T24 - CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'nun Fransa'da Sosyalist Enternasyonal toplantısına katıldığı günlerde BDP' Lideri Selahattin Demirtaş'ın "CHP ile güç birliği"ni gündeme getirmesi, CHP'deki değişimi ortaya koyuyor. Cumhuriyet Gazetesi Ankara Temsilcisi Utku Çakırözer, "Tüm bu gelişmeler üst üste konduğunda, solda oluşacak “yeni SHP modeli” güç birliğinin, 2011 seçimlerinde olmasa bile hemen sonrasında içine gireceğimiz “yeni anayasa yapımı” ve “Cumhurbaşkanlığı seçimi” süreçlerinde dengeleri AKP aleyhine değiştirmeye aday olacağı açıktır" dedi.
Utku Çakırözer'in Cumhuriyet gazetesinde "Yeni CHP’den ‘Yeni SHP’ye Doğru mu?" başlığıyla yayımlanan (17 Kasım 2010) yazısı şöyle:
Yeni CHP’den ‘Yeni SHP’ye Doğru mu?
Paris’teki Sosyalist Enternasyonal toplantısında CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun temaslarını izleyen Parlamento Şefimiz Türey Köse’nin aktardığı çarpıcı izlenimler, Ankara’da bugün CHP ile BDP arasında yapılacak “ilk” olma özelliği taşıyan bayramlaşma ve BDP lideri Selahattin Demirtaş’ın Milliyet yazarı Aslı Aydıntaşbaş’a verdiği “CHP ile güç birliği” önerisini içeren demeçle yan yana geldiğinde ilginç bir manzarayı ortaya koyuyor. Türkiye’de sol siyasetin tarihini yakından bilenler için bu görüntüler, Kılıçdaroğlu liderliğindeki CHP’nin, 12 Eylül yasaklarının olduğu dönemde solun tüm renklerini kanatları altına alan SHP modeline doğru evrimleşmesinin mümkün olup olmadığı sorusunu akıllara getirmiş durumda.
Kısaca hatırlatmak gerekirse, bugün Kürt siyasetinin öncü isimlerinden sayılan Şerafettin Elçi, Ahmet Türk, Nurettin Yılmaz gibi isimler 1970’lerde yüzde 40’lara ulaşan Bülent Ecevit’in CHP’sinde milletvekiliydiler. Bugün İslamcı sağ siyasetçilerce “Sivas’ın ötesine geçemezler” denilen CHP, o dönem Taksim’den sonra en büyük mitinglerini Diyarbakır’da yapıyordu. Ne zamana dek? 12 Eylül askeri darbesine kadar.
Darbe sonrasında kurulan Erdal İnönü’nün SHP’sinde de doğrultu farklı olmadı. Kürt siyasetçilerin büyük bölümü SHP içinde yer alıyor, bölgeden en fazla oy SHP’ye geliyordu. Ta ki 1989’da Paris’te yapılan Kürt konferansına kadar. Bazı Kürt kökenli SHP milletvekilleri konferansa katıldıkları için partiden ihraç edilince, darbe sonrasında Kürt siyasi hareketinin Meclis’te temsil edilen ilk siyasi oluşumu, Halkın Emek Partisi (HEP) doğdu. 12 Eylül’de hapis yatmış Abdullah Baştürk genel başkanlığında kurulan partide Fehmi Işıklar, Cüneyt Canver gibi tamamı SHP’den giden solcu ve Kürt milletvekilleri vardı.
SHP çatısı altındaki birlikteliği yeniden sağlama yönünde atılan son adım 1991’de Erdal İnönü’nün HEP ile ittifak girişimiydi. Kürt meselesinde bugün en şahin isimler olarak görülen Leyla Zana, Hatip Dicle başta olmak üzere bir grup Kürt milletvekilini Meclis’e taşıyan İnönü’nün uyarılarına kulak verilmemesi tarihi kırılmanın da tetikleyicisi oldu. Yemin töreninde Zana saçına sarı, kırmızı, yeşil bant takarken Dicle de yeminini Kürt ve Türk halkları için ettiklerini söyleyince ipler koptu, birkaç ay sonra da DEP doğdu.
1990-91 yıllarında yaşanan bu kırılmadan bu yana Güneydoğu Anadolu’da HEP, DEP çizgisindeki partiler halkın desteğiyle birbirini izlerken SHP ve sonrasında CHP’nin oyları bölgede bindelerle ifade edilecek noktaya geriledi. Deniz Baykal dönemi CHP’si, yukarıda bahsedilen Kürt siyasal çizgiyle arasına hep mesafe koydu. Ne zaman ki Baykal’ın yerine Kılıçdaroğlu seçildi, o günden bu yana ilişkilerde çekingen bir bahar havası gözlenmeye başladı. Kılıçdaroğlu kısa süre önce BDP lideri Demirtaş ile bir grup toplantısı çıkışında el sıkıştı. Dün Demirtaş’ın “AKP’ye alternatif olarak, CHP ile solda güç birliği” önerisi basına yansıdı. Bugün iki parti yöneticileri yıllar sonra ilk kez bayramlaşacak. Hafta sonu Kılıçdaroğlu Diyarbakır’a giderek Kürt sorunu konusunda önemli mesajlar verecek, büyük olasılıkla bölgede saygınlığı olan Sezgin Tanrıkulu gibi isimleri CHP’ye davet edecek.
İşin bir de dış boyutu var: Kılıçdaroğlu’nun Irak Cumhurbaşkanı Celal Talabani ile Paris’te yaptığı görüşmeden yansıyan sıcak görüntüler de Güneydoğu’daki Kürt toplumu içinde CHP’nin algısını değiştirebilecek nitelik taşıyor.
Tüm bu gelişmeler üst üste konduğunda, solda oluşacak “yeni SHP modeli” güç birliğinin, 2011 seçimlerinde olmasa bile hemen sonrasında içine gireceğimiz “yeni anayasa yapımı” ve “Cumhurbaşkanlığı seçimi” süreçlerinde dengeleri AKP aleyhine değiştirmeye aday olacağı açıktır.
Bir sonraki bayrama kalmadan...
Mustafa Balbay, Tuncay Özkan ve cezaevlerindeki birçok meslektaşımız bu bayramı da ailelerinden ve sevenlerinden uzakta geçiriyorlar. Geçtiğimiz hafta ikinci Ergenekon davasının 95. duruşmasında söz alan Balbay’ın, “Ailelerimizi, çocuklarımızı da tutukladınız. Kurban Bayramınız kutlu olsun” sözleri, duruşmayı izleyen herkesin vicdanını bir kez daha kanattı. Ankara bürosu çalışanları olarak dileğimiz, Balbay ve meslektaşlarımızın bir sonraki bayramı beklemeden tahliye edilmeleri.