Başta mevsimsel hastalıklar olmak üzere birçok hastalığın tedavisinde kullanılan yaklaşık 645 kalem ilacın tedariğinde yaşanan sıkıntı giderek büyürken eczacılar, “Kur farkı güncellenmezse ithal ilaçta yaşanan sıkıntı şubat ayına kadar sürecek” uyarısını yaptı.
İlaç üreticilerinin kur farkını gerekçe göstererek Türkiye’ye ilaç göndermemesi, piyasada ilaç sıkıntısına neden olurken, şu anda yaklaşık 645 kalem ilacın temin edilemediği belirtiliyor. Son günlerde ortaya çıkan ve giderek büyüyen problemle ilgili T24’ün sorularını yanıtlayan Tüm Eczacı İşverenler Sendikası (TEİS) Basın Sözcüsü Eczacı Ali Erdem, ithal ilaçların fiyatlarında kur güncellemesi yapılmaması halinde piyasadaki ilaç sıkıntısının Şubat ayına kadar süreceği uyarısında bulundu. “Kurdaki makas çok açıldı. Artık sistem tolere edemez hale geldi” diyen ve bakanlığa kurun yılda en az dört kez güncellenmesi çağrısında bulunduklarını ifade eden Erdem, şunları söyledi.
"Yaklaşık 100 kalem ilaçta büyük sıkıntı var"
“Şu anda yaklaşık 645 kalem ilaçta sıkıntı yaşanıyor. Ancak en çok sıkıntının bulantı-kusma, ishal ve grip gibi hastalıkların tedavilerinde kullanılan pediatrik formdaki ilaçlarda yaşandığını görüyoruz. Yurt gelen özellikle kanser, bir kısım diyabet ilaçları ve hormonal tedavide kullanılan özel ilaçlarda da sıkıntı yaşanıyor. Sıkıntının çok yoğun hissedildiği ilaç sayısı da yaklaşık 100 kalemi buluyor. Arz-talep sürecinde ortaya çıkan dengesizlikler var. Firmalar üretim bantlarını bir önceki yıla göre planlar. Örneğin geçtiğimiz yıl grip vakası neredeyse hiç yoktu. Çünkü, maske-mesafe ve hijyen kurallarına önemli ölçüde dikkat ediliyordu. Bu yıl kısıtlamaların bir kısmının kaldırılmasıyla grip hastalığı geçtiğimiz yıla göre büyük oranda arttı. Bu da grip ilaçlarına olan talebi büyük ölçüde artırdı. Bu tür arz-talep dengesizliklerinin yanı sıra aslında sorunun ana kaynağının kurdaki makasın çok açılmasından kaynaklandığını söyleyebiliriz.
"Firmalar, ürün adedini kıstı"
İlaçtaki Euro kuru normalde her yılın şubat ayında güncelleniyor. Şu anda ilaçta sabitlenen kur 4.56 TL’de. Oysa Euro bugün 11 TL’yi geçti. Neredeyse iki katından fazla bir fark var. Bu da firmaların mali dengelerini bozuyor ve özellikle yurt dışından gelen ithal ilaçlarda sıkıntı yaşanıyor. Çünkü firmalar, bu şartlarda ilaç getirmek istemiyor, ürün adedini kısıyor. Biz sendika olarak Euro kurunun yılda en az dört kez güncellenmesi gerektiğini savunuyoruz. Bu şekilde bir uygulamaya geçilirse, ilaç bulunamaması gibi durumların ortaya çıkmasını da engellemiş oluruz.
"Artık tolere edilemez hale geldi"
Kurdaki farktan dolayı ortaya çıkan sorun geçmiş yıllarda tolere edilebiliyordu ancak sistem tolere edilemez hale geldi. Mevcut durum, teknolojik ilaçların, yeni üretilen ilaçların Türkiye’ye girişini de azaltıyor. Bu sebeple vatandaşımız, yeni nesil ilaçlardan mahrum kalıyor. Diğer yandan ilaç taleplerine ilişkin bölgesel farklar da ortaya çıkabiliyor. Bir bölgede bir ilaca olan talep yüksek olurken, başka bir bölgede aynı talep olmayabiliyor.
"Depoda ilaç tutulması mümkün değil"
Bunun için de bir masa kurulmasını ve ilaçta kritik seviyenin belirlenip erken uyarı mekanizması kurulmasını öneriyoruz. Depolarda ilaç stoklanması ise artık pek mümkün gözükmüyor. Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu (TİTCK), bunun önüne geçmek için iki sene önce bir genelge yayınladı. Genelgeye göre bir firma ilaç ithal ettiğinde gümrük giriş beyannamesindeki giriş tarihinden sonra en geç 45 gün içerisinde adet sayısını da bildirerek bu ürünü beyan edip ÜTS’ye kaydettirmek zorunda. Dolayısıyla sistem üzerinden hangi ilaç, nerede, kaç adet bulunuyor hepsi görülebiliyor.”