Buz mavisi rengiyle bilinen Tuz Gölü'nün güneybatı kıyılarının kızıl renge boyanmasının nedenini araştıran bilim adamları, renk değişikliğine toplu iğne ucunun binde biri büyüklüğündeki “dunaliella salina” adı verilen bir tür su yosununun (alg) neden olduğunu belirledi. Aksaray Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Biyoteknoloji ve Moleküler Biyoloji Bölümü Başkanı Doç. Dr. Murat Kaya, Tuz Gölü'nüm özellikle güneybatı kıyılarında yayılan kızıl rengin nedenini tespit etmek için çalışma yaptıklarını söyledi.
Tuz Gölü'nün kıyısında görülen ve geniş bir alanı kaplayan kızıl rengin nedeninin beta karoten adı verilen bir pigment olduğunu, bu pigmentin üç canlıda görülebileceğini belirten Kaya, “Bunlardan bir tanesi artemia salina. Ancak artemia dediğimiz canlının bu kadar yüksek tuzluluk derecesinde yaşaması imkansız. Diğer bir seçenek dunaliella salina dediğimiz bir alg türü. Bu genelde tuzcul halofil ekosistemlerde yaşayan bir tür. Bir diğeri de halobakterium dediğimiz bir bakteri” dedi.
Göle rengini veren bu pigmentin bulunduğu canlıyı tespit etmek için çalışmalarını laboratuvar ortamında sürdürdüklerini kaydeden Kaya, şunları ifade etti:
“Tuz Gölü'nde kızıl renge neden olan canlıyı hem arazi koşullarında hem de laboratuvar koşullarında araştırdık. Dunaliella salina veya halobakterium dediğimiz iki canlıdan bir tanesi veya bunların kombinasyonu şeklinde bir sonuç bekliyorduk. Yaptığımız çalışma sonucunda Tuz Gölü'nde kızıl renge neden olan canlının dunaliella salina dediğimiz bir su yosunu türü olduğunu tespit ettik. Dunaliella salina, özellikle aşırı tuzcul ekosistemlerde yaşayan bir alg türüdür. Tuz Gölü'nde yaşaması oldukça doğaldır. Dunaliella salinanın Tuz Gölü'nde aşırı derecede çoğalması olayına algal bloom demekteyiz. Algal bloom belli bir alg türünün belli bir bölgede aşırı derecede çoğalmasıdır.”
Kaya, bu canlının büyüklüğünün 10 mikron ya da toplu iğnenin ucunun binde biri kadar olduğunu belirtti.
Flamingoların besin zincirinde yer alıyor
Türkiye 'de flamingolar konusunda araştırma yapan Doğa Koruma Merkezi Tür Koruma Proje Koordinatörü Özge Balkız ise Tuz Gölü'ndeki kızıllığı yansıtan fotoğrafları Fransa 'daki flamingo uzmanı bilim insanlarıyla paylaştığını söyledi.
Fransa 'dan gelen cevabın da aynı sonuca işaret ettiğini, Tuz Gölü'ndeki canlıların bir tür alg olan dunaliella salina olduğunu söyleyen Balkız, şöyle devam etti:
“Flamingolar artemia salinalarla besleniyor. Artemia salinaların besin kaynağı ise dunaliella salina dediğimiz alglerdir. Tuzlu ortamlarda bulunuyorlar. Tuzluluk arttıkça dunaliella salinaların sayısı da artıyor. Dunaliella salinaların çok yoğun olduğu yerlerde o bölge kırmızı görünüyor. Sayıları ne kadar fazlaysa kırmızılık da o boyutta yoğunlaşıyor.”
Tuz Gölü'ndeki kızıllığın suların azalmasına bağlı olarak sığ bölgelerde meydana geldiğini vurgulayan Balkız, “Sığ bölgelerde suyun azalmasına bağlı olarak tuzluluk artıyor. Tuzluluktaki yoğunlaşmayla dunaliella salinaların yoğunluğu da artıyor. Burada ölüm olayı yok ve kırmızılığın olduğu yerde daha fazla dunaliella salina yaşıyor demektir. Kış aylarında ise göldeki su seviyesinin yükselmesine bağlı olarak kızıllık yok oluyor” dedi.
Balkız, yaşanan bu olayın gayet doğal olduğunu, bir tehlike bulunmadığını, Akdeniz Havzası'ndaki tuzlu göllerde de buna benzer olayların zaman zaman yaşandığını sözlerine ekledi.