T24 Yaşam
Sofra adabı; sofranın kurulma düzeninden, yemeğin nasıl servis edilmesi gerektiğine, hangi düzen ile sofraya oturulması gerektiğinden, yemeklerin nasıl yenmesi ve nasıl davranılması gerektiğine kadarki süreçte dikkat edilmesi gereken kuralların ve konuların tamamıdır.
Toplumlarda bununla ilgili kesinleşmiş yazılı kurallar olmamakla beraber tüm toplumların kendi genetik kültürlerine işlenmiş yüzyıllardır süre gelen kurallar vardır.
Nişantaşı Üniversitesi Aşçılık Bölümü Öğretim Görevlisi Selçuk Karaçam, sofra adabı ve nezaket kurallarını gastronomi dergisi Lezzet için anlattı. İşte o detaylar…
Tabaklar sofraya nasıl konulmalı?
-
Servis tabağı: En alta konur.
-
Ana yemek tabağı: Servis tabağının üzerine konur.
-
Ara sıcak tabağı: Ana yemek tabağının üzerine konur.
-
Çorba kasesi: İlk tabak katından önce en üstte yer alır.
-
Salata tabağı: Çatal – bıçak dizildikten sonra daha rahat yerleştirilir. Ancak tam yeri servis tabağının sol üst köşesidir. Eğer servis tabağını bir saat olarak düşünürsek saat 10:00 ile 11:00 arasında ki bölüme yerleştirilir.
-
Ekmek tabağı: Eğer bir salata tabağı yok ise salata tabağının olması gereken yere yerleştirilir. Eğer bir salata tabağı var ise aynı açıda sağ tarafa konabilir.
-
Kemik tabağı: Bazı yemeklerin yenmeyen kısımları, kemikler ve kılçıklar için yemek tabağının sol önüne bir kemik tabağı konması gerekebilir. Sol tarafa salata tabağının soluna konulur.
Çatal-Kaşık-Bıçak Sofraya Nasıl Konulmalıdır?
Üçten fazla yemek çatalı konmamalıdır. Servis tabağı gibi, çatal bıçaklar da masanın bitişinden 1-1,5 cm uzağa yerleştirilmelidir. Sofraya koyulacak yemek sayısı ile orantılı sayıda çatal bıçak olmalı.
-
Ana yemek çatalı: Tabağın soluna, tabaktan bir parmak uzaklığa, sivri tarafı havaya kalkık biçimde konur.
-
Ana yemek bıçağı: Tabağın sağına, tabaktan bir parmak uzaklıkta, bıçağın keskin tarafı içe bakacak şekilde konur.
-
Ara sıcak çatalı: Ana yemek çatalının soluna, bir parmak uzaklığa, sivri tarafı havaya kalkık biçimde konur. Ara sıcak çatalı, ana yemek çatalından biraz daha küçüktür. Ancak tatlı çatalı kadar da küçük değildir.
-
Ara sıcak bıçağı: Ana yemek bıçağının bir parmak sağına, keskin tarafa tabağa bakacak şekilde konur. Ara sıcak bıçağı, ana yemek bıçağından biraz daha küçüktür. Ancak tatlı bıçağı kadar da küçük değildir.
-
Çorba kaşığı: Ara sıcak bıçağının bir parmak yanına en sağa, oyuk kısmı yukarı bakacak biçimde konur.
-
Tatlı kaşığı: Tabağın üst çizgisinden bir parmak yukarı, tutacak yeri sağda kalacak biçimde yerleştirilir.
-
Tatlı çatalı: Tatlı kaşığından bir parmak yukarı, tutacak yeri solda, sivri tarafı havaya kalkık biçimde yerleştirilir.
-
Tatlı bıçağı: Tatlı kaşığı ile aynı anda masaya konmaz. Eğer tatlı bıçağı konacaksa tatlı kaşığı kaldırılır. Tatlı bıçağı, tatlı kaşığının yerine, keskin tarafı içe bakacak ve tutacak yeri sağda kalacak şekilde yerleştirilir.
-
Ekmek/tereyağı bıçağı: Ekmek tabağının üst 1/3 lük bölümüne yatay olarak, keskin bölümü içe bakacak ve tutacak yeri sağda olacak şekilde yerleştirilir.
Bardaklar Sofraya Nasıl Konulmalı?
Uygun masa düzeninde masaya her kişi için dörtten fazla bardak konmaz. Bardaklar tabağın sağ üst köşesinde sıralanır. Bardaklar küçükten büyüğe doğru sıralanır.
-
Kırmızı şarap kadehi: Servis tabağının sağ tarafından, tabağın bittiği yerden düz bir çizgi çekildiği düşünülürse bıçağın dört parmak üzerine konur.
-
Su bardağı: Kırmızı şarap bardağının sol üst köşesine yerleştirilir.
-
Beyaz şarap kadehi: Kırmızı şarap kadehinin sağ alt köşesine, çorba kaşığının biraz üstüne gelecek şekilde konur.
-
Şampanya kadehi: Su bardağının sol üst köşesine yerleştirilir.
Masada Dikkat Edilmesi Gereken Davranışlar
-
Büyüklerin ve onur konuklarının oturmasını beklenmelidir. Büyükler peçetesini açmadan diğerleri açmamalıdır.
-
Sandalyede dik, kol ve dirsekler sofraya dayanmadan oturulur. Dirsekler yandakini rahatsız etmemek için fazla açılmaz.
-
İki el birden masa altında olmamalı, en az bir el yukarıda olmalıdır. İki elinde yukarıda olması tercih edilir.
-
Sofra başında din, politika gibi ağır konular işlenmez; daha çok eğlendirici ve herkesi ilgilendirici konulardan bahsedilir.
-
Yemek yerken masadakilerin hızına uymak gerekir. Masadaki yiyecekleri uzatırken, önce sağdakine verilir. Kişi kendi almadan önce başkasına uzatmalıdır.
-
Masadan kısa süreli ayrılmalarda peçete sandalyeye bırakılır ve sandalye biraz içeri itilir.
-
Kadınlar, erkeğin bulunduğu sofradan grup halinde kalkınca, erkek de kalkar.
-
Servis takımlarından birinin kırılmasına neden olunduğunda, ilk fırsatta aynısından alınmalı ve bir çiçekle birlikte teslim edilmelidir. Bu gerçekleştirilemiyorsa bir çiçekle özür dilenmelidir.
-
Çatal, kaşık veya bıçak yere düşecek olursa, ev sahibesinden yenisi rica edilir.
Haberin devamını okumak için TIKLAYIN