Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) verilerine göre, bu yıl 3 milyon 120 bin 870 aday, sınava başvurup ücretini ödedi fakat 301 bin 508’i sınava girmedi. Sınava girip yerleştirme puanı hesaplanan 2 milyon 755 bin 301 adaydan ise 1 milyon 85 bin 96’sı hakkı olmasına rağmen tercih yapmadı. Herhangi bir programı kazanan yaklaşık 168 bin aday da kayıt yaptırmadı.
Milliyet’ten Aysel Bozan Yılmaz imzalı habere göre, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Behçet Yalın Özkara, konuya ilişkin olarak, “İyi bir üniversiteyi ya da bölümü kazanmıyorsa öğrenci ‘Buradan mezun olsam da bu diplomayla iş bulamayacağım. O zaman niye bu çabayı vereyim?’ diye düşünüyor” öngörüsünde bulundu.
İş bulma kaygısız, düşük maaşlar...
Prof. Dr. Özkara, bunun sebebini de şöyle açıkladı:
“Değişim çağı içerisindeyiz. Bu hızlı değişime üniversite gibi hantal yapılar eğitim noktasında yetişemiyor. Birçok üniversitede hâlâ yapay zekâ dersi verebilecek hocaların bile bulunamaması bunun göstergesi. Aileler bunu fark ettiklerinde, 'Çocuğumu 4 yıl okutsam bile iş bulmakta katkı sağlamayacaksa, maaşını artırmayacaksa o zaman niye okuyor?' diye düşünüyor. Üst düzey üniversiteler ile tıp gibi alanlar dışında okuyanlar katlanılan maliyete değmeyen bir diplomayla karşı karşıya kalıyorlar. İyi bir tekniker, iyi bir ara elaman, sıradan bir üniversite mezununun kazandığından çok daha fazlasını kazanabiliyor. Artık öğrencilerin büyük çoğunluğu birçok bilgiyi internetten elde edebiliyor. Çoğu okurken çalışmaya başlıyor. Bakıyor ki üniversiteden mezun olsa o parayı kazanamayacak git gide üniversiteden uzaklaşıyor ve sonunda bırakıyor.”
Bilinçsizlik, yanlış yönlendirme, ekonomik zorluklar...
Eğitim Uzmanı ve Psikolojik Danışman Cihan Yeşilyurt, adayların yüzde 40’ının tercih yapmamasının nedenlerini irdeleyerek şunları sıraladı:
“Ev kiralarının yüksekliği, devlet yurtlarının kontenjanlarının az olması ve özel yurtların astronomik ücretleri binlerce adayın tercih yapmamasına neden oldu. Vakıf üniversitelerinin ücretlerini yüzde 100’e varan oranda artırması, aileleri gelecek yıllarda ne kadar zam yapılacağıyla ilgili kaygılandırdı. Ücretli programlarda kontenjan açığı meydana geldi. Soruların zorluğu nedeniyle istediği sıralamayı alamayan binlerce aday, 2025 YKS için hazırlanmaya karar verdi. Öte yandan 2024 YKS’de adayların yaklaşık yüzde 10’u üniversiteyi kazandığı halde kayıt yaptırmadı. Çünkü tercihler bilinçsizce yapılıyor. Üniversite adayları kendi ilgi, beceri ve yeteneklerine göre tercih yapmaları gerekirken kulaktan dolma bilgilerle tercihlerini oluşturuyorlar. Üniversiteleri gezme olanağı olmayan adayları, bazen öğretmenleri bazen de koçları yanlış yönlendirebiliyor. Gençler istemedikleri yerleri tercih edebiliyorlar. Sonra da hayal kırıklığı yaşıyorlar. Öğrencilerin bir kısmı okurken üniversiteyi bırakıp tekrar hazırlanıyor. Bunda en çok okudukları şehre uyum sağlayamamanın etkisi var. Ayrıca yanlış alanda okuyorum diye düşünüp tekrar sınava girenler de oluyor.”