Cumhurbaşkanı Vekili ve TBMM Başkanı Köksal Toptan, Türkiye ile Azerbaycan ilişkilerinin zedelenmesine fırsat verilmemesi çağrısında bulunarak, "1 milyon Karabağlı yerlerinden edilecek, hayatta kalmaya çalışacak, biz Ermenistan sınır kapısını açacağız, böyle bir şey olmaz" dedi.
Toptan, Azerbaycan'dan gelen kadın parlamenterler heyetine, TBMM'de yemek verdi. Toptan, yemekteki konuşmasında, Türkiye, Azerbaycan ve Ermenistan ilişkilerini, Ermenistan sınır kapısının açılmasına yönelik tartışmaları değerlendirdi.
Türkiye ve Azerbaycan'da, son dönemde Türkiye-Ermenistan ilişkilerindeki normalleşme çabalarının zaman zaman yanlış anlaşıldığı, yorumlandığını anımsatan Toptan, ABD Başkanı Barack Obama'nın TBMM'deki konuşmasından hareketle yeni yorumlar getirildiğini söyledi.
Toptan, Obama'nın konuşmasının dikkatle yorumlanması halinde, Türkiye'nin çok aleyhinde bir durum olmadığının görüleceğini vurgulayarak, Obama'nın ABD'de de seçimlerden önce sözde Ermeni soykırımını tanıyacağına yönelik yazılı taahhütte bulunduğunu hatırlattı. Toptan, "24 Nisan yaklaşıyor. Bana göre, en azından böyle bir şeyin olmayacağını Genel Kurulumuzda söyledi. 'Benim, bizim sorunumuz değil, Türkiye ile Ermenistan'ın sorunudur' dedi. Bana göre bu, çok önemli Amerikan dış politikasının yeni yorumudur" diye konuştu.
‘İlişkilerde zafiyet meydana getirmez’
"Türkiye'nin, Ermenistan ile ilişkilerinin normalleşmesinin kolay olmadığını biliyoruz. Ancak olursa da iyi olacağını da biliyoruz" diyen TBMM Başkanı Toptan, sözlerine şöyle devam etti:
"Bu ülke ile temaslarımızda, onlar bizden 'şu kapıyı bir açın' deyip de masanın üzerinde 'bu kapıyı açalım mı açmayalım mı' müzakeresi yapılmıyor. Bütün sorunlar masanın üzerine konuluyor, bu sorunlar konusunda karşılıklı görüşmeler yapılıyor. Bu sorunlardan biri, Karabağ'dır. Bu konuda Türkiye'nin, dünya kamuoyuna deklare ettiği çok açık, net görüşleri var. Bunların konuşuluyor olması Türkiye'nin Azerbaycan ile ilişkilerinde ne bir eksiklik ne bir zaafiyet meydana getirir ne de Türkiye'nin, Karabağ sorunuyla ilgili şimdiye kadar ortaya koyduğu, tescilli hale gelen politikalardan ödün vermesi anlamına gelir. Böyle bir şey olmaz, hiçbir Türk hükümeti yapmaz. Ne zaman sonuçlanır, olumlu mu sonuçlanır bunu da kimse bilmiyor.
Türkiye'nin bazı topraklarının Ermenistan sınırları içinde gösteriliyor olması, Ağrı Dağı'nın kendi dağları gibi sembol gösterilmesi... Bunlar orda duracak, Türkiye, Ermenistan'a 'Gel şu kapıyı açıverelim' diyecek, böyle bir şey söz konusu olamaz. 1 milyon Karabağlı yerlerinden edilmiş, orada burada ayakta, hayatta kalmaya çalışacak, biz Ermenistan ile imza atıp sınır kapısı açacağız, böyle bir şey olmaz."
‘Halk doğru bilgilendirilmeli’
Köksal Toptan, ilişkilerin devletten devlete, cumhurbaşkanından cumhurbaşkanına, başbakandan başbakana, parlamento başkanından parlamento başkanına ilişkiler boyutunu aştığını, iki halkın temasının bulunduğunu, Aliyev'in dediği şekilde iki millet gibi olduğunu belirti. Toptan, bu nedenle halkı, mutlaka doğru bilgilendirmeleri gerektiğini dile getirerek, Azerbaycan kamuoyundaki hassasiyete saygı duyduğunu kaydetti.
Bu konuda herkese önemli görev düştüğüne işaret eden Toptan, hem Türkiye'nin hem de Azerbaycan'ın çok dikkatli olması gerektiğini söyledi.
Türkiye'de bazı "abuk sabuk" yazılar çıktığını, Azerbaycan'da da bazı basın organlarında Türkiye'yi suçlayan, incitecek yayınlar yer aldığını anımsatan Toptan, "Bunların arkasında ne, kim var? Bunları unutmamak, göz ardı etmemek lazım. Kalıcı olan Türkiye ile Azerbaycan'ın milletler, halklar düzeyindeki yakın kardeşlik ilişkisidir. Bunun zedelenmesine fırsat vermemek lazım" diyekonuştu.
‘Fikir ayrılığını kendi içimizde konuşalım’
Meclis Başkanı Toptan, bildiği kadarıyla Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın, Azerbaycan Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev'e bilgi verdiğini ve istişare mekanizmasının önümüzdeki süreçte de devam edeceğini bildirdi. Toptan, sözlerini şöyle tamamladı:
"Bu istişarelerde elbette bilgi vermek yetmez. Bu bilginin karşı taraftan da benimsenmesi lazım. Orada fikir ayrılığı da olabilir. O fikir ayrılığını da kendi içimizde konuşmamız lazım. Halklarımızdaki kardeşliği zedeleyecek, incitecek davranışları onlara yansıtmamamız lazım. O zaman sıkıntı çekeriz. O zaman başkalarının emellerine hizmet eder hale gelmiş oluruz. Bu bir süreç. Bu süreci atlatacağımıza inanıyorum. Çünkü başka türlü olmasında hiç kimsenin menfaati yok. Dünyanın, Türk dünyasının, Azerbaycan ve Türkiye'nin menfaati yok. Akıl ve duygularımızı birleştirerek ilerlememiz, yürümemiz lazım. Azerbaycanlı kardeşlerimizin bilmesi gerekir ki, Türkiye Azerbaycan'dan, Azerbaycan'ın çakıl taşından vazgeçmez."
‘Halkımızı üzer’
Azerbaycan Milli Meclisi Parlamenteri Genire Paşayeva da Azerbaycan'ı, Ermenistan Cumhurbaşkanı ve Dışişleri Bakanının, sınır kapısına yönelik açıklamalarının üzdüğünü, bu haberleri iyi karşılamadığını kaydetti.
Azerbaycan'da 1 milyon kişinin yuvasına dönemediğini, her 8 kişiden 1'inin göçmen olduğunu dile getiren Paşayeva, "Türkiye, Ermenistan sınırını açacak, Ermenistan'a Azerbaycan topraklarından çekil diyecek, eğer çıkmazsa tekrar sınırı kapatacak" şıklarının rahatsızlık yarattığını belirtti.
Paşayeva, "Azeri toprakları işgalden kurtulmadıkça bu sınır kapıları açılamaz. Aksi, halkımızı çok üzer" dedi.
Türkiye'nin istikrar için çözüm aradığını, ancak çözümsüzlüğü kendilerinin getirmediğini kaydeden Paşayeva, "Hep barışın taraftarı olduk. Çözümsüzlüğü biz getirmedik ki anahtarı da bizde olsun. Sınırlar kapalı kalsın demiyoruz. Ermenistan bizim topraklarımızdan çekilsin, Türkiye'nin toprak bütünlüğünü tanısın. Bölgede iş birliği doğsun. İnsanlarımızı rahatlatmak için sizin ve Cumhurbaşkanı'nın mesajı çok önemli" diye konuştu.
Azeri parlamenter Güler Ahmedova ise Çanakkale'de, Türkler ile birlikte şehit düşen Azeriler için burada bir anıt yapılmasını istedi.
Bu arada, kadın vekiller Toptan'a çeşitli armağanlar sundu. Toptan'a, Karabağ'dan toprak, Karabağ tarihini ve Azeri aydınları anlatan kitaplar ile ipek halı armağan ederken, Toptan da heyet üyelerine çini tabak hediye etti.