Türkiye İstatistik Kurumu, dün, 2009 yılı enflasyon rakamını yüzde 6,53 olarak açıkladı. Açıklanan enflasyon rakamı, 1969 yılından beri Türkiye’de kayıtlara geçen en düşük enflasyon oldu. 1969’da tüketici fiyatlarındaki artış yüzde 5,7 olmuştu. O tarihten sonra bir daha Türkiye’de enflasyon göstergesi olan tüketici fiyatlarındaki artış, yüzde 7’nin altına hiç düşmedi.
Türkiye’de Cumhuriyet dönemi enflasyon tarihine bakıldığında, en düşük enflasyon 1964 yılında, yüzde 0,9 oranıyla yaşandı. 1960’lı yıllar hep tek haneli enflasyonla geçildi. Ardından 1970’li, 1980’li ve 1990’lı yıllarda sürekli çift haneli enflasyon görüldü. Türkiye’de en yüksek enflasyon 1994 yılında yüzde 106,3 oranıyla yaşandı. Türkiye’de aylık yüzde 50’yi, yıllık yüzde 13 bini aşan hiper enflasyon yaşanmadı.
Dünyada en yüksek aylık enflasyon oranlarını incelersek... I. Dünya Savaşı sonrasında Ağustos 1922-Kasım 1923 tarihleri arasında Almanya’da aylık ortalama yüzde 322 enflasyon yaşandı. II. Dünya Savaşı sonrasında Ağustos 1945- Temmuz 1946 tarihleri arasında enflasyon Macaristan’da aylık ortalama yüzde 19.800 e kadar yükseldi. Yunanistan’da Kasım 1943- Kasım 1944 arasında enflasyon aylık ortalama yüzde 365 oldu. Yakın dönemde, Aralık 1989- Mart 1990 arasında Brezilya’da yüzde 68,6, Mayıs 1989- Mart 1990 arasında Arjantin’de yüzde 65,95 ve Eylül 1989- Aralık 1989 arasında Yugoslavya’da yüzde 50,9 oranında ortalama aylık enflasyonlar yaşandı.
Türkiye’de son on yılın enflasyon rakamlarını gelince... 2000 yılında yüzde 39 oranında olan enflasyon, 2001 yılında yüzde 68,5’e yükseldi. Enflasyon 2004 yılında yüzde 9,3 olarak tek haneye indi ve 2008 yılı hariç son altı yılda hep tek haneli gerçekleşti. Türkiye’de krizlerin ardından yükselen enflasyon ilk defa dünya mali krizinin ardından 2009 yılında düşük gerçekleşti. Hem de son kırk yılın en düşük enflasyonu olarak kayıtlara geçti. Son altı yılda yaşanan düşük enflasyonu, izlenen para politikasından ziyade, başarılı maliye politikasına bağlayabiliriz. Çünkü Merkez Bankası, para basma (senyoraj), baskısı altında tutulmadı. Dolayısıyla 1990’lı yıllarda ve 2000’li yılların başında yaşanan, ahbap-çavuş kapitalizminin, Türkiye’de artık sona erdiğini söyleyebiliriz.
Son on yılın enflasyon rakamları (Yıl sonu %)
Yıllar 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009
Enflasyon 39,03 68,53 29,75 18,36 9,32 7,72 9,65 8,39 10,06 6,53
Kaynak: TÜİK