"Video sanatçısı" Refik Anadol, özür dilemek zorunda kaldığı "antenli" mesajı, sergisine gelen kalabalıkların küçümsenmesine öfkelendiği için attığını söyledi. Anadol, "Yaptığının sanat olmadığını söyleyenler var diye sanatı bırakmayacağını" dile getirdi.
Refik Anadol’un Pilevneli Galeri’de açılan "Makine Hatıraları: Uzay" sergisi uzun zamandır en çok konuşulan sergi. Kapısında kuyruklar bitmiyor, sosyal medya sergide çekilen selfie’lerle dolu. Ancak sergi, daha başlamadan birtakım tartışmaları da beraberinde getirdi. Önce İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin verdiği destek tartışıldı. Arkasından gelen tartışma bunu gölgede bırakacak kadar büyüdü.
Serginin açılmasından bir süre sonra Refik Anadol, Instagram’a anten fotoğrafıyla birlikte bir hikâye koydu: "Sevgili dostlar, yine aynı elitist sanat akademisyenleri maalesef sergimizin başarısını hazmedemiyorlarmış. (…) Sanat halka inince hep böyle yaparlar. Onlara buradan 70 metrelik DNS anteni hediyem olsun."
İki gün sonra özür geldi
Refik Anadol'ın attığı mesajın ardından, iki gün sonra "Görüyorum ki anten şakam farklı yerlere çekilmiş. Derdim pek tabii ki eleştirilerle değil. Derdim, sanatımı kimin nasıl deneyimleyeceğine dair ahkâm kesen ve karar veren üslupla. (…) Üslubumdan rahatsız olanlar olmuş, onlardan da ayrıca özür dilerim. Niyetim kimseyi kırmak değildi." ifadeleriyle özür diledi.
Haftalık yayınlanan Gazete Oksijen'den Zeynep Miraç'ın, Refik Anadol'la yaptığı söyleşiden öne çıkanlar şu şekilde...
Ne oldu da kontrolünüzü kaybettiniz?
Sergiye girmek için sırada bekleyenlerin fotoğraflarını çekip "Tüp sırası gibi" demelerine, küçümsemelerine dayanamadım. Benim sorumluluğum olmalı orada. O üsluba bir cevabım olmalı. Bu küçümsemeyi görmezden gelmek büyük bir utanç kaynağı. Ama öyle bir algı oluşturuldu ki, sanki ben hakkımda yazılanları çekemediğim için yazmışım. Hayır, hiçbir yazıya ya da eleştiriye cevap değildi o mesajım. Derdim, izleyicinin yanında durmayanlardı. Beni tanıyanlar böyle bir dil kullanmadığımı bilirler, bana yakışan bir şey değil. Sonra özür de diledim zaten.
Doğru mu anladım, öfkelendiğiniz şey yaptığınız işe değil de sizi seyredenlere gelen eleştiri mi?
Evet, sadece bu. Onlara kesilen ahkam ve yukarıdan kurulan cümleler. "Siz ne anlarsınız" dili. "Gördüğünüz şey sanat değil" dili. Bu bana utanç verici geliyor.
Bir yandan da yaptığınız işin sanat olup olmadığı tartışılıyor. Bu da sizi öfkelendiriyor mu?
Hayır. Video sanatı konusunda bu tartışma hep var, ne benimle çıktı ne de benimle bitecek. Benim eleştiriyle derdim yok. Beni rahatsız eden, insanlarla dalga geçilmesi. Yapılan saygısızlığın karşısındayım. Ayrıca yaptığımın sanat olmadığını söyleyen birkaç kişi var diye sanat yapmayı bırakacak da değilim. Dünyanın farklı yerlerinde iş yapıyorum, farklı üslupta sayısız makale okuyorum. Kötü niyetle yazılan bir yazıyı anlayabiliyorum. Mesela Ali Hoca’nın (Artun) yazdığı yazıya saygı duydum, harika yazmış. Referanslarını vermiş. Okurken öğrendim, büyüdüm.