İTÜ İnşaat Fakültesi Ulaştırma Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Ergun Gedizoğlu, Türkiye'deki trafik kazalarının gerçeği yansıtmadığını söyledi.Hesaplama yönteminde hata olduğunu belirten Gedioğlu, Türkiye'de yılda 6 bin kişinin kazalarda hayatını kaybetiğini ileri sürdü.
Emniyet Genel Müdürlüğü kaza kayıtları tek başına dikkate alınmamalı
Gedizoğlu, ilk olarak Türkiye’de kaza istatistiklerini mercek altına alıyor. Kamuoyunda trafik kazalarının genellikle Emniyet Genel Müdürlüğü istatistikleri üzerinden tartışıldığını belirten Gedizoğlu, bu durumun kırsal bölgelerde yaşanan kazaların kayıtlara yansımamasına neden olduğunu belirtiyor. Bu bağlamda, Türkiye’de ‘trafik gerçeği’ tartışılırken Jandarma Genel Komutanlığı’nın sorumluluk alanına giren kırsal bölgelerdeki kaza kayıtlarının da içeren Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK) verilerinin dikkate alınması gerekiyor.
Ölümler üçte bir oranında daha fazla
Gedizoğlu’nun Türkiye’de ‘trafik kazaları gerçeği’ ile ilgili vurguladığı bir diğer önemli nokta, kazaların neden olduğu ölüm ve yaralanma vakalarıyla ilgili. Türkiye’de, trafik kazalarıyla ilgili veriler, kaza sonrası tutulan ölüm ve yaralanma rakamlarını esas alıyor. Bununla birlikte, batı ülkelerinde trafik kazaları sonrasında yaralı olarak hastaneye kaldırılan kişiler, bir ay boyunca izleme altında tutuluyor. Şayet, bir aylık izleme süresi boyunca yaralı, trafik kazası kaynaklı bir hastalık yüzünden ölürse, bu ölüm vakası da trafik istatistiklerine yansıyor. Gedizoğlu’na göre, Türkiye’de de benzer bir izleme yöntemi uygulamaya koyulursa, yıllık ortalama can kaybının 6000 dolayına seyredecek.
Trafik güvenliğine yapılan yatırım işe yaradı
Gedizoğlu, 2000 yıllarla birlikte, trafik kazalarında ciddi bir azalma olduğuna dikkat çekiyor. Bu azalmayı, 2001 yılında yurtdışı kaynaklı kredilerle projelendirilen ve uygulanan 'Trafik Güvenliği Projesine’ bağlayan Gedizoğlu, bu proje sayesinde Emniyet Genel Müdürlüğü trafik birimlerine online dizüstü bilgisayarlar, uzaktan hız ölçen etkili radarlar alındığını vurguluyor.
Ülkelerin trafik kazası istatistikleri nasıl karşılaştırılmalı?
Gedizoğlu, ülkeler arasında trafik kazası istatistikleri karşılaştırması yaparken, dikkatli olmak gerektiğini vurguluyor. 100.000 nüfusa düşen yıllık can kaybını baz alan karşılaştırmalara göre, Türkiye’de trafik kazalarında 100.000’lik nüfus dilimine düşen yıllık ortalama can kaybı 6 dır. Kurumsal trafik güvenliği politikaları uygulanan Almanya’da bu rakamın 8, Fransa’da 10 olduğu düşünüldüğünde, bu karşılaştırmanın yeterli olmadığı ortaya çıkıyor. Türkiye’de nüfus hareketliliği görece olarak daha durağan olduğu için bu karşılaştırma verimsizdir.
Ülkeler arasında trafik kazası istatistikleri karşılaştırması yapılırken kullanılan bir diğer yöntem, 100.000 araca düşen yıllık can kaybını baz alan karşılaştırmalardır. Bu karşılaştırmaya göre, Türkiye’de 100.000 araca düşen yıllık ortalama can kaybı sayısı 38’dir. Almanya’da bu rakam 12, Kore’de ise 41’dir. Ülkelerde kullanılan araçların güvenlik kaliteleri farklılaştığı için, bu karşılaştırma da yetersiz kalmaktadır.
Bu bağlamda, Gedizoğlu, bir ülkede var olan toplam yol uzunluğunu (kilometre cinsinden) ve toplam araç sayısını birlikte ele alan bir karşılaştırma öneriyor.
Kurumsal trafik güvenliği politikaları oluşturulmalı
Gedizoğlu, Türkiye’nin trafik kazalarında yaşanan kayıpları asgari oranlara çekebilmesi için, trafik konusunda uzman kadrolara ve kurumsal trafik güvenliği politikalarına ihtiyaç olduğunu vurguluyor. Bu kadroların, bilimsel çalışmalar ışığında uygulayacağı verimli sinyalizasyon, levhalardırma ve kavşak çözümleri kara noktalarda’ kaza riskini asgariye indirecektir.
Hız sınırı artmamalı
Gedizoğlu, karayollarında uygulanan hız sınırlarının kaldırılması yönelik girişimlere karşı çıkıyor. Trafik kazalarında aşırı hız nedeniyle ölen ünlüleri örnek veren Gedizoğlu, güvenli otomobillerin, insanları aşırı hızın neden olduğu kazalardan korumaya yetmediğine işaret ediyor.