Anayasa Mahkemesi’nin 2014 yılında iptal ettiği hükümler, Elektrik Piyasası Kanunu’nda Değişiklik Teklifi’ne eklenince çevreciler isyan etti. Teklife göre özelleştirilen bütün termik santraller, 2020 yılına kadar çevre mevzuatından muaf tutulacak. Enerji yetersizliği durumunda termik santraller de yenilenebilir enerji teşvikinden yararlanacak.
Konuyla ilgili Hürriyet’ten Aysel Alp’e konuşan Çevre Mühendisleri Odası Başkanı Baran Bozoğlu, “Teklif yasalaşırsa, termik santrallerin bacasına filtre takmasına, atıklarını uygun şekilde bertaraf etmesine gerek kalmayacak. Santraller çevreyi kirletiyormuş hiç önemi olmayacak. Üstüne üstlük temiz enerji kaynaklarına verilmesi gereken alım garantisi, halk sağlığını tehdit eden geri kalmış kömürlü termik santrallere verilmeye çalışılıyor” dedi.
Hükümetin teklifiyle ilk olarak 2013 yılında Elektrik Piyasası Kanunu’na eklenen geçici 8. madde ile devletin bünyesinde olan ve özelleştirilen santraller çevre mevzuatından 2021 yılına kadar muaf tutulmak istenmişti.
Sağlıklı yaşama hakkı
TBMM’de kabul edilen yasa değişikliğini CHP, çevre katliamına neden olacağı gerekcesiyle iptali için Anayasa Mahkemesine (AYM) götürmüştü. AYM de 22 Mayıs 2014 tarihli kararında düzenlemeyi iptal etmiş ve şu kararı vermişti:
“Sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkı, üretim faaliyetlerinin etkileneceği gerekçeleriyle, uzun süreli olarak vazgeçilecek haklardan değildir. İnsanın, toplumun ve çevrenin varlık, sağlık ve güvenliği ile bu konuda Anayasa’nın devlete yüklediği görev göz önünde bulundurulduğunda, dava konusu kuralla belirtilen süre zarfında EÜAŞ’a bağlı santraller ile özelleştirilen santrallerin elektrik üretim faaliyetlerinde çevre mevzuatına tabi olmaması kabul edilemez. Bu nedenle, elektrik üretim şirketlerine çevre mevzuatına uyumuna yönelik yatırımların gerçekleştirilmesi ve çevre mevzuatı açısından gerekli izinlerin tamamlanması amacıyla 31/12/2018 tarihine kadar süre tanınması ve bu süreyi de üç yıla kadar uzatma hakkının verilmesi, vatandaşın sanayileşmenin getirdiği hava ve su kirlenmesi nedeniyle sağlıklı bir çevrede yaşama hakkının hem de olukça uzun bir süre ortadan kaldırılması anlamına geldiği çok açıktır. Bu nedenle Geçici 8 inci madde Anayasanın 5 inci ve 56 ncı maddelerine aykırıdır.”