Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürü Doç. Dr.Ayşen Gürcan, internette oynanan interaktif stratejik oyunların küçük yaştaki çocuklarda şiddet eğilimlerini arttırabileceğini belirterek, "Bu oyunlar, çocukların iç dünyasında karmaşa yaratıp, vicdan duygusunu köreltebilmektedir" dedi.
Çocuğunuz bilgisayar ve televizyon bağımlısı olmasın!
Yeni bir madde bağımlılığı: Bilgisayar oyunları
Gürcan, yaptığı açıklamada, sanal ortamda oynanan dijital oyunların kullanımının, her geçen gün arttığını belirtti. Bu tür oyunlarda sunulan eğlence unsurlarının, televizyonun aksine, etkileşim ve iletişim boyutu taşıdığını vurgulayan Gürcan, bunun da aile içi ilişkileri derinden etkileyebileceğine dikkati çekti.
İnteraktif oyunların olumlu ve olumsuz yönleri konusunda farklı yaklaşımlar olduğunu anlatan Gürcan, bazı bilim adamlarının, bu oyunların, çocuğun gelişim aşamasında içgüdüsel başarma, ilerleme ve gelişme ihtiyacını giderdiğini, problem çözme ve çoklu görev yetisini kuvvetlendirdiğini düşündüğünü ifade etti.
Oyun tabanlı öğrenme ortamının, bireysel öğrenmeye yardımcı olduğu, öğrencilerin kaygı ve endişe düzeyini azalttığı, öğrenmeyi daha eğlenceli hale getirdiği, önceki bilgileri pekiştirdiği yönündeki yaklaşımlar bulunduğuna işaret eden Gürcan, eğitsel bilgisayar oyunlarının fen, matematik, tıp, mühendislik, dil öğrenme, problem çözme ve stratejik düşünme becerisini geliştirmek gibi alanlarda sıklıkla kullanıldığını söyledi.
Gürcan, dijital oyunların, işbirliğini destekleyen ortamlar sunduğunu, öğrencinin güdülenmişlik düzeyini arttırdığını, içeriğe ilgi duymasını ve öğrenebileceğine ilişkin özgüveni sağladığını ve öğrencide motivasyon yarattığını ortaya koyan araştırmalar olduğunu belirtti.
Bilgisayar oyunlarının kullanımına ilişkin yapılan araştırma ve uygulamaların, olumlu durumların yanı sıra bağımlılık ve buna bağlı psikolojik ve fizyolojik sorunları da gözler önüne serdiğini vurgulayan Gürcan, özellikle okul çağındaki gençlerin aşırı ve uygunsuz internet kullanımının psikolojik ve bedensel gelişimlerini olumsuz yönde etkilediğini kaydetti.
Bağımlılık nedeniyle bireyin özerkliğinin zaman içinde ortadan kalktığını ve normalde yapması gereken şeyleri internette geçirdiği vakit nedeniyle yapamadığını anlatan Gürcan, "Uygunsuz ve aşırı kullanım sonucu aile ilişkilerinde aksama, verim azlığı ve başarısızlık ön plana çıkmaktadır. Ayrıca el bileği sendromu, boyun kaslarında tutulma, uyku saatlerinin azalması, gözlerde yorulma gibi sağlık sorunları da yaşanmaktadır" diye konuştu.
İnternet bağımlılığının online oyunlar oynayan ve bu nedenle derslerinde başarısız olan 12-18 yaş grubundaki çocuklarda yoğun olarak görüldüğüne dikkati çeken Gürcan, şunları kaydetti:
"Stratejik oyunları küçük yaşta oynayan çocuklarda şiddet eğilimi daha fazla olmaktadır. Özellikle stratejik oyunların, çocukların iç dünyasında karmaşa yaratıp, vicdan duygusunu köreltebileceği, kazanma duygusunun onu sosyal hayattan koparabileceği, ödülün de çocuklarda bağımlılığı tetikleyen bir unsur olabileceği belirtilmektedir. Ayrıca yapılan araştırmalar, bu bağımlılık türünün, çocuklarda hiperaktivite ve dikkat bozukluğuna, yalnızlık hissine neden olduğu, sosyal ilişki kaybını artırdığını göstermiştir. Obezite internet kullanan çocuklar ve gençlerde hayli yaygındır."
Para kazanma ve sürekli başarma hırsı
Gürcan, birden fazla kişiyle online olarak oynanabilen sanal evrende bir karakter oluşturup, çeşitli yetenekler ve güçlerle en üst seviyeye ulaşmanın hedeflendiği oyunlarda çocukların para kazanma ve sürekli başarı elde etme hırsına kapıldığına dikkati çekti.
Şiddet içeren bilgisayar oyunlarını özümseyen çocuğun gerçek hayatta da bunu devam ettirdiğini vurgulayan Gürcan, "Sanal dünyada sorunlarını tek tuşla çözen çocuğun, gerçek hayatta sorunlarını çözememekte, bu da çocuğu saldırganlaştırıp, şiddete yönlendirmekte" dedi.
Sanal ortamın, sağladığı zengin iletişim olanaklarıyla zaman ve mekân sınırlamasını ortadan kaldırarak, uzak kişileri elektronik yolla birbirine bağladığını ifade eden Gürcan, "Bir araya gelme, yüz yüze konuşma hatta tanıma zahmetine bile katlanmadan birbiriyle iletişime geçenlere internet, bu yolla bir şekilde istedikleri kişiliği, rolü, karakteri oynama şansını sağlıyor.
Küreselleşen ve gittikçe küçülen dünyayı bir tuşla önümüze getiren internet, aynı yerde bulunanların bile iletişim için seçtikleri bir yol olarak aslında insanı içe dönüklüğe, yalnızlığa ve izolasyona zorluyor" diye konuştu.
‘İnternet Üst Kurulu’na rapor sunduk’
Bilgisayar oyunlarının, denetlenmesi, sınıflandırılması, çocuklar ve aileleri açısından güvenli hale getirilmesinin önemine dikkati çeken Gürcan, bu amaçla ilgili kurumların görüş ve önerilerine yer veren bir rapor hazırladıklarını ve raporu İnternet Üst Kurulu’na sunduklarını bildirdi.
Gürcan, raporda, dijital oyun türleri ve içeriklerine ilişkin bilgiler, Türkiye'de ve dünyada bilgisayar oyunları sektörü, dijital oyunların farklı alanlarda kullanımının sağladığı faydalar, çocuk ve gençler üzerindeki olası olumsuz psikolojik, fizyolojik ve sosyolojik etkileri yer aldığını söyledi.
Ayşen Gürcan, raporun, dijital oyunların denetlenmesine ve yerel oyun yazılım sektörünün geliştirilmesine yönelik farklı çözüm önerileri, Amerika, Kanada ve AB'de eğlence yazılımlarının denetimine ilişkin yürütülen kurumsal süreç ve bu süreçteki aktörlere ilişkin bilgiler de sunduğunu sözlerine ekledi.
(AA)