Soru: 5 yaşında bir oğlum var ama ona hiçbir şey öğretemiyorum. Bir şey öğretmeye başladığımda ya uykum geldi diyor ya da sıkıldığını söylüyor. 2 yıldır yuvaya gidiyor ama özellikle renk kavramını öğrenemiyor, renklerin isimlerini biliyor ama tanımlayıp gösteremiyor. Bir diğeri mesela günleri öğretmeye çalışıyorum günlerdir tekrarlıyorum ona tekrarlattırıyorum ama yine sıralayamıyor. Bir pazartesini bir de çarşambayı öğrenmiş ben de çok sinirleniyorum. Şundan dolayı ki tüm bunlara rağmen Jetix’de seyrettiği çizgi film kahramanlarının hepsinin ismini İngilizce olmasına rağmen biliyor. Seyrettiği çizgi filmlerin ismini kahramanlarını takılmadan sayıyor ve özelliklerini tanımlıyor. Bunun nasıl olduğunu ve ne yapmam gerektiğini bilemiyorum sinirleniyorum bu duruma ve çok üzülüyorum lütfen yardımcı olunuz.
Gönderen: Gülşen K.
Cevap
Sayın Gülşen Hanım,
5 yaşındaki oğlunuza hiç birşey öğretemediğinizi bizimle paylaşmışsınız. Öğrenmeyi etkileyen bir çok faktör vardır. Bazı kişiler duyarak, bazıları görerek, bazıları da birkaç duyusunu aynı anda kullanarak en iyi şekilde öğrenirler. Bunların dışında öğrenme isteği (motivasyon), öğrenilen şeyin kişinin hayatındaki önemi, yaş, zaman ve mekan gibi çeşitli fiziksel ve kişisel özellikler de öğrenmeyi etkiler. Oğlunuzun durumunu düşünecek olursak, izlediği çizgi film onun hayatında çok önemli olduğu için ve de bundan keyif aldığı için kahramanların isimlerini öğrenmesi ve aklında tutması kolay oluyor. Oysa haftanın günlerini öğrenmek oğlunuz için o kadar önemli ve gerekli değil. İşte bu gibi nedenlerden çocuklar ebeveynlerinin öğrenmelerini istediği şeyleri öğrenmeye direnç gösterebilirler.
Eğer oğlunuzun öğrenmesini etkileyen herhangi bir nörolojik neden yoksa, size tavsiyemiz oğlunuzu zorlamadan günlük hayatınızın içerisinde öğrenmeyi keyifli hale getirmeniz. Örneğin renkleri ya da haftanın günlerini oğlunuza ezberletmek yerine günlük aktiviteleri içinde bunları keyif alarak öğrenebileceği fırsatlar yaratmalısınız. Çocuğunuzun hangi kaynaklardan daha iyi öğrenebildiğini araştırın. Eğer görsel olarak daha iyi öğrendiğini düşünüyorsanız görsel malzemelerden faydalanın.
Size yardımcı olacağını düşündüğümüz birkaç örneği şu şekilde sıralamak isteriz:
Markete ya da pazara gittiğinizde gördüğünüz sebze ve meyvelerin renkleri hakkında oğlunuzla konuşun. “Turuncu portakal, kırmızı elma, yeşil marul” gibi. Ancak bunları çocuğunuzu zorlayacak şekilde değil de her defasında birkaç rengi öğrenebileceği şekilde düzenleyin.
Üstünü giydirirken çocuğunuzun kıyafetlerinin renkleri hakkında konuşun. “Siyah pantolonunu mu giymek istersin yoksa kahverengiyi mi?” gibi.
Evinizdeki eşyaların rengi hakkında çocuğunuza sorular sorabilirsiniz. Bunu bir oyun haline de dönüştürebilirsiniz. Örneğin siz “ben kırmızı bir örtü görüyorum... Hadi onu bul bakalım” diyip çocuğunuzun örtüyü işaret etmesini ya da size getirmesini isteyebilirsiniz. Çocuğunuzu başarılı olduğu her an “Aferin” gibi güzel sözlerle ödüllendirin. Başarılı olamadığı zamanlarda da ona yardım edin beraberce bulun. Bu oyunu farklı mekânlarda da oynayabilirsiniz. Bu sayede çocuğunuz renkleri kendi için eğlenceli bir şekilde öğrenirken, öğrendiklerini akılda tutması da kolaylaşacaktır.
Haftanın günlerini çocuğunuza öğretmek için görsel malzemelerden yararlanabilirsiniz. Bir karton ya da kâğıt parçası üzerine haftanın günlerini yazın ve çocuğunuzun hafta boyunca yaptıklarını da resimlerle ya da çizimlerle her günün karşısına belirtin. Örneğin, Salı günleri parka gitme günüyse Salı gününün karşısına salıncakta sallanan bir çocuk resmi yapıştırın ya da kendiniz çizin. Bu kartonu da çocuğunuzun odasında duvara ya da görebileceği bir yere asın. Çocuğunuz bu sayede rutin yaptığı aktivitelerin hangi günlerde yapıldığını öğrenirken haftanın günlerini öğrenmiş olacaktır.
Bunun gibi günlük hayatın her anını çocuğunuz için bir öğrenme anına dönüştürebilirsiniz. Masa başında oturup renkleri zorla çocuğunuza öğretmeye çalışmak yerine onun için anlamlı ve keyifli öğrenme zamanları yaratmayı araştırın. Hem siz hem de oğlunuz bundan büyük keyif alacaktır.
Oğlunuzla birlikte keyifli günler dileriz.