Covid-19 üzerine genetik çalışmalar yürüten Prof. Dr. Hakan Savlı, mutasyonların yapısını saptama sisteminde büyük bir boşluk olduğunu söyledi. "Sonbaharda daha uzun süre kapalı kalabiliriz…" diyen Prof. Savlı, Koronavirüs'ün hangi varyant olduğuna yönelik kesin ve yeterli verinin elde bulunmamasına işaret ederek, 'Acilen Türk Covid-19 Genom Konsorsiyumu kurulmalı…' dedi.
HaberTürk yazarı Muharrem Sarıkaya, bugünkü yazısında, Prof. Hakan Savlı ile görüşmesine yer verdi.
Sarıkaya, şu ifadeleri kullandı:
"'Sonbaharda daha uzun süre kapalı kalabiliriz…' Bu cümlenin sahibi, uzun yıllar kanser, son dönemde de Covid-19 üzerinde genetik çalışmaları bulunan Prof. Dr. Hakan Savlı’ya ait.
Bunu da bilimsel temele dayandırıyor; hatta durumun çok daha vahim bir noktaya ulaşmaması için elindeki bilimsel verilerle yetkilileri uyarıyor.
Talebi çok net:
'Acilen Türk Covid-19 Genom Konsorsiyumu kurulmalı…'
Bunu önermesindeki neden, şu an ortada dolaşan koronavirüsün hangi mutant olduğuna yönelik kesin ve yeterli verinin elde bulunmaması.
Yani yeni bir Türk tipi virüs mü ortaya çıktı, yoksa Güney Afrika ve Brezilya’da görülen varyasyon daha baskın hale mi geldi?
Ölümlerin bu denli artmasının gerisinde sadece vaka sayısındaki artış mı yatıyor?
Bütün bunların görülebilmesi için virüsün genetik yapısının dizi analizinin çıkarılması gerekiyor.
Aktardığına göre şu an uygulanan PCR testleri ile bunu belirlemenin olanağı yok.
Durum böyle olunca, yani mutasyonların yapısını saptama sistemindeki boşluk nedeniyle, tespit edilemez olunca tehlike de büyüyor.
Buna ilişkin bir süre önce Prof. Dr. Hakan Savlı’nın, Doç. Dr. Naci Çine ile gerçekleştirdiği bir araştırmasına bu sütunda yer vermiştim. Buna göre İngiliz mutantı olarak görülen virüsün ardına Güney Afrika mutantının saklandığı sonucuna yaptıkları genetik dizin analiziyle ulaşmıştı.
Prof. Dr. Savlı’nın uyarısı da gerçekleştirdikleri bu çalışmaya dayalı…
Kendisinin de altını çizdiği gibi, 'mutasyonların yapısını saptama sistemimizde büyük bir boşluk var…'
Bu konuda bütün sorumluluğun Sağlık Bakanlığı’nın halk sağlığı laboratuvarlarına bırakılmış olması nedeniyle yeterli sayıda genetik dizin analizinin (Genom) yapılamadığı kanaatinde.
Bundan dolayı uyarısını net yapıyor:
'Tek bir merkezin üzerine bu yükü bırakırsak ülkemizdeki mutasyon soyları şu andaki gibi karanlıkta kalır, nasıl bir düşmanla karşı karşıya olduğumuzu anlayamayız. Mutlaka ama mutlaka yeniden organizasyon gerekiyor.'
Peki, Türkiye’de bu konuda hiç mi çalışma yok? Prof. Dr. Savlı, Türkiye’den uluslararası Covid-19 GSIAD verisi sayfasına kayıtlı toplam 3 bin 650 dizinlemesi yüklenmiş çalışmanın olduğunu belirtti. Bunun tek merkezli bir çalışma için oldukça başarılı olduğunun da altını çizdi."