"İstanbul'un fethinin başladığı yer" olarak bilinen Sultanbeyli'deki Aydos Kalesi, gelecek yıl tamamlanması planlanan restorasyonun ardından turizme kazandırılacak.
Doğu Roma İmparatorluğu döneminde 11 ve 12. yüzyılda inşa edildiği tahmin edilen Aydos Kalesi, stratejik konumu sayesinde önemli bir işlev gördü. Osmanlı Padişahı Orhan Gazi, kalenin alınması için Abdurrahman Gazi, Akça Koca ve Konur Alp'i görevlendirdi. Önce Samandıra kalesini ele geçiren Osmanlı kuvvetleri, daha sonra Aydos Kalesi'ni kuşattı.
Kalenin fethine ilişkin Osmanlı tarihçisi Aşık Paşazade'nin aktardığı aşk hikayesi şöyle:
"Kale tekfurunun adı verilmeyen kızı, rüyasında bir çukura düşmüşken kendisini kurtaran bir genç görür. Ona aşık olur. Yerleşimi kuşatan Osmanlı askerlerinin başında Abdurrahman Gazi'nin yüzünü görünce rüyasındaki kahraman olduğunu hatırlar ve kaleyi onlara teslim edeceğini bildiren bir notla birlikte askerlere bir taş atar. Kaleyi kuşatan askerlerin başında olan Abdurrahman Gazi'ye sahte bir geri çekilme yapmalarını, sonra gece bir baskın ile geri gelmelerini, kendisinin onları içeri alacağını söyler. Bunun üzerine Osmanlı ordusu geri çekiliyormuş izlenimi yaratarak uzaklaşır. Kaledekiler de Osmanlı askerlerinin kaçtığını düşünür. Gece tekrar dönen Osmanlı ordusu Komutanı Abdurrahman Gazi, tekfurun kızı tarafından içeri alınır, daha sonra kale kapıları açılarak Osmanlı askerleri kaleyi ele geçirir. Tekfur kızı ile Osmanlı Komutanı Abdurrahman Gazi arasında geçen bu aşk daha sonra mutlu bir şekilde sonlanır ve bir de çocukları olur."
Bu şekilde kaleyi bütün zenginlikleriyle ele geçiren Osmanlılar, 1328'den itibaren bölgenin de hakimi oldu. Abdurrahman Gazi de "Aydos Fatihi" olarak anılmaya başlandı.
İzmit'in fethinden sonra çok beğendiği bu şehre yerleşen Orhan Gazi'nin Aydos Kalesi'ni ihtiyaç kalmadığı için yıktırdı.
Restorasyon 4 yıl önce başladı
Tarihçi Prof. Dr. Halil İnalcık'ın "İstanbul'un fethinin başladığı yer." olarak tanımladığı Aydos Kalesi, Sultanbeyli Belediye Başkanlığı'nın öncülüğünde 4 yıl önce restore edilmeye başlandı.
İstanbul Kültür ve Turizm Müdürlüğü, İstanbul Rölöve ve Anıtlar Müdürlüğü, İstanbul Arkeoloji Müzeleri Müdürlüğü, İstanbul Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı, 5 numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu, 1 numaralı Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Komisyonu'nca yürütülen restorasyon çalışmalarının, 2018 yılında tamamlanması hedefleniyor.
Sultanbeyli Belediye Başkanı Keskin, AA muhabirine yaptığı açıklamada, bulunduğu ormana ve tepeye adını veren Aydos Kalesi'nin restorasyonu kapsamında, sur duvarlarının onarıldığını, kazı çalışmasının yüzde 90'ının tamamlandığını söyledi.
Sur içerisinde yapılan arkeolojik kazılarda açığa çıkan mimari yapıların projelendirilerek onarıldığını anlatan Keskin, kazı sonucu açığa çıkan mimari yapıların yarısının elden geçirildiğini kaydetti.
"Uluslararası kültür turizminin cazibe bir noktası haline geleceğiz"
Aydos Kalesi ziyaretçilere açıldıktan sonra Sultanbeyli'nin daha da gelişmiş bir ilçe olacağını vurgulayan Keskin, "Bu noktada sadece Türkiye geneli değil, uluslararası kültür turizminin cazibe bir noktası haline geleceğiz. Kültür ve tarih anlamında daha fazla ziyaretçiye kavuşacak, hem ekonomik hem de kültürel hareketlilik yaşanacak. Proje tamamlandığında yerli ve yabancı turistlerin ziyaretiyle Sultanbeyli'nin adını daha çok duyacağız." diye konuştu.
Keskin, Aydos Kalesi'nin ilçesinin önemli bir tarihi eseri olduğunu ifade ederek, şunları anlattı:
"Mevcut durumda kale ve çevresiyle ilgili çevre düzenleme çalışmaları yürütülmektedir. Orman kanunu ve ilgili mevzuat, Kültür Varlıklarını Koruma Kanunu ve ilgili mevzuat sınırları kapsamında, koruma kullanma ilkesi benimsenerek, 1. derece arkeolojik ve doğal sit olma özelliği dikkate alınarak Aydos Kalesi ve çevresi B tipi mesire yeri olarak planlanıyor. Kaleden çıkarılan eserler, İstanbul Arkeoloji Müzeleri Müdürlüğü'nce kayıt altına alınarak, kurum deposunda muhafaza ediliyor. 27 Kasım'da İstanbul Arkeoloji Müzeleri Müdürlüğünde Aydos Kalesi ve Arkeolojik Kazıları semineri yapıldı, 'Aydos Kalesi Bulguları' sergisinde çıkan eserler sergilendi. Aydos Kalesi'nin turizme açılması projesi kapsamında gerekli izinler alınarak alanda küçük bir müze oluşturulmasını da planlıyoruz."