Evliya Çelebi'nin anlatımlarında eski yeri olan Kapalıçarşı'yla bahsettiği tarihi Beyazıt Sahaflar Çarşısı'nın son 69 yıllık geçmişine tanıklık eden ve içerisinde Reşat Nuri Güntekin, Nurullah Ataç, Orhan Kemal, Fazıl Hüsnü Dağlarca, Hasan Ali Yücel gibi isimlerin el yazılarının yer aldığı defterin sayfaları aralandı. Çarşının 3'üncü kuşak sahaflarından 70 yaşındaki Turan Türkmenoğlu, "Sahaflar Çarşısı'nın Seyir Defteri" diye adlandırdığı defteri, kitap haline getirecek.
Osmanlı'da geçmişi 15. yüzyıla kadar dayanan sahaflık geleneğinin devamını sağlayan Beyazıt Sahaflar Çarşısı, İstanbul Beyazıt Camii'nin arka tarafında bulunuyor. 1894 yılı depreminden önce Kapalı Çarşı'dan Hakkaklar Çarşısı'na geçen sahafların oluşturduğu tarihi çarşının, 69 yıl önce bir kitabevinde çalışan Mehmet Ertezcanlı tarafından açılan defteri bulunuyor. 1952 yılından bu yana çarşıya gelen ünlü yazar ve politikacıların adları ile el yazıları olan defter, şu an ise, sahaf Turan Türkmenoğlu'nda bulunuyor.
"İnsan, bir şey satacaksa kitap satmalı"
Türkmenoğlu, 69 yılda 150 sayfasını doldurabildikleri defterin hikayesini şöyle anlattı: "İnkılap Kitapevi'ne tezgahtarlık yapan Mehmet Ertezcanlı abimiz bu defteri, 1952 yılında açmış ilk defa. Çok merak ettim. Bir gün istedim incelemek için. Ertesi gün fotokopisini çekmek istedim, o da bana hediye etti. Defterin 40 sayfası yazılmıştı; Reşat Nuri Güntekin, Nurullah Ataç, Orhan Kemal, Fazı Hüsnü Dağlarca, Server İskit, Hasan Ali Yücel, İsmail Hakkı Baltacıoğlu, Halil Nuri Yurdakul, Salih Zeki Aktay, Mustafa Nihat Özön tarafından. Hasan Ali Yücel'in defterde çok değerli bir yazısı var; 'İnsan bir şey satacaksa kitap satmalı. Bir şey alacaksa kitap almalı. Çünkü hiçbir nimet onun kadar kıymetli olmamıştır' diyor.27 Ağustos 1957 yılında Mehmet Ertezcanlı'nın dükkanına geldiğinde defter kendisine takdim ediliyor. Bunu el yazısı ile yazıyor. Ondan hemen sonra Yaşar Kemal gelmiş, yazmış. En son Erol Şadi Erdinç, yazmış. 1981 yılında, defter benim elime geldiğinde 40 sayfası dolmuştu. 40 senedir bu defter bende ama dolmadı. 150 sayfalık bir defter, hala 10 sayfa boş."
"Amacım, bu defteri kitap haline getirmek"
Defterin, kültür mirası niteliğinde ve kendisi için çok değerli olduğunu söyleyen Türkmenoğlu, "Benim yazdırdığım isimler; İlber Ortaylı, Muhittin Nalbantoğlu, Murat Bardakçı, Emin Artuk, Metin Erksan, Sermet Erkin, hattat Fuat Başar var, Hidayet Nuhoğlu, Hilmi Yavuz, Tahir Kutsi Makal, 8'nci Diyanet İşleri Başkanı İbrahim Elmalı, Eminönü Belediyesi eski başkanı Sami Erdem. 1952 yılında Sahaflar Çarşısı yeniden hizmete girip bu defter açıldığına göre, 1952'den günümüze Sahaflar Çarşısı'nın seyir defteridir bu. Amacım, bu defteri derleyip, kitap haline getirmek ve geride iyilikle bahsedilecek bir eser bırakmak" dedi.
Deftere kim ne yazdı?
Hasan Ali Yücel: 'İnsan bir şey satacaksa kitap satmalı. Bir şey alacaksa kitap almalı. Çünkü hiçbir nimet onun kadar kıymetli olmamıştır. 27 Ağustos 1957'
Reşat Nuri Güntekin: 'Kütüphanenizi pek güzel ve şirin buldum. Fikir ve sanat aşıklarının sevip anacakları köşe haline getireceğinizi, sizin genç faaliyetlerinizden umuyor ve bekliyorum. 14 Eylül 1953'
Orhan Kemal: 'Aşkın gözyaşları isimli filmin hikayesinin pazarlığı münasebetiyle kitapçı bay Mehmet Ertezcanlı ile Erol çekişiyorlar. Kitapçı 5 liradan 2 liraya düştü. Pazarlık devam ediyor, bakalım... Alıcı Erol Şadi Erdinç. 1957'
Murat Bardakçı: 'Merhum menfur Sahaflar Çarşısı'nın ruhuna Fatiha. Türbedarı Turan dostumuza sevgilerle. 1987'
Metin Erksan: Turan kardeşim, sahaflar benim hayatımın en önemli bölümünü teşkil eder. Büyük bir söz etmek isterim. Türkiye'de olup Sahaflar Çarşısı'nı bilmemek, hiçbir şey bilmemek demektir.
Nurullah Ataç: 'Kitabın azı ağıdır ancak çoğundan iyilik gelebilir. Bu okuduğunuz, bir önce okuduğunuzun kötülüğünü giderir de onun için. 12 Haziran 1954'
Bülent Arınç: 'Sahaflar Çarşısı'nı zevkle ziyaret ediyorum. Yıllardır büyük bir beğeni ile takip ettiğim bu güzel çarşıya daha nice yıllar insanımıza hizmetler yapması dileğiyle. 01.09.2003'
Kültür ve Turizm eski Bakanı Erkan Mumcu: 'İstanbul Üniversitesi'ndeki öğrencilik yıllarımızın en değerli kaynakları sahaflardan edinmiş olduklarımızdır. Sevgili Turan ağabeyimiz şimdi bize şeref defterine yazma gereği bahşetti. Sonsuz sevgi ve hürmetlerimle. (DHA)