Sokak köpeklerine 'ötanazi' tartışmalarına neden olan 5. madde, Genel Kurul'da kabul edildi: "Bu madde ölümdür, çocuklarınızın yüzüne bakamayacaksınız!"

T24 Haber Merkezi

Sokak hayvanları ile ilgili düzenlemeler içeren ve kamuoyunda tepkilere neden olan 17 maddelik ‘Hayvanları Koruma Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’nin görüşmeleri TBMM Genel Kurulu'nda protestolarla başladı. Kanun teklifinin ilk 9 maddesinden oluşan birinci bölümünün görüşmelerinde, muhalefetin tüm önerilerinin yanı sıra 5. maddenin tekliften çıkarılmasına ilişkin önergesi de reddedildi. Görüşmelerin 14. saatinde, teklifte sokak köpeklerine 'ötanazi' tartışmalarına neden olan ve komisyonda düzenlemeye gidilen kritik 5. madde kabul edildi. Böylece ilk 5 madde Meclis'ten geçmiş oldu.

CHP Milletvekili Deniz Yavuzyılmaz, "AK Parti bu teklifle 'sokak köpekleri ya ölecek ya öldürülecek' diyor, kanun teklifinin bu maddesi ölümdür! AK Parti milletvekilleri, siz hayvanları öldürmek istiyorsunuz! Çocuklarınızın yüzüne bakamayacaksınız" diye tepki gösterdi.

DEM Partili Perihan Koca da "Katliam yasasının omurgasını oluşturan maddeyi konuşuyoruz. 'Ötanazi çıkarılıyor' diye manipüle ettiniz, 'ötanazi' demeden ötanazinin dik alasını getiriyorsunuz!" dedi.

Kalan maddelerin görüşmelerine pazartesi devam edilecek. "Yasayı geçirmemek için her türlü imkanımızı kullanacağız" diyen CHP'nin aktardığına göre pazartesi yapılacak görüşmeye Genel Başkanı Özgür Özel de katılacak. 

Meclis'teki ziyaretçi yasağı pazartesi de devam edeceği için Ankara'nın çeşitli bölgelerinde protestolar gerçekleştiriliyor. Teklif yasalaştırdıktan sonra Meclis'in de salı günü kapanması bekleniyor.

Dün gece yasalaşan Vergi Paketi'ne süresi dolan maddelerinin eklendiği 9. Yargı Paketi'nin yanı sıra, e-Ticaret teklifi ve Öğretmenlik Meslek Kanunu Teklifi’nin kalan maddeleri ise ekim ayında görüşülecek. 

GÖKÇER TAHİNCİOĞLU YAZDI - 10 soruda 'ötanazi' düzenlemesi: Tartışmalı düzenleme ne getiriyor, sokak köpekleri öldürülecek mi, uygulamayan belediyelere ne yapılacak? 

Sokak hayvanlarına 'ötanazi' öngören yasa teklifi komisyondan tartışmayla geçti: "Katliam yasasının failleri olarak fotoğrafınızı çektirin, tarihe geçtiniz!"

Genel Kurul'daki görüşmeler...

Kırmızı boyalı eldivenlerle Meclis'te protesto 

Meclis Genel Kurulu Bekir Bozdağ başkanlığında toplandı. Sokak hayvanları ile ilgili düzenlemeler içeren, uyutma ve ötanazi tartışmalarıyla kamuoyunda büyük tepkilere yol açan Hayvanları Koruma Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’nin görüşmeleri protestoyla başladı. DEM Partililer "Öldürme yaşat", "Kanlı yasaya hayır", "Yasayı geri çek", "Aşıla, kısırlaştır, yerine bırak" yazılı pankartlarla Genel Kurul'a katıldı.

Muhalefet milletvekilleri kırmızı eldivenle protesto ederken, usul tartışması yapıldı.

AKP Rize Milletvekili Harun Mertoğlu, hayvanları kısırlaştırmada izni alınması gerektiğini söyledi. CHP Grup Başkanvekili Ali Mahir Başarır, "Maşallah çok yaratıcı milletvekilleriniz var, 'kısırlaştıralım' dediğimizde 'köpekten izin alacak mısınız' diyor. Bu kadar hayvan hakları düşünecekseniz bu yasayı yırtıp atın" diye konuştu. 

CHP'li Emir: Kanundan ötanazi çıkınca bu hayvanlar kurtulmuyor

Usul tartışmaları sırasında söz alan CHP’li Murat Emir, “Anayasa’da hayvan hakkı tanımlanmamıştır ama size de ayrıca insanları yaşatmak için sokak hayvanlarını öldürme hakkı tanımamıştır” diye konuştu. Teklifin, “Anayasa’yı her yerinden ihlal ettiğini” kaydeden Emir, “Katliam yasasına asla evet demeyelim” ifadesini kullandı. 

Teklifin ilk halinde yer alan ve “Ötanazi uygulamasını” içeren maddenin kaldırılmasının bir algıdan ibaret olduğunun altını çizen Emir, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Buna inanmayın arkadaşlar. Belediye başkanlarına, ‘Bu hayvanları toplayın’ diyorsunuz. Bu hayvanlar ne olacak? Fiilen öldürülecek. Kanundan ötanazi çıkınca bu hayvanlar kurtulmuyor, elleriniz kandan kurtulmuyor. Eğer siz gerçekten samimi olsaydınız, burada gerekli önlemleri almak ve gerekli zamanları almak konusunda alt yapı hazırlığı yapardınız. Gelin bunu yapın. Samimiyseniz, ‘Belediyeler öncelikle saldırgan hayvanları toplayacak’ yazın kanuna. Neden yazmıyorsunuz? Çünkü aslında fiilen hayvanların öldürülebileceği bir düzeni yaratıyorsunuz.

Erkan Baş: Halkın sesinin yankılanmaması için yaptıklarınızı Türkiye görüyor

TİP Genel Başkanı Erkan Baş da usul tartışmaları sırasında söz aldı. Meclis’in 102 yıllık tarihinde çok nadir durumlarda Temmuz ayının sonunda ve pazar günü çalıştırıldığına dikkati çeken Baş, şunları kaydetti:

“TBMM’ye şu anda halkın girmesi yasak, kapatıldı. Önergelerimizi işleme almıyorsunuz, söz hakkı kullanmamızı engelliyorsunuz. Yakalandınız, korkunuz var. Yaptığınız işe güvenseydiniz, herkesin gözü önünde yapardınız. Siz, kanunun her aşamasını gözden kaçırmaya çalışıyorsunuz. Halkın gerçek sesinin burada yankılanmaması için neler yaptığınızı da bütün Türkiye görüyor.”

AKP'li Özkaya: Halkın talebi bu yönde

Teklifin Anayasa’ya uygun olduğunu savunan ve AKP Grubu adına söz alan Ali Özkaya ise muhalefetin Kanun’a engel olmak için her yolu denediğini söyledi. Özkaya, “Milletin talebinin” Kanun’un geçmesi yönünde olduğunu iddia ederek, “Sabahlara kadar bu usul tartışmaları bitmeyecek. Ama millet bizden, bu Kanun’u çıkarmamızı istiyor” yorumunu yaptı.

AKP'li Yenişehirlioğlu "Sahipsiz köpekler" derken muhalefeti işaret etti, Meclis'te tartışma çıktı

AKP Grup Başkanvekili Bahadır Nihat Yenişehirlioğlu’nun konuşmasında esini yükselterek ve parmağını sallayarak “Sahipsiz köpekler çok ağır koşullarda hayatta kalma mücadelesi verirken hem kendi türlerinin hem de ceylan, karaca gibi yabani diğer hayvanların ve doğanın zarar görmesine neden olmuştur” demesi üzerine Meclis’te "Sahipsiz köpekler" ifadesinin vekillere söylendiği yönünde tartışma çıktı. Milletvekilleri bağırarak ve alkışlayarak Yenişehirlioğlu’nun sözünü kesti. Bozdağ, vekillerin tepki göstermesi üzerine “Bir izin verin” diyerek müdahale etti. Yenişehirlioğlu, Bozdağ’ın “Sesinizi yükselttiğinizde bir yanlış anlaşılma oldu zannedersem. Net kastınız nedir, anlatır mısınız” sözleri üzerine “Benim için benim gibi düşünmüş olsa bile karşımda konuşmamı yaptığım milletvekilleri değerli, anlamlı ve önemlidir. Ben kimseyi kastetmiyorum her birini değerli ve anlamlı milletvekili olduğunu düşünüyorum” dedi.

Yenişehirlioğlu sözlerine şöyle devam etti: “Mevcut kanunun sahipsiz hayvanların rahat yaşamını ve can güvenliğini sağlayamadığı gibi insanların ve diğer canlıların yaşadıkları sorunları çözmekte çaresiz kaldığı ortadadır. Hali hazırda popülasyon kontrolünde kısırlaştırma yöntemi uygulansa da köpeklerin yıl içerisinde bir iki defa doğum yapabilmesi, her defasında ortalama 6-8 yavru doğurması ve gün içerisinde aktif olarak yer değiştirmeleri sebebiyle popülasyon kontrolünde kısırlaştırma yöntemi…”

Yenişehirlioğlu’nun süresinin bitmesi üzerine sözleri yarım kaldı. Bekir Bozdağ “Sayın Yenişehirlioğlu teşekkür ediyoruz, süreniz doldu” diyerek kürsüden inmesini istedi. Tartışmanın bu sırada daha da artması üzerine Bozdağ, birleşime 15 dakika ara verilmesine karar verdi.

AKP'li Mertoğlu: "Kısırlaştırma için hayvanlardan izin alınması gerekiyor"

AKP Rize Milletvekili Harun Mertoğlu, "Hani tek çözüm kısırlaştırma diyorsunuz ya, kendilerinin izni olmadan hayvanları kısırlaştırma yetkisini siz nereden alıyorsunuz, bu hakkı size kim veriyor. Üreme hayvanlar için bir hak değil mi?" ifadelerini kullandı.

Başarır: "Maşallah çok yaratıcı milletvekileriniz var"

CHP Grup Başkanvekili Ali Mahir Başarır, Mertoğlu'nun sözlerine ilişkin şunları söyledi:

"Bu Meclis'te hiç olmayan bir şeyi yaptınız ama siz bu insanları komisyonlara getirerek hayvanserverler o insanlar arasında bir çatışma yaratmak istediniz. Maşallah çok yaratıcı milletvekileriniz var, 'kısırlaştıralım' dediğimizde 'spiral takalım' diyor ya da 'köpekten izin alacak mısınız' diyor. Bu kadar hayvan hakları düşünecekseniz bu yasayı yırtıp atın."

Özgür Özel Meclis'e geliyor

CHP'li Gökhan Günaydın, teklife tüm güçleriyle muhalefet edeceklerini kaydederek, “Bugün tüm milletvekillerimizle buradayız. Yarın CHP’nin Genel Başkanı da burada olacak. Yasayı geçirmemek için her türlü imkanımızı kullanacağız. Yurttaşı kutuplaştırmanıza izin vermeyeceğiz” dedi.

Komsiyon Başkanı, kısırlaştırma, sahiplendirme, aşılama ve barınak verilerini aktardı

Teklifin tümü üzerine konuşmaların bitmesinin ardından teklifin görüşüldüğü komisyonun başkanı Vahit Kirişçi, milletvekillerinin sorularını yanıtladı.

Kirişçi, 2004-2023 yılları arasında kısırlaştırılan hayvan sayısının 2 milyon 504 bin 595; aşılanan hayvan sayısının 2 milyon 846 bin 387, sahiplendirilen hayvan sayısının 533 bin 004 olduğunu söyledi.

‘Sorunu çözmek için kedi ve köpek üretimini, satışını ve ithalatını yasaklamıyorsunuz?’ sorusuna da Kirişçi, “Üretim ve satış yerlerinin izinleri Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından verilmektedir. 2024 yılında bu işlemlere 73 bin lira idari para cezası uygulanmaktadır. Ülkemizde ticari amaçla kedi köpek ithalatı yapılmamakta, sadece sahipleriyle birlikte girişleri mümkün olmaktadır” yanıtını verdi.

Barınak sayısıyla ilgili de bilgi veren Kirişçi, 105 bin kapasiteli 322 adet barınak olduğunu söyledi.

31 Aralık 2028’e kadar zaman var

4 milyon hayvanın 105 bin kapasiteli barınaklarda nasıl barınacağı sorusuna da yanıt veren Kirişçi, barınak yapım sürecinin tamamlanması için 31 Aralık 2028’in belirlendiğini söyledi ve “Bu kanun yürürlüğe girdiği andan itibaren belediyeler 4 yıl içinde belirlenen bütçeyi ayırarak bu barınakları yapacaklardır” diye konuştu.

Soru - cevap kısmının tamamlanmasıyla birlikte teklifin tümü üzerine görüşmeler sona erdi, birinci bölüm üzerine görüşmeler başladı. Oturum, siyasi parti gruplarının birinci bölüm üzerine 10’ar dakikalık konuşmalarıyla devam etti.

Kanun teklifinin birinci bölümünün tümü üzerine görüşmelerde milletvekilleri grubu bulunan partileri adına konuştu.

Saadet Parti'li Özdağ: "Yaptığınız kanunları Anayasa Makemesi bozuyor, gönderiyor"

Saadet-Gelecek Partisi Grup Başkanvekli Selçuk Özdağ, şöyle konuştu:

"Yıllardır hayvan hakları başta olmak üzere hayatın her bir değerine saygılı ve duyarlı çevrelerin yasalaşması için yoğun bir çaba gösterdiği tasarı, teklif iktidarın siyaset tarzı yüzünden maalesef ipe un serme politikasının kurbanı olmuştur. Kamuoyunda zaman zaman hayvanlara yapılan acımasız işkence ve zalimce uygulamaların gündeme gelmesi, kabaran toplumsal hassasiyet iktidarın konuyla ilgili düzenleme yapacağını ve bir an önce hayvan hakları yasasının çıkarılacağını söylemesi hep zamana yayma politikasına kurban edilmiştir. Sebebi ise gayet açıktır. Bu konuda da olabildiğince siyasi bir rant elde etmek için şartların olgunlaşması beklenmiştir.

Bilgiden uzaksınız, aynı zamanda sağ duyudan uzaksınız, toplumun taleplerinden uzaksınız. Ardından 'Kanun yapıyoruz' diyorsunuz. Yaptığınız kanunları Anayasa Makemesi bozuyor, gönderiyor. Danıştay zaman zaman iptal ediyor. Dinlemiyorsunuz ki.

İstedikleri zaman istedikleri kanunu bir gecede TBMM'de kanunlaştıran iktidar, 10 yıldır beklettiği hayvan hakları kanununu çıkaramadığı gibi bir de 'Bu kanun hâlâ çıkmadı mı' diyerek kamuoyuna kanundan habersiz mesajlar vermiştir. Siyaset anlayışlarını tarif ederken 'Yaratılanı yaratandan ötürü sevdiğini" dillendiren iktidar sözcülerinin hayvanların da Allah tarafından canlılar olduğunu birçok değeri unuttukları gibi bunu unutmuşlar sanırım."

İYİ Parti'li Yaldır: "'Ötanazinin kaldırıldığı iddia edilse bu uygulama gizlenmiş durumda" 

İYİ Parti grubu adına Aksaray Milletvekil Turan Yaldır ise şu ifadeleri kullandı:

"İYİ Parti olarak 'öldürme, yaşat' diyoruz. Topla, kısırlaştır, aşıla ve koru diyoruz. Milletimizin kucağına atılan kutuplaştırma bombası yani sokak hayvanlarına yönelik kanun teklifine dair tutumumuz bellidir. Ne çocuklarımızın can güvenliğini ne de hayvan sevgimizi beceriksizliğe ve öngörüsüzlüğe terk edecek değiliz. Bu sorunu çözebilmek için merkezi hükümet ile yerel yönetimler, sivil toplum ile gönüllüler arasında koordinasyon ve iş birliği olmalıdır.

Görüşmekte olduğumuz kanun teklifinden 'ötanazi' uygulamasının kaldırıldığı iddia edilse de bu uygulama sadece gizlenmiş durumda. Dolaylı olarak 'ötanazi' yasalarımızda varlığını sürdürüyor. Kısırlaştırma, eğitim, sahiplendirme ve rehabilitasyon gibi insancıl yöntemler sahipsiz hayvanlar için en ideal uygulamalardır."

DEM Parti'li Otlu: "Geceleri yürürken, kedi köpek arkamdan geliyor mu diye bakmıyorum"

DEM Parti Grubu adına İstanbul Milletvekili Çiçek Otlu, kanun teklifinin komisyon görüşmelerini eleştirerek şu değerlendirmede bulundu:

"Eğer AKP ve MHP iktidarı bu yasadan korkmasaydı biz komisyon görüşmeleri yaparken hayvan hakları savunucularını dinlemek isterdik ama AKP ve MHP iktidarı önce televizyonu gözaltına aldı, bardakları aldı, sonra tutanakları saatlerce gözaltına aldı. Kamuoyunun duymasını istemedi. Yasanızı savunuyorsanız neden korktuğunuzu açıklamanız gerekiyor.

Hiranur Vakfı'ndaki davaya gittim, polis barikatlarıyla önümüzü durdurdunuz, savunmaları engellediniz. Burada da dedi ki vekiliniz 'önce kadınları uyutun' dedi. Ondan sonra katledeceğinizi görüyoruz... Geceleri yürürken hiçbir kedi köpek arkamdan geliyor mu diye bakmıyorum ama bir erkek geliyor mu diye bakıyorum yani. Kadınlar sokaklarda rahat yürüyemiyor. Demek ki önce kadınların sokakta rahat yürümesini sağlayacaksınız."

CHP'li Aygün: "Ülkemizde geçen yıl iki kuduz vakası olmuş"

CHP Grubu adına Tekirdağ Milletvekili ilhami Özcan Aygün, mevcut yasada değil, uygulamada sorun olduğuna dikkati çekerek şöyle devam etti:

"20 yıldan beri hiçbir şey yapmadınız. Hem köpekleri katledecek hem de seçim üzerinden elde edemediğiniz belediyelerimize çökmenize müsade etmeyeceğiz. Siz SGK borçlarını aynı zamanda köpek kanunuyla belediyelere çökmek istiyorsunuz ama vatandaşımız size imkan vermeyecek... Kuduz dediniz Tarım Bakanlığı'nın rakamlarına bakıyoruz, ülkemizde geçen yıl iki kuduz vakası olmuş. Size bakarsanız kuduz vakalarımız var, böyle bir kanuna ihtiyacımız var diyorsunuz."

CHP'li Sarı, imzaları meclise taşıdı: "Pis kokular geliyor"

Yaşam hakkı savunucularının Anıtpark'ta yaşam nöbeti devam ederken eylemlere destek veren CHP Balıkesir Milletvekili Serkan Sarı, Anıtpark'ta yaşam hakkı savunucularının verdiği imzaları Meclis Genel Kurulu'na taşıdı.

CHP'li Sarı şunları söyledi:

"Bakın, şu anda Anıtpark'ta yurdun dört bir yanından gelmiş halkımız, Meclis’e sesleniyor! 'Öldürmeyin, yaşatın' diye nöbet tutuyor. Binlerce imza getirdim size! Buyurun. Yasayı geri çekin! Sokak hayvanlarını öldürmeden çözümlenecek bir sorun için, öldürmekteki ısrarınız neden? Ne kadar çok meraklısınız öldürmeye. Öldürmeyin, başka insancıl ve mantıklı çözümler var’ diyoruz. 'Yok olmaz, öldüreceğiz' diyorsunuz. Öldürmeye meraklı olmak, normal bir şey değil! Ruh sağlığı açısından sıkıntılı bir durum. Birileri size ısrarla ‘öldürün’ diyorsa çıkın açıklayın. Merak ediyorum; her yaptığınız yasal düzenlemede olduğu gibi bunun da arkasında bir tarikat mı var? Ya da ötenazi ilacını size satacak şirket mi var? Pis kokular geliyor bu uygulamanın arkasından. Çıkın açıklayın."

TBMM Başkanvekili Bekir Bozdağ, teklifin 5'inci maddesinin kabul edilmesinin ardından birleşime ara verdi. Aranın ardından Komisyonun yerini almaması üzerine Bozdağ, birleşimi saat 14.00'te toplanmak üzere kapattı.