2008 yılında tersane kazalarında 17’si Tuzla’da olmak üzere 111 kişi öldü. Bakanlığın Tuzla raporlarından saptanan bilgilere göre, bu kazalara 23 ihmal ve kusur yol açtı.
Ölüm olaylarıyla gündeme gelen Tuzla’daki tersaneler hakkında 32 faaliyet durdurma ve kapatma cezası verildi. Müfettiş raporlarında onlarca kusur ve ihmal tespit edildi. Raporlara göre, çökme riski olmasına karşın gemi altına banyo, yemekhane yapıldı. En önemli kaza nedeni yüksekten düşme olmasına rağmen tek kalaslı yollar, korkuluksuz merdivenler kullanılıdı.
Çalışma Bakanlığı müfettişlerinin yılbaşından bu yana süren çalışmaları sonucunda 32 faaliyet durdurma ve kapatma cezası verildi. Tersanelerden 19’unun faaliyetleri kısmen durduruldu. 13 tersane çeşitli sürelerle kapatıldı. Tersaneler 5-11 gün arasında değişen sürelerle kapalı kaldı.
Mevzuata aykırılıklarda daha önce para cezaları verilirken, bu yıl faaliyet durdurma ve kapatma gibi cezalar uygulandı. Bu cezaların gerekçesi “işyerindeki elektrik teması, yüksekten düşme, basınç artışı patlaması, kimyasal parlama-patlama, boğulma, zehirlenme ve çökme tehlikesi” olarak gösterildi.
Tersanede yine kaza: 4 ölü
Filika faciasında 5 tutuklama
Tuzla'da günde 100 kaza
Düşmeye müsait boşluklar
Yapılan tespitlere göre, tersanelerdeki ölümlü iş kazalarının en önemli nedeni yüksekten düşme olmasına karşın tek kalastan yapılmış yollar, korkuluksuz merdivenler kullanıldığı belirlendi. Gemi içindeki platformlarda düşmeye müsait boşluklar bulunduğu, iskelelere çıkılan merdivenlerin dik olduğu, teleskopik sepette çalışan ve yüksekte kaynak yapan işçilerin emniyet kemeri kullanmadığı, iskelelerin sağlamlık ve dayanıklılık raporu olmadığı tespit edildi.
Bazı tersanelerde ise üzerinde yapımı devam eden gemilerin bulunduğu kızak altında yemekhane, ofis, banyo, soyunma yeri olduğu belirlendi.
Denetimlerde, bazı tersanelerde de iş sağlığı ve güvenliği hükümlerine aykırı olarak hurda gemilerin içinin işçilerin dinlenme yeri olarak kullanıldığı belirlendi.
‘Taşeron sisteminde problem var’
Çalışma Bakanı Faruk Çelik, tersanelerde yaşanan sorunların temelinde iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerinin yeterli olmayışı, kayıtdışılık, alt işverenlik (taşeron) sistemindeki problemler gibi nedenlerin yer aldığını söyledi.
Çelik, nedenler arasında, alan darlığı, işçilerin mesleki eğitimlerinin yetersizliği korunma kültüründeki eksiklikleri de saydı. Bölgede çok sıkı denetimler yaptıklarını vurgulayan Çelik, şunları kaydetti:
“Son bir yıl içinde artan teftişler kapsamında, idari para cezalarından kısmi durdurma ve kapatmalara kadar kanunun öngördüğü tüm cezai müeyyideler uygulanıyor. Amaç, kimsenin burnunun kanamadığı çalışma ortamının sağlanması” dedi.
Müfettişlerin saptadığı eksiklerden bazıları şöyle:
- Elektrik panolarının zemini yalıtılmamış
- Güvenlik işaretleri eksik
- Koruyucu donanım yok
- Yangın tatbikatı yok
- Havalandırma yetersiz
- Testerede koruyucu yok
- Kızaktaki gemide bulunan metal borular sabitlenmemiş
- Topraklamalar yetersiz
- Elektrik kablo ve gaz hortumları yere serili
- Basınçlı gaz tüpleri uygun şekilde depolanmamış, tüplerkırık ve arızalı
- Tezgahlarda siperlik yok
- Elektrik kabloları eski
- Gaz alarmı bulunmuyor
- Kaldırma araçlarının test ağırlıkları uygun değil
- Acil eylem planı yok
- Güvenlik önlemleri konusunda denetim yok
- İskele boyunca yangın istasyonu yok
- Elektrikli tesisatın periyodik kontrol raporu bulunmuyor
- Alt işveren işçilerine iş sağlığı güvenliği eğitimi verildiğinin belgesi yok
- Yangın söndürme hortumları bakımsız, ekibi yok
- İşyeri hekimi yok
- Acil çıkış kapıları ve kaçış yolları işaretlenmemiş
- İşçilerin iş güvenliği eğitimi için ayrılan süre yetersiz