Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Su Ürünleri Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mustafa Sarı, dünyada sadece Van Gölü'nde yaşayan İnci Kefalı balığını koruma altına alarak dünyaya tanıttıktan sonra, şimdi de nesli tükenmekte olan kırmızı benekli Çatak Alabalığı'nı kurtarma çalışmalarına başladı.
Başlattığı çalışmalar kapsamında nesli tehlikede olan Çatak Alabalığı'nın yıl boyunca avlanma yasağı olduğunu belirten Prof. Sarı, "Dicle Nehir sistemindeki en önemli balıklardan bir tanesi kırmızı benekli alabalıktır. Bu alabalık türünün tüm ülkemizde maalesef çok az yerde kaldığını biliyoruz" dedi.
Nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olan Van Gölü'nün endemik balığı İnci Kefali üzerine 12 yıl boyunca çalışma yapan YYÜ Ziraat Fakültesi Su Ürünleri Bölümü Öğretim Üyesi Prof.Dr. Mustafa Sarı, bu balığın yeniden çoğalmasını sağladı.
Halkı bilinçlendirerek üreme zamanlarında balıkçıların av yasağına uymalarını da sağlayan Prof.Dr. Sarı, Vanlıların İnci Kefali'ni sahiplenmelerine neden oldu. Van Belediyesi kentin en işlek caddesi olan Cumhuriyet Caddesi'nin Beşyol mevkiinde inci kefalı heykeli diktirdi.
Sıra alabalıkta
Aynı zamanda Doğa Gözcüleri Derneği Başkanı da olan Prof. Dr. Mustafa Sarı, çalışmalarına, balıkların yaşadığı Gürpınar İlçesi'nin Taşlıyazı Köyü'ndeki Uğurlu Çayı'nda başladı.
Üreme göçüne başlayan balıklardan bir kaç tanesini yakalayıp incelemek üzere üniversiteye götüren Prof.Dr. Sarı, Uğurlu Çayı'nın Dicle Nehri'nin doğduğu esas kaynaklardan biri olduğunu belirterek, Dicle Nehir sistemindeki en önemli balıklardan bir tanesinin kırmızı benekli alabalık olduğunu söyledi. Prof.Dr. Sarı, şöyle konuştu:
"Bu alabalığın ülkemizde maalesef çok az yerde kaldığını biliyoruz. Şu anda balığın üreme zamanı. Bu balık soğuk sularda yaşıyor. Soğuk sularda yaşadığı için üreme zamanı geldiğinde ekim sonu kasım başında kaynağa kadar gelip burada yumurtasını bırakıyor ve tekrar dere boyunca dağılmaya devam ediyor.
1992 yılından beri bizim önerimizle bu alabalıkların avcılığı yıl boyunca yasak. Ancak yasak olmasına rağmen, avcılık devam ediyor. Her yıl stokta azalma oluyor. Bunun nedeni burada yaşayan halkın yeterince bu balığı tanımaması, balığın neslinin tehlikede olabileceği, korunması gerektiğinin bilinmemesinden kaynaklanıyor.
Doğa Gözcüleri Derneği ve YYÜ Ziraat Fakültesi Su Ürünleri Bölümü olarak bu balığın korunması ile ilgili bir çalışma başlattık. Çalışma kapsamında öncelikle bu balığın bilmediğimiz biyolojik özelliklerini ortaya çıkarmamız, sonra da balığı tanıtmamız gerekiyor. Neden avlanmaması gerektiğini herkese anlatacağız."
Köy halkına ilk ders
Doğa Gözcüleri Derneği Başkanı Prof.Dr. Sarı, Uğurlu Çayı'nda yaptığı incelemeden sonra Taşlıyazı Köyü'nde bir eve giderek, köylülere bilgisayar üzerinde Kırmızı benekli Çatak Alabalığı'nın nasıl korunması gerektiğini anlattı.
Prof. Dr. Sarı bu proje kapsamında köylere giderek evleri tek tek dolaşıp bilgilendirme çalışması yapacaklarını belirterek, bu çalışmaların yanı sıra kırmızı benekli Çatak Alabalığı'nı Koruma Derneği'nin de kurulduğunu söyledi.
Dernek Başkanı Tahir Ertaş da bu balık türünün neslini korumak amacıyla derneği kurduklarını belirterek, "Derneğimizin 14 üyesi var. Bu kapsamda balıkları koruması için bir de bekçi tuttuk. Av yasağı için kaymakamlıktan, tarım müdürlüğünden valilikten emir çıkarttık. Bu balığın korunması için elimizden geleni yapacağız" dedi.