Ayşe Sayın
TBMM, 1 Ekim Salı günü çalışmalarına başlayacak.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın uzun süredir dile getirdiği yeni anayasa ve Meclis içtüzük değişikliği tartışmalarının Meclis ve siyaset gündeminin önemli konu başlıkları olması bekleniyor.
Muhalefet ise milletvekilliği düşürülen Can Atalay hakkında, hak ihlali ve milletvekilliğinin iadesi yolunu açan kararının Meclis tarafından uygulanması talebini gündemde tutacak.
TBMM’nin 28. Dönem üçüncü yasama yılı, Erdoğan’ın konuşmasıyla başlayacak.
Meclis Başkanı Numan Kurtulmuş’un yöneteceği Genel Kurul’daki konuşmasında Erdoğan’ın, başta yeni anayasa, ekonomi olmak üzere iç ve dış siyasi gelişmelere ilişkin kapsamlı değerlendirmelerde bulunması bekleniyor.
TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, Meclis yaz tatiline girmeden önce, yeni anayasa konusunda siyasi partileri ziyaret etmişti.
Kurtulmuş’tan Can Atalay açıklaması: Meclis’in yapabileceği bir şey yok
TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, yeni yasama dönemi öncesinde yaptığı basın toplantısında yeni anayasa ve Can Atalay’ın durumuna ilişkin açıklamalarda bulundu.
Kurtulmuş, Anayasa Mahkemesi kararına rağmen tahliye edilmeyen ve milletvekilliği hakları da iade edilmeyen Atalay’la ilgili, “Meselenin bundan sonraki kısmı tamamen hukuki süreçlerle ilgilidir. Sonuç almak bakımından Meclis’in bu aşamada yapabileceği bir şey yoktur” dedi.
“Yeni anayasa” çalışmaları konusunda dönemde toplumun bütün kesimlerinin görüşlerinin alınacağını belirten Kurtulmuş, “Türkiye’de sadece bir ya da birkaç partinin değil bütün toplumun anayasası olarak kabul edilebilecek bir millet sözleşmesine ihtiyaç olduğu aşikardır” görüşünü dile getirdi.
Muhalefetin, yeni anayasa tartışmalarının "halkın gündemi olmadığı", "iletişim stratejisi" olduğu eleştirisi ve yeni anayasa çalışmalarında Cumhurbaşkanı seçimi de dahil somut önerilerinin ne olduğunun sorulması üzerine Kurtulmuş, şu görüşleri dile getirdi:
“Ekim ayından itibaren bütün partilerin anayasa ile ilgili bütüncül bir hazırlığı olan ya da 'şu madde değiştirilsin' diyen herkesin anayasa tekliflerinin görülebileceği bir portal oluşturacağız.
"'Bir iletişim stratejisidir' sözünü politik olarak söylenmiş biz söz olarak görüyorum. Meclis Başkanı seçildiğim gün daha hiç ortada anayasa ile ilgili çalışmalar başlamamışken dile getirmeye gayret ettim.
"Biz siyaseti biliyoruz, 'Şu anda anayasa meselesi toplumun gündeminde yer almıyor' derseniz tabii ki yer almadığı aşikardır. Ama nihayetinde partiler Meclis'in iki iktidar partisi, birinci ve ikinci partileri belli konularda uzlaşı sağlar diğer partilerle de uzlaşı içinde olurlarsa, o zaman zaten 400'ün üzerinde bir katılım sağlanmış olan bir anayasa teklifi millet tarafından benimsenmiş demektir.
"Millet 'Anayasa istiyor musunuz, istemiyor musunuz' sorusuna muhatap değil şu anda. Biz burada zorla "Şu anayasa", "Şu maddeler çıkacak" diye bir yaklaşımın içerisinde değiliz."
Muhalefet, AKP ile yeni anayasa yapmaya mesafeli
Ancak başta CHP olmak üzere muhalefet partileri, AKP ile yeni anayasa masasına oturmaya mesafeli.
CHP, başta Anayasa Mahkemesi’nin Can Atalay hakkındaki kararı olmak üzere, iktidarın öncelikle mevcut anayasaya uymasını istiyor.
Bu nedenle de anayasa yapımı usulü önerisi dahil, AKP ile anayasa masasına oturmama ve hiçbir pazarlığa girmeme eğiliminde.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, New York dönüşünde gazetecilerin muhalefetin yeni anayasa konusundaki tutumuna ilişkin sorusu üzerine, “Cumhur İttifakı olarak yeni anayasa konusunda kararlılıkla yollarına devam ettiklerini” belirtti.
Anayasa’nın ilk dört maddesiyle ilgili bir sorunları olmadığını ifade eden Erdoğan, “Ülkemizin gençlerinin geleceğini inşa edecek, onları dünya ile rekabete hazırlayacak vizyoner bir anayasaya bizim ihtiyacımız var.
"Biz bunu yapacağız. Zaten Cumhur İttifakı olarak Milliyetçi Hareket Partisi hazırlıklarını yaptı. Biz aynı şekilde hazırlıklarımızı yaptık. Bu hazırlıkları birbiriyle bütünleştirerek yolumuza inşallah devam edeceğiz” açıklaması yaptı.
AKP ve MHP’nin anayasa yapımı için parlamentoda yeterli çoğunluğu yok.
Ancak siyasi kulislerde, iktidar partisinin muhalefeti ikna için yeni hamleler yapabileceği, mevcut cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminde değişiklik önerebileceği iddiaları konuşuluyor.
Meclis’te yeni grup kurulabilir mi?
Gelecek Partisi ile DEVA Partisi arasındaki birleşme görüşmelerinde ilerleme sağlanamadı.
İki parti arasında yaz ayları boyunca yürütülen görüşmeler, geçtiğimiz günlerde liderler düzeyine taşınmıştı.
Birleşme görüşmelerinin TBMM’nin yeni yasama yılının başlayacağı 1 Ekim’e kadar tamamlanması planlanıyordu.
Ancak iki parti arasında birleşme görüşmelerinden uzlaşma çıkmadı.
DEVA Partisi Sözcüsü İdris Şahin, iki partinin birleşme görüşmelerinde uzlaşmaya varılamamasının nedeni olarak Gelecek Partisi’ni kastederek, “Cumhurbaşkanı adayının baştan belirlenmesi ve ilan edilmesi konusundaki ısrar” olduğu açıklaması yaptı.
Şahin, iki partinin birleşmesi hususunda, bu nedenle ilerleme sağlanamaması üzerine, geniş tabanlı TBMM’de bir grup kurulmasını hedefleyen bir çalışma başlatılması başlatılmasını önerdiklerini duyurdu.
DEVA Partisi’nin katılması halinde, halen Gelecek Partisi’nin de temsil edildiği Saadet Partisi grubu 34 milletvekiline ulaşabilir.
'Etki ajanlığı' yeni yargı paketine mi girecek?
İktidar partisi, geçen yasama yılından kalan bazı tartışmalı düzenlemeleri yasalaştırmayı planlıyor.
Bu çerçevede, geçen yasama yılında kabul edilen, ancak Genel Kurul'a indirilmeyen 9. Yargı Paketi’nin öncelikli olarak yasalaştırılması beklenirken, iktidarın yeni bir yargı paketi hazırlığında olduğu da belirtiliyor.
Yeni yargı paketinde, muhalefetin tepkisi üzerine 9. Yargı paketinden çıkarılan ve kamuoyunda “etki ajanlığı” olarak anılan, casusluk suçunun kapsamını genişleten düzenlemenin de yer alabileceği belirtiliyor.
Öğretmenliğe dair kanun teklifi de gündemde
AKP, Meclis yaz tatiline girmeden önce, öğretmenlerin büyük tepkisine neden olan Öğretmenlik Mesleği Kanunu teklifini de yeni yasama yılında TBMM’den geçirmeyi hedefliyor.
Öğretmenlik Mesleği Kanun Teklifi'nin 22 maddelik birinci bölümü Genel Kurul'da oylanarak kabul edilmiş, ancak daha sonra teklifin görüşmeleri yeni yasama yılına ertelenmişti.
Eğitim sendikalarının kurulacak eğitim akademileri üzerinden öğretmenlerin iş güvencesini yok ettiği, özlük haklarını zayıflattığı, başta taban ücret düzenlemesi olmak üzere temel ekonomik ve sosyal haklarına, ücret ve çalışma koşullarına ilişkin bir düzenleme içermediği gerekçesiyle karşı çıktığı Öğretmenlik Mesleği Kanunu Teklifi'nin öncelikli olarak görüşülmesi bekleniliyor.
Ekonomide, kayıt dışılıkla mücadele amacı içeren, yeni bir ekonomi paketinin de Meclis gündemine geleceği belirtiliyor.
Geçtiğimiz dönem komisyonda görüşülen Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’da değişiklik teklifinin yeni dönemde görüşmelerine başlanacak.
Rekabet Yasası’nda değişiklik yapan ve dijital platformları düzenleyecek olan yeni bir yasa teklifi de Meclis gündemine gelecek.
Bu çerçevede, küresel alanda faaliyet gösteren, Amazon, Facebook, X (Twitter) gibi şirketlerin piyasayı kontrol etmelerinin önüne geçilmesi hedefleniyor.
Çocuk istismarına karşı yeni araştırma komisyonu
Türkiye’nin haftalar gündeminden düşmeyen Narin Güran cinayeti, Meclis’in yeni dönemde gündeminde olacak.
İktidar ve muhalefet partilerinin uzlaşması doğrultusunda çocuklara yönelik şiddet, istismar ve kötü muamele konusunda Meclis’te bir Araştırma Komisyonu kurulması bekleniyor.