Soru: 2.5 yaşındaki torunum ben ne dersem hayır diyor, her şeyin tersini yapıyor. Ben ne yapmalıyım ve bu durum ne zaman geçer?
Gönderen: Nilüfer A.
Cevap
Sayın Nilüfer Hanım,
Çocuklar 18 ay döneminden itibaren güçlü bir bağımsızlık isteği ile sizlere yapışma/bağlanma arasında gidip gelirler. Bazı uzmanlar bu dönemi “ilk ergenlik” olarak tanımlarlar. Çünkü bu dönemde çocuklar büyümek, bağımsız olmak isterken, diğer yandan kendisine yakın olan kişilerden kopmak istemezler. Sizin istediklerinize karşı çıkarak sadece kendi isteklerini yapacaklarını size ve çevresine kanıtlamaya çalışırlar. Bu karışık duyguların yaşandığı dönemde torununuzun hislerine duyarlı olabilmek ve onu destekleyebilmeniz önemlidir.
Bu dönemde sizlerin işi zaman zaman çok güçleşebilir. İsyankâr, inatçı, her söylenilenin tersini yapan torununuz sizin için adeta yeni biri gibidir. Bu dönemde yetişkinler çocuğu tehlikelerden korumak, ona doğruyu öğretmek, gelişimini desteklemek ve onu “terbiye” etme amacıyla farklı disiplin yöntemleri uygulamaya başlayabilirler. Ancak bu dönemde tutarlılık çok önemlidir. Anne, baba ve çocuğun bakımını üstlenen diğer yetişkinler tutarlı davrandıklarında, çocuğun aynı davranışına hep aynı tepkileri gösterirler. Çocukta olumlu davranışların gelişmesini desteklemek için çocuğa bakan kişiler arasında aynı dilin konuşulması önemlidir. Belli bir davranışın kimi zaman hoş görülmesi kimi zaman da aynı davranış yüzünden ceza verilmesi çocukta çelişki yaratabilir. Çocuk yaptığı davranışın doğru mu, yanlış mı olduğunu kavrayamaz.
Bir diğer önemli nokta da sınırlar ve kurallardır. Bazı aileler çocuklarına engel olmak veya üzmek istemedikleri için sınırlar, kurallar koyamazlar. Fakat çocuklar hayatlarında engeller olmazsa öğrenemezler. Tabii ki bu koyduğunuz sınırların sayısı ve tutarlılığı çok önemlidir.
Çocuklar küçük yaşlardan itibaren kurallardan/sınırlardan hoşlanırlar ve uygulamayı bilirler. Bazen bir kuralı uygulamak durumunda olduklarında sadece tekrar duymak için kuralı sesli tekrar ederler. Sınırları zorlamayı deneyerek, koyulan sınırların geçerliliğini denerler. Sınır koymak, çocuklara hayatta “evet” ve “hayır”ların olduğunu öğretir. Önemli olan bu “hayır” ve “evet”leri birer öğrenme deneyimine dönüştürmektir.
Torununuz ile birlikte mutlu günler dileriz.