'Zıtlar birbirini çeker' ya da 'evlilik insanı daha mutlu eder' sözlerini sık sık duyarız. İlişkilere dair bu şablonların gerisinde şaşırtıcı gerçekler yatıyor.
İlişkilere dair yapılan birçok araştırma incelendiğinde ortaya şu sonuçlar çıkıyor:
'Şu tipi severim' diye bir şey yok
Çöpçatanlık siteleri arkadaş bulmak için kullanılan en popüler yöntemlerden biri. Ancak insanın burada yer alan sayısız profil arasına katılacağı düşüncesi göz korkutucu gelebilir.
Oysa araştırmalar güzellik algımızın sabit değil değişken olabileceğini gösteriyor. Zira bu sitelerde görülen yüzlerin ne kadar çekici bulunduğu, bir önceki yüzden etkilenebiliyor. Yani profilinizin, diğer kullanıcıların etkileyici fotoğrafları arasında yer alıyor olması lehte bir etki yaratabilir.
Ayrıca bu tür siteleri kullanan kişilerin bu profillere hızla göz atması da avantaj olabilir. Psikologlar yüzlerin 'göz atma etkisi' yarattığını söylüyor. Yani kısa süreli bakıldığında yüzler insana daha çekici gelebiliyor.
Araştırmacılar bu durumu, bu sitelerde hızla geçerken kaçırmış olabileceğimiz daha güzel yüzler karşısında, gördüğümüz yüzlere ikinci kez daha dikkatle bakma eğilimiyle açıklıyor.
Zıtlar her zaman birbirini çekmez
Partnerinizle kimi özelliklerin ortak olmasının bazı yararları olduğu biliniyor. Yani zıtların birbirini çektiği tezi tümüyle doğru değil. Bu özelliklerin bazıları kendi kişiliğinizden bağımsız olarak, herkesin bir partnerde isteyebileceği, uyumlu olmak, fazla sinirli olmamak gibi popüler özelliklerdir.
Ancak bazen de bir partnerdeki en iyi özellikler, kişinin kendi karakterine göre değişebilir. Örneğin, fazla bağlanmaya yatkın, terk edilme kaygısı olan kişiler, benzer özelliklere sahip bir partner ile daha tatmin edici bir ilişki yaşayabilir. Ayrıca erken kalkmak veya geç yatmak gibi özellikler bakımından da benzerlik ilişki açısından yararlı olacaktır.
Ancak bazen de kendi karakterinizin başka bir insanda aynen yansımasını görmek itici olabilir. Örneğin insaf ve sorumluluk duygusu eşlerden birinde fazla ise diğerinde bu özelliğin daha az olmasının ilişkiyi dengeleyeceğini gösteriyor araştırmalar.
Evlilik insanı daha mutlu ediyor, ama…
Uyumlu bir ilişkiniz varsa evliliği düşünebilirsiniz. Peki kişiliğiniz ve mutluluğunuz açısından bu ne anlama gelir?
Araştırmalar evliliğin, insanın kişilik özelliklerinde kalıcı değişikliklere yol açtığını gösteriyor. 15 bin Almanla yapılan dört yıllık bir araştırma, insanların evlendikten sonra yeni deneyimlere açıklık ve dışa dönüklük özelliklerinde azalma olduğunu ortaya koydu.
Evliliğin getirdiği olumlu bir yan ise kendini kontrol etme ve affetme özelliklerinin gelişmesi. Uzun vadeli ilişkiler açısından gerekli özellikler bunlar.
İnsanlar evlendiklerinde daha mutlu olduklarını ifade ediyor - en azından bir süre için. Evlendikten sonra çiftler arasında hayat tatmini artıyor. Ancak birkaç yıl sonra bu tatmin eski düzeyine geri dönüyor.
Ayrılıklar kişiliği nasıl etkiliyor?
Uzun dönemli bir ilişki sona erdiğinde çiftlerde kişilik değişimi gözleniyor.
Örneğin, boşanmış orta yaşlı insanlarla yapılan araştırmalarda, kadınların eşlerinden ayrıldıktan sonra daha dışa dönük ve yeni deneyimlere açık hale geldiği görülüyor.
Erkekler ise ayrılıkla pek kolay baş edemiyor. Boşanma sonrasında erkeklerin genellikle daha sinirli, ama daha sorumluluk sahibi özellik kazandığı gözleniyor.
Ayrıca boşanma sonrasında hem kadınların hem de erkeklerin güvenilirliklerinde azalma olduğu ifade ediliyor.
Aslında bu iki yönlü bir etkileşim; ayrılıklar kişiliği değiştirirken kişilik özellikleri de ayrılıktan ne şekilde etkilenileceğini belirliyor.
Daha dışa dönük insanların daha kısa sürede yeni evlilik yaptığı, sinirli, nevrotik insanların ise boşanmanın ardından daha kısa süreli ilişkilere girme eğilimi gösterdiği görülüyor.
Daha farklı bir romantik gelecek mi?
Bazıları ise tek eşliliği tek seçenek olarak görmüyor. İkiden fazla kişinin yer aldığı ilişkilerde artış eğilimi gözleniyor. Tek eşli bir ilişkide aldatma yerine, çok eşli ilişkilerde bu açıktan ve rıza ile olur.
Araştırmalar, çok eşli ilişkilerde, tek eşliliğe kıyasla, tarafların aşk hayatı dışında da güçlü bir arkadaşlık ilişkisi yaşadıklarını gösteriyor. Bu tür ilişkilerde ayrıca güvenli seks pratiği daha yaygın.
Ancak böyle bir ilişki yaşamayanlar çok eğlence kaçırdıklarını sanmamalı. Çok eşli ilişkilere yönelen insanlar belki de zaten arkadaşlık da dahil daha fazla ilişkiye açık olan kişiler oluyor.
Araştırmalar bu ilişkideki insanların psikolojik rahatlık ve ilişki kalitesi bakımından tek eşli çiftlerle hemen hemen aynı seviyede olduğunu gösteriyor.