Uzman Diyetisyen Dilara Koçak, çocukluk çağından itibaren kötü beslenmenin damarları kalınlaştırdığını söylüyor. Koçak, Milliyet Cafe’de yayımlanan yazısında (24.11.08), obez çocukları bekleyen sağlık tehlikelerini anlatıyor. Koçak’ın yazısı şöyle:
Şefkatli annelerin çocukları obez olmuyor
Çocukların geleceği fazla kilolarla kararmasın
“Çalışmalara göre, obez çocukların şahdamarının duvarları bir yetişkinin damarı kadar kalın. 13 yaşındaki bir çocuğun arterleri, 45 yaşındaki bir yetişkinle aynı. Bunun nedeni çocukluk çağından itibaren kötü beslenme.
Amerikan Kalp Sağlığı Enstitüsü’nün (American Heart Association-AHA) geçen hafta New Orleans’ta yaptığı yıllık bilimsel oturumda en dikkat çekici nokta obez çocuklar oldu. AHA tarafından yapılan açıklamada, “Obez adolesanların şu anki arterlerinin ancak 30 yıl sonra beklenen gibi göründüğu” belirtiliyor. Yani obez çocukların damar duvarları 45 yaşındaki bir yetişkin kadar yıpranmış durumda.
Bu veriler obezitenin yaşam süresi ve genel sağlığa olan olumsuz etkilerini bir kez daha ortaya koyuyor. Kuşkusuz obezite, çocuklarda metabolik sendrom ve kalp damar hastalıklarına zemin hazırlıyor. Obezite, çocuklarda erken yaşlarda kardiyovasküler hastalıkların oluşmasındaki en büyük etken.
Sigaradan daha tehlikeli! Bir diğer çalışmaya göre; erkek ergenlerdeki obezitenin yol açtığı kardiyovasküler hastalık riskinin, sigaradan yüksek olduğu bildiriliyor. Yani sevgili anne ve babalar çocuğunuzun sigaraya başlamasından korkmak yerine sağlıklı beslenme ve egzersiz alışkanlığını edinmemesi konusunda endişelenmeniz gerek.
Çocukları hastalıklı ve ortalama bir ömür bekliyor. Tüm dünyada çocuklar, daha fazla TV izleyip, bilgisayar ve video oyunları oynayarak zaman geçirdikleri ve dışarıda fiziksel aktivite yapmayıp hareketsiz bir hayatı tercih ettikleri için büyük bir risk altında. Eğer obezite sorunu aynı şekilde artarak devam ederse, kişiler daha uzun ve sağlıklı yıllar geçirmek yerine ortalama ve hastalıklı bir ömür sürecek.
Erken kalp krizi riski
Obez çocukların damarları kalınlaşıyor kalp krizi ve inme riski artıyor. Araştırmacılar, Missouri Kansas şehrindeki çocuk hastanesinde ultrason kullanarak, şahdamarın iç duvarlarının kalınlığını ölçtüklerinde 6 ila 19 yaş aralığında olan çocukların yüzde 70’inin yüksek risk altında olduğunu bulmuşlar. Genel olarak çocuklar yetişkinlere oranla daha küçük çeper kalınlığına sahiptir ve bu oran yaşla birlikte artar. Yetişkinlerde, çeper kalınlığı kalp krizi ve inme riski ile ilişkilidir. Bu nedenle çeperlerin ince olması tercih edilir. Oysa çocuklardaki erken yaşta kalınlaşma erken kalp krizi ve inme riskine davetiye çıkarıyor.
Obez çocukların damar yaşı yetişkinler gibi. Prof. Mc Neal araştırmalarının sonucuna göre ortalama yaşı 13 olan bu çocukların yüzde 57’sinin beden kitle indeksinin normalden yüksek olduğunu bildiriyor. Bu çocukların “vasküler yaş” ortalamalarına bakıldığında bu derece kalınlaşmanın ancak mevcut yaşlarından 30 yıl sonra görülmesinin normal olduğu ifade ediliyor. Obez ve kandaki trigliserid seviyeleri yüksek olan bu çocukların damar yaşı bir yetişkinle aynı.
Çocuklar anne ve babalardan daha önce ölüm riski taşıyor. Birçok genç ebeveyn, çocukların ihtiyacı olan besin öğelerini karşılayamıyor ve kalori alımı- enerji harcamasını dengeleyemiyor. İki yıl kadar önce yapılan bir araştırma şu anki genç obezlerin ebeveynlerinden uzun yaşayamayacak ilk jenerasyon olduğunu öne sürüyor.
Anne ve babalara önemli tavsiyeler:
Çocuklarınızı ödüllendirmek veya cezalandırmak için şekerleri kullanmayın. Çocuklarınıza iyi yemenin ve aktif olmanın öneminden bahsedin, ancak bunları herkes için bir alışkanlık haline gelecek bir aile geleneği yapın. En önemlisi, çocukların kaç kilo olurlarsa olsunlar onları sevdiğinizi ve onların sağlıklı ve mutlu olmalarını istediğinizi bildiklerinden emin olun.
1 yaşına kadar: Sağlığa birçok faydasının yanı sıra anne sütü fazla kilo alımını engellemeye yardımcı olabilir bir yaşına kadar mutlaka emzirin
2 -6 yaş arası: İyi alışkanlıklara erken başlayın. Sağlıklı seçimleri siz de uygulayarak onun yeme tercihlerinin şekillenmesine yardımcı olun. Çocukların hareketli olma eğilimlerini destekleyin.
7 -12 yaş arası: Çocukların sevdiği ve devam ettiği bir spor takımı olsun. Çocukların yürüyüş, bahçede oynama gibi günlük aktivitelerle evde de aktif olmalarını sağlayın.
13-17 yaş arası: Ergenler fast food sever ancak onları ızgara tavuklu sandviçler, salata ve daha küçük porsiyonlar gibi daha sağlıklı seçeneklere yönlendirin.
GENEL OLARAK: Evde sağlıklı yiyecekler servis edin. Her gün birlikte kahvaltı edin. Çocukları günde en az beş porsiyon sebze ve meyve yemeye teşvik edin, şekerli içecekleri kısıtlayın.”