Önceleri siyah önlükler vardı, sonra alınan kararla mavi önlükler geldi. Gelecek eğitim yılında artık bı önlükler de kalkacak.
Cumhuriyetin ilk yıllarından 1990'lara kadar siyah olan, daha sonra maviye dönüşen ve öğrencilikle özdeş hale gelen önlüklerin, gelecek eğitim-öğretim yılından itibaren “resmen” kalkması planlanıyor.
Milli Eğitim Bakanlığı İlköğretim Genel Müdürü İbrahim Er, öğrencilerin kılık kıyafetlerini düzenleyen yönetmelikte değişiklik yapılacağını ve artık önlük uygulamasına son verileceğini bildirdi.
Er, Haziran 2009'da, “Okul Kıyafetleri Çalıştayı” düzenlediklerini anımsatarak, çalıştay sonucunda bir rapor ortaya konulduğunu belirtti. İbrahim Er, çalıştayda, yeni uygulamanın 2010-2011 eğitim-öğretim yılından itibaren başlatılmasının öngörüldüğünü söyledi.
Milli Eğitim Bakanlığı İlköğretim Genel Müdürü Er, devlet memurları ile öğrencilerin kılık-kıyafetlerini düzenleyen yönetmeliğin değiştirileceğini, yeni uygulamanın en kısa zamanda duyurulacağını ifade etti.
Devlet memurları ile öğrencilerin kılık kıyafetlerini düzenleyen yönetmeliğin Bakanlar Kurulu'ndan çıktığını, yönetmeliğin öğrencilerle ilgili bölümünde yapılacak değişiklik teklifini İlköğretim Genel Müdürlüğü olarak kendilerinin hazırlayacağını anlatan Er, çalışmanın kısa zamanda tamamlanacağını söyledi.
Okullardaki kılık-kıyafet ile ilgili genel kuralları belirleyeceklerini dile getiren Er, “Yapacağımız çalışma, çalıştaydan çıkan sonuçlara göre olacak. Biz çok genel çerçeveyi çizeceğiz. Yine üniforma olacak. Rengine, desenine, diğer ayrıntılarına okul aile birliği karar verecek.
Okullar rengi belirleyecek ama bir okulda tek bir renk olacak. Önlük kalkacak” dedi.
“İklim koşulları aynı değil”
İbrahim Er, genel çerçevenin nasıl belirleneceği konusunda da şunları söyledi:
“Her yönetmeliğin bir çerçevesi olur; mesela askılı giyilmez, streç pantolon giyilmez gibi... Hiçbir çerçeve koymazsanız çocuk şortla okula gelirse, okul şortu seçerse bu olmaz. Biz bu anlamda genel bir çerçeveyi çizip, içinin nasıl doldurulacağını onlara bırakacağız.
Bunun nedeni de şu, Türkiye'de iklim koşulları aynı değil. Antalya'daki bir okul kıyafeti ile Kars'taki bir okul kıyafeti aynı zaman aralığında aynı işlevi görmez. Bunu belirlemeyi okula bırakacağız. Aslında fiilen de bu uygulama yapılıyor. Bizim yaptığımız fiili duruma meşruiyet kazandırmak.”
Cumhuriyet'in ilk yıllarından itibaren öğrencilerin siyah önlük giydiğini ifade eden Er, bunun, “o yıllardaki yoksulluğu göstermemeyi” sağladığını anlattı. 1929 ekonomik krizine işaret eden Er, “Siyah önlük en basit, ucuz kumaştı. İnsanların yoksulluğunu kamufle ediyordu” dedi.
Kıyafet, en çok genelge yayımlanan konulardan biri
Okullarda siyah önlük zorunluluğuna 1989-1990 eğitim-öğretim yılında, yayımlanan genelgeyle son verildi.
Dönemin Milli Eğitim Bakanı merhum Avni Akyol, yayımladığı genelgede, bakanlığa yazılı ve şifahi başvurular yapıldığını, “Yurdun çeşitli yerlerinde okul yöneticileri, öğretmenler, veliler ve öğrencilerle yapılan toplantılarda siyah önlüklerin değiştirilmesi fikrinin büyük oranda tasvip edildiğini” belirterek, konuyla ilgili bazı valiliklerden görüş istendiğini bildirmişti.
Akyol, gelen görüşlerde “Siyah önlüğün ilköğretim çağındaki çocukları psikolojik yönden olumsuz etkilediğinin dile getirildiği, siyah önlük uygulamasına son verilmesi ve yerine çeşitli renk (deniz mavisi, lacivert, gri vb.) ve modeldeki önlüklerin kullanılmasının ifade edildiğini” belirterek, bu görüş ve anketler doğrultusunda, okullarda deniz mavisi, lacivert, siyah ve gri renklerden birinin önlük rengi olarak seçilmesinin kararlaştırıldığını belirtmişti.
Milli Eğitim Bakanlığında, öğrenci kıyafetleri, en çok genelge yayımlanan konulardan biri oldu. Dönemin Milli Eğitim Bakanı Hikmet Uluğbay 1997'de, dönemin müsteşarı merhum Bener Cordan 1998'de, dönemin Milli Eğitim Bakanı Metin Bostancıoğlu 1999'da, dönemin Milli Eğitim Bakanı Necdet Tekin 2002'de, dönemin müsteşarı İsmail Bircan 2002'de, dönemin müsteşarı Necat Birinci 2005'te ve dönemin Milli Eğitim Bakanı Hüseyin Çelik de 2006, 2007 ve 2008 yıllarında genelgeler yayımlayarak, öğrencilerin kılık-kıyafetlerinin nasıl olacağı konularında uyarılarda bulunmuşlardı.
Kız öğrencilere pantolon izni
Necdet Tekin, 2002'de, liselerdeki kız öğrencilerin pantolon giyebilmelerine imkan tanıyan genelge yayımlamıştı. Türkiye'de yaşanan iklim farklılıklarına dikkati çeken Tekin, ortaöğretim kurumlarında okumakta olan öğrencilerin velilerinden yoğun istek geldiğini, bu isteklerin değerlendirilmesi sonucunda ortaöğretim kurumlarındaki kız öğrencilerin siyah, füme, gri renk pantolon giyebileceklerini belirtmişti.