T24 - Okyanuslardaki beSin zincirinin temel önemdeki halkası olan, yeryüzündeki yaşamın devamı açısından da kilit öneme sahip olan bitkisel planktonların (fitoplankton) hızla azaldığı belirlendi.
Nature dergisinde yayımlanan araştırmaya göre, dünya okyanuslarında yaşayan bitkisel plankton seviyesi 1950'li yıllara göre yüzde 40 oranında azaldı.
Oldukça küçük, mikron boyutlarındaki planktonlar, denizlerdeki besin zincirinin en alt halkalarından birini oluşturuyor ve dolayısıyla, denizdeki birçok canlı türünün devamı açısından kilit öneme sahip. Bu canlılar, karadaki yaşam üzerinde de önemli bir etkiye sahip. Çünkü bu canlılar, atmosferdeki oksijenin üretiminin yarısının kaynağı. Bu canlılar, atmosferdeki karbondioksidin emilmesinde de önemli bir role sahip.
"KAYGI VERİCİ"
Araştırmacılara göre, bu kritik azalmanın sebebi, küresel ısınma olabilir. Küresel ısınma, planktonların gıda bulmalarına engeller oluşturmuş ve miktarlarının düşmesine yol açmış olabilir. Kanadalı bilimcilerin, ABD hükümeti adına çalışan bir bilimciyle birlikte yürüttükleri çalışma hakkında açıklamalar yapan Dalhousie Üniversitesi biyoloji profesörü Boris Worm, bu azalmanın hem şaşırtıcı, hem de kaygı verici olduğunu belirtti.
Worm, “kaygı verici bir durum çünkü planktonlar, okyanuslarda devam eden her şeyin en temel unsuru. Neredeyse bir durağanlık içerisindeler ve bu durum onlarca yıldır sürüyor” dedi.
Araştırmacılar, planktonların 1899'dan beri seviyelerini gösteren veriler elde ettiler ve bu canlıların 1950'li yıllardan itibaren hızla düşmeye başladığını gözlemlediler. En büyük değişim ise Kuzey Buz Denizi ile Okyanusların ekvator bölgelerinde meydana geliyor. Düşüşün hiç olmadığı tek yer ise Hint Okyanusu. Bilimciler, bu gidişatın, bitkisel planktonların tamamen yok olmasıyla sonuçlanacağını söylemek için henüz erken olduğunu, bu konuda kesin ifadeler kullanmak için araştırmaların sürmesi gerektiğini belirtiyor.
YAŞAM ZİNCİRİNİ ETKİLİYOR
ABD Jeolojik Araştırmalar Kurumu iklim değişimi uzmanı Virginia Burkett da bu mikroskobik canlıların tükenmesinin, balinaların ya da yunusların tükenmesiyle bir tutulmaması gerektiğini, bu canlıların miktarındaki değişimlerin, okyanuslardaki büyük değişimler olduğuna işaret ettiğini, bu değişimlerin, gezegenin tümündeki değişimleri ve yaşam zincirini etkilediğini ifade etti.El Nino gibi iklim olayları sırasında da bitkisel plankton bölgesel olarak hızla azalabiliyor ve bu dönemlerde deniz kuşları, deniz memelileri kitlesel olarak açlıktan ölüyor.
Halifax Üniversitesinden Daniel Boyce da açıklamasında, “bitkisel planktonlar hepimizin günlük hayatını dahi etkiliyor. Atmosferimizde bugün varolan oksijenin büyük bölümü, 2 milyar yıldır, bitkisel planktonlar veya onların öncülleri tarafından üretildi” dedi.Bazıları yalnızca mikroskopla, bazıları gözle görülebilen bu canlı türü, dünyanın soğuk kalmasını da sağlıyor. Karbondioksidi emerek, sera etkisi yapan bu gazın atmosferde belirli bir seviyede kalmasını sağlıyor, böylece gezegenin giderek ısınmasını engelliyor.