Çocuk hakları için okullara kamera yasağı 2 Şubat 2009
Velilerin internet üzerinden çocuklarını izlemelerine olanak veren sistemler, Milli Eğitim Bakanlığı talimatıyla kaldırılıyor. Talimat yazısında, kameraların çocukların kişiliğinin gelişmesini engellediğine, çocuk ve eğitmen haklarını ihlal ettiğine dikkat çekildi.
Milli Eğitim Bakanlığı, anaokullarında velilerin çocuklarını internet üzerinden kamerayla izlemesine olanak veren sistemleri yasakladı. Bakanlık kararında, kamera sisteminin "çocukların kişiliğini geliştirmesine engel teşkil ettiği" vurgulandı. Talim Terbiye Kurulu, kararı, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu’na (SHÇEK) göndererek tüm anaokullarına duyurulmasını istendi.
Çocuk hakkı ihlali
SHÇEK’ten anaokullarına gönderilen yazıda da, anaokullarının kamera ve internet aracılığıyla izlenmesinin çocuk ve eğitmen haklarının ihlaline neden olduğu belirtildi. Yazıda, şöyle denildi: "Kamera sisteminin, çocukların mahremiyetine saygısızlık yapılmasına neden olduğu, okul öncesi eğitim kuruluşlarında eğitim etkinliklerinin kameralı sistemle izlenmesinin uygun olmayacağı, ancak, güvenlik amacıyla, öğretim etkinlikleri yapılan bölümlerin dışında kalan yerlerin kamera ile izlenebileceğine dair karar alınmıştır."
Sapkınlar gözetliyordu iddiası
Bazı kişilerin, çocukların özel kullanım alanlarını kendi çocuğu olmasa dahi izlediği, sapkın kişilerin buraları gözetlediği, yasaklama kararında bunun de etkili olduğu iddia edildi. Özel Okulöncesi Eğitim Kurumları Birliği Başkanı Nebahat Boğut, konuyla ilgili şu bilgileri verdi: "Öğretmenden ve veliden onay alınmadan gözetlemeydi bu, izleme değildi. Bazı veliler, çocuğunu izlerken, ’Ben çocuğumu göremiyorum oradan kaldırın’ demeye başlamıştı. Çocuk konsantre olmuş, bir şekilde etkinliğe başlamış birden bire öğretmen çocuğa kalk oradan şuraya geç diyordu."
Uzmanlardan destek
Milli Eğitim Bakanlığı’nın, velilerin internet üzerinden çocuklarını izlemelerine olanak veren kamera sistemlerinin kreş ve çocuk yuvalarından kaldırılması yolundaki talimatını, uzmanlar da olumlu karşıladı. Görüşler şöyle:
Ortam doğallığını kaybeder
Yeditepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Ergin ve Çocuk Ruh Sağlığı Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Bengi Semerci: "Çocukların görüntülerinin kaydedilmesi, çok tartışılan bir şey. Sadece Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı değil, özel kreşlerde de çok tartışılıyor. Dünyada uygun görülmeyen bir sistem. Çocukların birbirleriyle, öğretmenleriyle ilişkileri açısından doğallığını yitiren bir ortam doğar. Ayrıca çok müdahaleci veliler sıkıntı yaratıyorlar. Bütün bunlar, çocukların edinmeleri gereken eğitim beklentilerimizi olumsuz etkiliyor."
Uzman Psikolog Alanur Özalp: "Çocukları ailelerin dışında izleyenler, kötü niyetli kişiler olabilir. Bunları kontrol etmek kolay olmadığı için kaldırıldığını düşünüyorum. Ayrıca yetişkin ya da çocuk olsun bir kişinin izni olmadan izlenmemesi gerekiyor. Belki çocuklar kendilerini kaptıracaklar oynayacaklar. Öğretmenler de kontrol edildiklerini, izlendiklerini düşünecekler, tedirgin olacaklar. Bu uygulamanın terkedilmesi iyi olmuş. Orada bir kamera olur. Okul müdürü zaman zaman derslere ilişkin bakabilir. Veli sorduğunda sınıf içinde çocuğu gösterilebilir."
Yasadışı gözetleme
Özel Okulöncesi Eğitim Kurumları Birliği Başkanı Nebahat Boğut: "Türkiye’de yaklaşık 2 bin 500 kreş ve gündüz bakım evi ile anaokulu var. Yaklaşık bin 800’ü SHÇEK, diğerleri Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı. Kurumlar, reklam amacıyla okullara kameralar koydular ve ’Bizi, çocuklarınızı seyredin’ dediler. Ancak bu yasal ve hukuksal değil. Bu, öğretmenden ve veliden onay alınmadan yapılan gözetlemeydi, izleme değil. Sistem bizi, velilerin kölesi haline getirdi. Özgür eğitim sona erdi, çocuklar mutsuz oldu. 5 yıldır süren bu uygulama zarar vermeye başladı."