T24 - Bugün yürürlüğe giren yönetmeliğe göre sahipli ya da sahipsiz tüm kedi ve köpeklerin yılda bir defa kuduz hastalığına karşı aşılanması ile aşı kayıtlarının tutulması zorunlu olacak.
Buna göre, kuduz hastalığı ile ilgili Ulusal Referans Laboratuvarı Bakanlıkça belirlenecek. Ulusal referans laboratuvarı, teşhis materyallerinin kullanımı ve aşıların denenmesi için standartları ve teşhis metotlarını koordine etmekten sorumlu olacak.
Bu amaçla Ulusal Referans Laboratuvarı Türkiye'de teyit edilmiş vakalardan alınan kuduz virüsünün izolatlarını saklayacak, hastalığın kontrolü ve yok edilmesine yönelik araştırmaları koordine edecek, ilgili bilgi ve raporları toplayacak, karar vericilere tavsiyelerde bulunacak, ülkede kullanılacak aşılar hakkında karar vericilere görüş bildirecek.
Ülkede kuduz hastalığının teşhisini yapacak laboratuvarlar Bakanlıkça belirlenecek ve yetkilendirilecek. Yetkilendirilen laboratuvarlar Ulusal Referans Laboratuvarı tarafından denetlenecek.
Üç aydan büyük köpek ve altı aydan büyük kedi sahibi olanlar hayvanlarını kayıt altına aldırmakla yükümlü olacak. Sahipli olan köpek ve kedilere sahibinin talebi halinde daha genç yaşlarda da olmak üzere veteriner hekimler tarafından mikroçip uygulanarak onaylanmış kimlik belgesi verilecek. Bu hayvanlar köylerde muhtarlıklar, belediye sınırları içerisinde belediyeler tarafından tutulmakta olan sahipli hayvan kayıt defteri ile Bakanlık veri tabanına kaydedilecek. Belediyelerde tutulmakta olan kayıtlar Bakanlık tarafından denetlenecek.
Belediyeler sorumluluk alanındaki sahipsiz köpek ve kedilerin sayısı ile bunlara ait bilgileri belediye kayıtları ve Bakanlık veri tabanında güncel bir halde tutmak zorunda olacak. Sahipsiz köpek ve kediler belediyelerce uygun bir yöntem ile bireysel veya sürü bazında işaretlenecek, belediye veteriner hekimleri tarafından belediye sahipsiz hayvan kayıt defterine işlenecek, sayıları ve aşılamaları hakkında bilgiler belediye veteriner hekimleri tarafından Bakanlık veri tabanına işlenecek ve gerektiğinde güncellenecek.
Bakımevlerinde bulunan köpek ve kediler bakımevi sorumlu veteriner hekimi tarafından uygun bir yöntem kullanılarak bireysel veya sürü bazında işaretlenir, kısırlaştırma bilgileri ve aşı uygulamalarına ait veriler tutulacak ve bu verilerin belediye sahipsiz hayvan kayıt defterine kaydedilmesi ve Bakanlık veri tabanında güncel bir şekilde bulunması sağlanacak.
Bakımevlerinde sahiplendirilen köpek ve kedilere bakımevi sorumlu veteriner hekimi tarafından mikroçip uygulanacak, kimlik belgesi verilecek, sahiplendirme kaydının belediye sahipli hayvan kayıt defterine işlenmesi, sahip ve aşı bilgilerinin Bakanlık veri tabanında güncellenmesi sağlanacak.
Ev ve süs hayvanı satış yeri sahipleri iş yerlerinde ticari amaçlı bulunan köpek ve kedilere veteriner hekim tarafından mikroçip takılmasını sağlayarak Bakanlık veri tabanına kaydettirmekle, satışı yapılan köpek ve kedilere sahibi adına kimlik belgesi verilerek kime satıldığı, aşı uygulamaları gibi bilgileri belediye kayıtları ile Bakanlık veri tabanına işletmekle yükümlü olacak.
Yılda bir defa aşılama
Sahipli ya da sahipsiz tüm kedi ve köpeklerin yılda bir defa hastalığa karşı aşılanması ile aşı kayıtlarının tutulması zorunlu olacak.
Buna göre 3 aydan büyük köpek ve kedi sahipleri hayvanlarını yılda bir defa hastalığa karşı aşılatmakla yükümlü olacak.
Belediye sorumluluk alanındaki veya muhtarların yazılı talebi üzerine köylerdeki üç aydan büyük sahipsiz köpek ve kelerin de belediye hekimleri tarafından yılda bir defa aşılanması, aşılananların işaretlenmesi ve kayıt altına alınması zorunlu olacak.
Hastalığın önlenmesi amacıyla hayvan sahipleri hayvanlarını hiçbir şekilde terk edemeyecek. Hayvan sahipleri hayvanlarının diğer hayvanlarla ya da insanlar ile kontrolsüz bir şekilde temasını engelleyecek tedbirleri almak ve şüpheli temasları il ve ilçe müdürlüklerine bildirmekle yükümlü olacak.
Çeşitli nedenler ile hayvan bakmaktan vazgeçenler ya da hayvanlarına bakamayacak hale gelenler durumlarını belediyeler ve bakımevlerine bildirmekle yükümlü olacak. Bu kişilerin hayvanları bakımevleri, gönüllü kuruluşlar veya belediyeler tarafından yeniden sahiplendirilmek ya da koruma altına alınmak zorunda olacak.
Hastalık durumunda alınacak önlemler
Hastalık şüphesi oluşturan sıra dışı davranışlar, ısırma veya ısırılma bulguları, yabani hayvanlarla temas ve sebebi belli olmayan hayvan ölümlerinden haberdar olan hayvan sahipleri ve bakıcıları, veteriner hekimler ile muhtarlar, köy korucuları, celepler, çobanlar, gemi kaptanları, istasyon ya da gümrük memur veya idarecileri gibi ilgililer durumu aynı gün içerisinde yetkili otoriteye bildirmek zorunda olacak.
Şüpheli bir hastalık durumunun kuduz vakası olduğunun laboratuvar tarafından teyit edilmesinden sonra, durum sağlık müdürlüğüne bildirilecek, resmi veteriner hekim vakanın olduğu yere gidecek hastalık çıkış raporu düzenleyecek, hayvan sağlık zabıtası komisyonunu yeniden toplayarak ve gerekli tedbirleri karara yazdırarak imza altına aldıracak.
Belediyeler, muhtarlıklar, hayvan sahipleri ve diğer kurumlar hayvan sağlık zabıtası komisyon kararında belirtilen hususlar ile resmi veteriner hekim tarafından teklif edilen önlemleri uygulamakla yükümlü olacak.
Kuduz hastalığı teyit edildikten sonra hastalık şüphesi esnasında kuduz şüpheli bölge olarak belirlenen alan ya da alanlar kuduz risk alanı olarak ilan edilecek.
Aşılı olmaları şartıyla, avda olan av köpekleri, sürüleri koruyan çoban köpekleri, tasma ve kayış benzeri sınırlayıcı bir önlemle birlikte kendisine itaat ettikleri bir insan refakatinde bulunan köpekler istisna olmak üzere aşılı dahi olsalar köpek ve kedilerin kuduz risk alanında dolaşmaları yasaklanacak.
Hastalıklara karantina
Hastalık teyidi yapıldıktan sonra kuduz risk alanı içinde teyit edilen vaka ile teması tespit edilen işletmelerdeki hayvanlar işletme dışına çıkamayacak, bu işletmelere yeni hayvan getirilemeyecek.
Hastalık teyit edilen hayvanlar ile bu hayvanın ait olduğu işletmedeki hayvanların sütleri imha edilecek.
Isırılma nedeniyle müşahede altına alınan hayvanları ısıran hayvanda kuduz hastalığının resmi olarak teyit edilmesi halinde bu hayvanın ısırdığı hayvanlar müşahede sonucu beklenilmeden öldürülecek ve imha edilecek.
Hastalık teyidinden sonra, kuduz risk alanında yeni bir vaka görülmemesi ve karantina altındaki hayvanların tamamının hasta olmadıkları anlaşıldığında hastalık sönüşü yapılır ve yürürlükte olan tedbirler kaldırılacak.
Karantina altına alınan hayvanların kedi, köpek, et yiyen, sığır, manda ve tek tırnaklı olması durumunda, yeni bir vaka görülmemesi şartı ile karantina başlangıcından altı ay sonra, karantina altına alınan hayvanların koyun, keçi, domuz ve kanatlı olması durumunda ise karantina başlangıcından 3 ay sonra hastalık sönüşü yapılarak tedbirler kaldırılacak.
Yetkili otorite tarafından, temizlik, dezenfeksiyon ve kuduz virüsünün elimine edilmesi için temizleme, dezenfeksiyon ve arındırma işlemleri, resmi gözetim altında hastalık etkeninin yayılma ve hayatta kalma riskini yok edecek şekilde yürütülecek.
Yönetmelik hükümlerine aykırı davrananlar hakkında idari yaptırımlar uygulanacak.