Herkes İçin Acil Sağlık Derneği Başkanı (HİASD) uzman doktor Ülkümen Rodoplu, araştırmaların uyuşturucu madde kullanımı ve ticareti Cumhuriyet tarihinin en üst noktasına ulaştığını gösterdiğini söyledi. Kolay bulunabilmesi ve ucuz fiyatıyla gençleri zehirleyen sentetik uyuşturucu "bonzai" kullanma yaşının 11’e indiğini söyleyen Rodoplu, “Eğitim sistemi de sorunlu, öğrencileri okulda tutmuyor dışarı atıyor. İşte Bonzai burada devreye giriyor” dedi. HİASD Başkanı Rodoplu, cezaevlerinde uyuşturucuyla ilgili tutuklu ve hükümlü sayısının 2016 yılı itibariyle 30 bin kişiyi aştığını, bu rakamın 2002 yılında 2 bin 500 olduğunu hatırlattı.
"Her 10 çocuktan biri denemiş”
Türkiye’de uyuşturucu madde kullanım yaşı dokuz yaşa kadar düşmüştür. Cezaevlerinde uyuşturucuyla ilgili tutuklu ve hükümlü sayısı 2016 yılı itibariyle 30.000 kişiyi aşmıştır. Bu rakam 2002 yılında 2.500 kişi idi.
Araştırmalar göstermektedir ki uyuşturucu madde kullanımı ve ticareti Cumhuriyet tarihinin en üst noktasına ulaşmıştır. Hızla artmaya da devam etmektedir.
Sadece emniyet güçlerinin çalışmasıyla uyuşturucu madde ile mücadelede başarı elde etmek olanaksızdır.
Çağdaş ülkeler bu sorunu genç yaştan itibaren toplumu eğitimle bilinçlendirerek ve sosyo-ekonomik tedbirler alarak aşmaktadır.
Yapılması gereken uyuşturucu ile mücadelede topluma örnek model oluşturacak çalışmalar ortaya koymaktır.
Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi Çocuk ve Ergen Madde Bağımlıları Tedavi Merkezi (ÇEMATEM) Sorumlu Müdürü Uzman Doktor Arzu Çiftçi’ye göre, Alkol ve sigara harici yasadışı herhangi bir uyuşturucu ve uyarıcı madde deneme oranı yüzde 10 çıktı. Yani her 10 çocuktan biri denemiş. Emniyet benzer bir çalışmayı 2010’da 35 bin katılımcıyla yaptı ve oran yüzde 9 çıktı.
Araştırmalara göre çocuğu madde kullanımına iten nedenlere bakıldığında çevresinde bağımlı ya da suça karışın birilerinin bulunması görülüyor. Maddeyi çocukların yüzde 95’i tanıdığı birinden alıyor.
Madde kullanımına iten en belirgin neden meraktır.
Yaş aralığına bakıldığında uyuşturucu nedeniyle hayatını kaybedenlerin yüzde 90'ı 35 yaş altındaki kişiler. Ölenlerin yüzde 30’u ise 20-24 yaş arası gençler.
Sekiz bakanlığın ortak çalışmasıyla oluşturulan Uyuşturucu ile Mücadele Yüksek Kurulu'nun 2015 raporuna göre Türkiye'de uyuşturucuya başlama yaşı 20.93.
Çocuk-Ergen Madde Bağımlılığı ve Tedavi Merkezi’nin (ÇEMATEM) araştırmasına göre ise uyuşturucuda sorun çocuklarda değil, ergenlerde.
Asıl korkutan ise Bonzai ve türevi sentetik uyuşturucuların 13-18 yaş gençler arasında "moda" olması. Bugün ülkemizde Bonzai kullanma yaşı 13.
“150 hastanın üçte biri Bonzai kullanıcısı”
Üsküdar Üniversitesi Öğretim Üyesi, NP İstanbul Hastanesi Bağımlılık Merkezi sorumlusu Psikiyatri Uzmanı Prof. Dr. Nesrin Dilbaz, "Kliniğimize her hafta 150 kadar hasta bağımlılık tedavisi için başvuruyor, bu hastaların üçte biri yani 50 kadarı direkt Bonzai kullanıcıları”. diyor.
Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi kampüsünde bulunan Çocuk ve Ergen Madde Bağımlıları Tedavi Merkezi (ÇEMATEM) Sorumlu Müdürü Uzman Doktor Arzu Çiftçi de son yıllarda uyuşturucu bağımlılarında kullanım oranının yüzde 15'ten 95'e çıktığını söylüyor.
13-25 yaş arası gençler risk altında diyen Prof. Dilbaz, "Risk alıp, haz peşinde, her şeyi tüketen jenerasyonun bu tür uyuşturucu maddeler açısından büyük bir risk altında olduğunu belirtmek gerekir. Ayrıca parçalanmış ailelerin çocukları da risk altında. Aile içi iletişimin bozulduğu, etkin ebeveynlikten yoksun aileler de bir diğer risk faktörüdür."
Prof. Dr. Nesrin Dilbaz, "Piyasada 'Bonzai', 'Jamaican' vs. gibi bilinen sentetik esrar birçok maddenin bir araya getirilmesinden oluşuyor. Üç gramlık ambalajlarda satılıyor. Kullanımının yaygınlaşması ucuz ve kolay ulaşılabilirliği ile ilişkili. Bonzai kullanımı son 5 yılda yaklaşık 15 kat arttı. Kullanımındaki artışa paralel olarak, sentetik uyuşturucuya bağlı ölümler de 5 misli arttı. Bonzai ölümcül bir madde olsa da tahlilde tespit edilemediği için ölüm nedeni olarak kayıtlara geçmiyor. En yoğun başlama yaşı 13-17 yaş arasında olup 18-25 yaş arasında gittikçe kullanımda artış görülüyor.
“Çocukların AVM’de dolaşmak dışında yapacakları bir şey yok”
Gençlerin artık boş zaman geçirecekleri alanlarının olmaması önemli nedenlerden biridir.
Büyükşehirlerde uygunsuz bir kentleşme var. Özellikle varoşlarda yaşayan gençlerin AVM'lerde dolaşmak dışında yapacak bir şeyleri yok. Gelecekle ilgili umutları, kaygıları yok.
Eğitim sistemi de sorunlu, öğrencileri okulda tutmuyor dışarı atıyor. İşte bonzai burada devreye giriyor. Daha umutsuz, topluma ve aileye karşı isyankar ama bu isyanlarını gösteremeyen gençler direkt maddeye yöneliyorlar. Madde kullanımını umutsuz hayatlarına bir alternatif olarak görüyorlar, o sıkışmışlık içinde bu bir eğlence gibi düşünülüyor.
Ayrıca bonzai ucuz. 3-5 TL'ye bulunuyor. Elde edilmesi, taşınması daha kolay. Bir varoşlarda bu artık bir moda ve bu maalesef en büyük tehlike.