Türkçe rap müziğin önde gelen isimlerinden Sultana, bugünlerde ‘Biz Neysek’isimli şarkısıyla adından söz ettiriyor. Kadın-erkek ilişkilerini sorgulayan şarkıya ilişkin konuşan Sultana, “Son zamanlarda sanki ortaçağa dönüş hazırlığı içinde gibi kadın üzerinde gerici politik söylemler var. Bizler böyle bir geriliğe dönemeyiz, çok yol kat ettik. Kadınlara karşı yapılan suçlar cezasız bırakılıyor. Yasalar bu konuda zayıf kalıyor. Ayrıca insanları cezalandırmak değil eğitmek taraftarıyım. Böyle şarkılar yaparak bir farkındalık yaratmak istiyorum” dedi.
Sultana “Erkeklerin akılları fikirleri seks ama bir kadın bunu sorgulayamaz, o yüzden ‘hişşş’ yani susmak zorunda. Eğer seks erkeklerin tekeli altına alınmışsa ve kadının bir erkeğe vereceği en değerli şeyi onun bekâretiyse, toplum bu öğretilerle büyüyor ve büyütülüyorsa, bir kadın bir cinsel obje olarak var olmaktan öteye gidemez. Doğal olarak bu durumda bir erkek de bir kadını sadece o çerçevede algılar. Ve aklı fikri sadece o şey olur o zaman” diye konuştu.
Sultana’nın Hürriyet’ten Hakan Gence’nin sorularına verdiği yanıtlar şöyle:
Uzun süredir ortalarda yoksunuz... Neden bu kadar ara verdiniz?
Müzik piyasamızın formatından biraz farklı müzik yapıyorum. Bir yandan eğlendirirken bir yandan düşündürmek için yaptığım müzikle sorular soruyorum. Ara vermişliğim yok. Farklı müzik arayış ve çalışmalarım hep var. Kendi çabalarımla yapıyorum o yüzden biraz zaman alıyor ama zaten benim zamanla pek işim de yok.
Rap müzikte erkek şarkıcılar görmeye alışkınız. Bir kadının rap yapması zor mu?
Türkiye’deki her işte olduğu gibi bu erkek egemenlik müziğe de yansıyor. Tek başına bir kadın rap’çiyi kabul etmekte zorlanıyorlar. Birisinin eşi ya da birisinin kardeşi olunca sanırım daha kolay yer ediniliyor. 2010’da İstanbul’da bir mekânda hip-hop etkinlikleri düzenlemek istedim. “O olursa ben yokum, bu varsa ben gelip orada sahne almam” gibi cevaplar aldım. Boşa kürek çekmek gibi... İşte o zaman rap camiasıyla bağlantımı noktalamaya karar verdim.
Rap camiası sizi üzdü mü?
Müzik yazmaya başladığımda New York’a gidip Harlem’e yerleştim. Sene 1997. Yapmaya çalıştığım müziğin kültürünü öğrenmek istedim. Tek başına kalk git New York’a, değerlerinden ve özsaygından taviz vermeden, imkânsıza yakın bir hayali gerçekleştir. Sonra gel burada büyük tepkilerle karşılaş... Rap camiası beni hayal kırıklığına uğrattı, üzdü ama artık geçmişte kaldı.
Yaptığınız müziği beğenenler de eleştirenler de var. Kimine göre sizin yaptığınız tam anlamıyla rap değil. Siz müziğinizi nasıl tanımlıyorsunuz?
Tam anlamıyla rap ne demek? Benim müziğim rap’in çıktığı New York’ta her yerde çalındı, beğenildi hatta dünyanın her yerinde birçok ülkede karışık albümlerde yer aldı. “Rap değil” diyenler rap nedir bilmeyenlerdir. Ben müziğimde kendi gerçekliğimi yansıtıyorum. İngilizcem ana dilim kadar kuvvetli olmasına rağmen şarkılarmın çoğunluğunda Türkçe sözler var. Kayseri’de doğdum, Anadolu kültürüne sahibim. Avrupa ve Amerika’da yaşadım. Bu mükemmel karışımı mükemmel bir şekilde yaptığım müzikte duyabilirsiniz ve bunu beğenip beğenmemek dinleyene özgüdür.
Feminist misiniz?
Ben hümanist biriyim. Dünyaya bir kadın olarak gelmişim ve doğal olarak kadının yaşadığı konuları veya problemleri sanatımda anlatıyorum. Bir erkek veya bir kadın olmanın ötesinde her birimiz değerli birer insanız. İnsanca yaşamak da her birimizin temel hakkı. Bir kadın olarak gördüğüm, duyduğum, yaşadığım şeyler ışığında kadının yerini, varoluşunu ve duruşunu sorguluyorum. Eş misin Eşya mısın?
Erkeklere karşı tavrınızın sebebi ne? Çok mu çektiniz?
Erkeklere karşı bir tavır olduğunu düşünmüyorum. Erkeklerin de önünde kendilerine has birçok sorunu var ve bu durumu çok iyi anlıyorum. Ülkenin yarısı kadın nüfusu ama Meclis’teki kadın sayısına bakın. Kadın cinsi diye birçok şeyden mahrum bırakılan insanlar var. Mesela eğitim. Evlenip çocuk yapacaksan eğitime ne ihtiyacın olabilir düşüncesiyle birçok genç okula gönderilmiyor. Çocuklarımız sadece evlendirilmek üzere hayata hazırlanıyor. Varoluşun sanki tek amacı buymuş gibi. Kadın biraz eğitim görsün, biraz bilinçlensin eminim çok daha güzel bir dünyada yaşıyor olacağız.
Yeni şarkınızda “Erkeklerin akılları fikirleri...” diyorsunuz... Nedir erkeklerin aklı fikri?
Akılları fikirleri seks ama bir kadın bunu sorgulayamaz, o yüzden ‘hişşş’ yani susmak zorunda. Daha kısa süre önce bunun canlı örneğini duyduk, gördük. Bülent Arınç, “Bir kadın olarak sus” dedi. Eğer seks erkeklerin tekeli altına alınmışsa ve kadının bir erkeğe vereceği en değerli şeyi onun bekâretiyse, toplum bu öğretilerle büyüyor ve büyütülüyorsa, bir kadın bir cinsel obje olarak var olmaktan öteye gidemez. Doğal olarak bu durumda bir erkek de bir kadını sadece o çerçevede algılar. Ve aklı fikri sadece o şey olur o zaman.
‘Kuşu Kalkmaz’ şarkısıyla çıkış yaptınız. Bugünün şartlarında o şarkıyı söyleyebilir misiniz?
‘Kuşu Kalkmaz’ önemli bir şarkıdır. Hikâyede bir erkek ve iki kadın var. Birisi evde karısı, diğeri pavyonda çalışan bir kadın. O erkek de aslında mutsuz evliliğe zorlanmış. Evdeki kadına şiddeti anlatıyor şarkı... Nedendir bilmiyorum sanki ülkede bunu kimse anlamadı! Şaşırıyorum.
Bu şarkı farkındalık için
‘Biz Neysek’ benim için çok değerli bir çalışma, bir sosyal sorumluluk projesi. Son zamanlarda sanki ortaçağa dönüş hazırlığı içinde gibi kadın üzerinde gerici politik söylemler var. Bizler böyle bir geriliğe dönemeyiz, çok yol kat ettik. Kadınlara karşı yapılan suçlar cezasız bırakılıyor. Yasalar bu konuda zayıf kalıyor. Ayrıca insanları cezalandırmak değil eğitmek taraftarıyım. Böyle şarkılar yaparak bir farkındalık yaratmak istiyorum.