Gayrımüslim okullarında eğitim görmek isteyen öğrencilerin belirlenmesinde soy kodunun kullanılması uygulaması geçen yıl yayınlanan bir genelgeyle sonlandırılmıştı. Nüfus İşleri Genel Müdürü Ahmet Sarıcan'ın HDP Milletvekiki Garo Paylan'a verdiği bilgide göre uygulama, Nüfus İşleri Genel Müdürlüğü'nün sisteminden kaldırıldı.
Agos'ta yer alan habere göre, son olarak Plan ve Bütçe Komisyonu kapsamında HDP Milletvekili Garo Paylan’ın İçişleri Bakanı Efkan Ala’ya sorarak gündeme getirdiği soy kodu uygulaması, Bakan Ala ve Nüfus İşleri Genel Müdürü tarafından kaldırıldı. Paylan’ın verdiği bilgiye göre Nüfus İşleri Genel Müdürü Ahmet Sarıcan bu açıklamayı 23 Şubat günü TBMM’de bir oturuma verilen ara sırasında Garo Paylan’a şifahen yaptı. Sarıcan uygulamanın İçişleri Bakanı Ala’nın talimatıyla kalkığını söyledi. Ala Paylan’ın kendisine soy kodu uygulamasını sorması üzerine önce “Herkes için uygulanıyor” cevabını vermişti.
Yapılan açıklamaya göre gayrimüslimler, 90 yıldır var olan uygulamanın kalkmasıyla birlikte Nüfus İşleri Genel Müdürlüğü tarafından fişlenmeyecek. Ancak yine de Paylan, uygulamanın yalnızca Milli Eğitim Bakanlığı ve Nüfus İşleri Genel Müdürlüğü’nün sisteminden kaldırıldığını hatırlatarak, uygulamanın devlet nezdinde başka kurumlarda olabileceğine dikkat çekerek uyarıda bulundu ve soy kodu uygulamasının her anlamda kalkması gerektiğini vurguladı.
Kaldırıldı ama...
Garo Paylan, soy kodu uygulaması hakkında önceki hafta TBMM Plan Bütçe Komisyonu toplantısında geçen görüşmeyi hatırlattı: “Soy kodu uygulamasını son olarak yaklaşık 10 gün önce Plan ve Bütçe Komisyonu toplantıları sırasında dile getirmiştim. Toplantıda konuyu konuştuğumuz İçişleri Bakanı Efkan Ala’ya uygulamanın devam ettiğini belirttiğimde, Ala bana uygulamanın herkes için olduğunu söylemiş, daha sonra durumu bilmediğini ve Nüfus İşleri Genel Müdürlüğü’nden bilgi edindiğini ifade etmişti.”
Milli Eğitim Bakanlığı’nın uygulamaya son vermesini de değerlendiren Paylan, şöyle konuştu: “Nüfus İşleri Müdürlüğü MEB yetkililerine soy koduna ihtiyaç duyulup duyulmadığını sormuş, yetkililer de artık öğrenci kayıt kararının okul yönetimi yetkisi altında olduğunu söyleyince bu uygulama MEB bünyesinde kaldırılmış. Son olarak ise soy kodu modülü, Nüfus İşleri Genel Müdürlüğü sisteminden de çıkarıldı. Böylece hiçbir gayrimüslim soy kodu uygulamasına maruz kalmayacak. Soy kodu sistemi artık yok. Gizli soy kodu ibaresi de artık devre dışı.”
Paylan bununla beraber soy kodu uygulamasının tüm devlet makamlarınca kaldırılması gerektiğini söyledi: “Bu bilgiler başka hangi bakanlıklarda var diye sorgulanabilir. Örneğin Milli Savunma Bakanlığı’nda bu bilgiler var mı, bilmiyoruz. Elbette gerek MEB gerek Nüfus İşleri Genel Müdürlüğü bünyesinde kaldırılması, çok olumlu bir adımdır. Biz cemaatler olarak zaten örgütlüyüz, kayıtlarımız patrikhanede mevcut, bu kayıtları devlet tutmamalı.”
‘Genelge gerekir’
Avukat Cem Halavurt ise soy kodu uygulamasının hukuki bir yaptırımı olmadığı için ancak bir genelgeyle önlenebileceğini söyledi: “Soy kodu zaten gayri resmi bir uygulama olduğu için, bu uygulamanın son bulmasına ilişkin herhangi bir hukuki düzen olmaz, ancak bir genelgeyle uygulanmayacağı belirtilir. Soy kodu uygulamasından, bir çocuğun Ermeni okulunda kaydolmak istemesi sonucu ‘soy kodu 2’ olmadığı gerekçesiyle kabul görmeyince haberdar olmuştuk. Bu gibi bir olayın yeniden yaşanmayacak olması elbette sevindirici. Fakat bence devlet bu gibi bilgilere her zaman sahip, dolayısıyla bir daha asla ayrımcılık uygulanmayacak diyemeyiz.”