Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, naylon poşet yerine "biyobozunur" poşetlerin kullanılması için çalışma başlattı.
Naylon poşet yerine doğada kısa sürede kendiliğinden yok olan biyobozunur poşetlere, sağlığa ve çevreye zarar vermeden üretilmesi için de standart getirilecek.
Biyobozunur poşetler, ilk olarak market ve pazarlarda kullanılacak.
Çevre Yönetimi Genel Müdürü Mehmet Baş, ''Türkiye'yi 100 yıl doğadan silinmeyen, etrafı kirleten çirkin görüntüden kurtaracağız'' dedi.
Biobozunur nedir?
Bildiği gibi polimerler büyük yapılı moleküllerdir. Bu nedenle birçok üstün özelliği olması yanında doğada çözünme ve parçalanma konusunda dezavantajları vardır. Bu nedenle dünyada bu sorunu çözmek için iki başlıkta toplanacak teknolojiler geliştirilmiştir.
Bundan biri biyolojik kaynaklardan polimerler geliştirilmesi olarak tanımlayacağımız biyobozunur, diğeri ise oxo-biobozunur plastiklerdir.
Bu teknolojiler kullanılarak üretilen plastikler, ambalaj ve poşetlere çevre dostu denilmektedir.
Bu iki teknolojinin temel farkları nedir?
Öncelikle en temel fark birinin alternatif hammaddeler PLA vb. kullanılması gerekmektedir.Oxo-biyobozunurluk polietilen, polipropilen ve polyester hammaddeleri %1 gibi oranlarda kullanılan katkı masterbatchleri ile sağlanmakta. Biopolimerler birçoğu endüstriyel kompostlamaya uygundur fakat diğer yandan konvansiyonel plastiklerle beraber geri dönüşüme yapılamamaktadır. Oxo-biobozunur teknoloji ise katkısız plastikler gibi geri dönüşümü yapabilir ve oxo-biobozunurluk özelliğini kaybetmiş olarak tekrar kullanılabilir. Aynı zamanda biopolimerler çok yüksek fiyatları ve düşük mekanik özellikleri nedeniyle oxobiobozunur teknoloji ile rekabet edememektedir.
Oxo-biobozunur katkılı poşet, ambalaj doğada nasıl çözünür?
Plastiklere biobozunurluk özelliğinin kazandırılabilmesi için uzun polimer zincirlerinin kırılıp uzunluklarının 10000 molekülün altına düşürülmesi gerekmektedir. Bu raddeye varıldığında plastik bünyesine suyu kabul etmeye başlar ve bu ortamda mikro organizmalar plastiği metabolizma aracılığıyla besin maddesi olarak kullanır. Böylece 2-3 sene zarfında plastik, karbondioksit ve suya dönüşür.
Parçalanma ve doğada çözünme sırasında zararlı kimyasallar ortaya çıkar mı?
Bu teknolojinin uygulanabileceği olarak yukarıda belirtilen hammaddeler için böyle bir şey söz konusu değildir. Eko-toksite testlerinden geçmiştir.
Oxo-biobozunur poşetin, ambalaj ne kadar zamanda doğada çözünür?
Ürünün cinsine,kalsit ve pigment içeriğine, kalınlığına göre değişir. Fakat simülasyona dayalı hızlı yaşlandırma testleri ile bu malzemenin %100 kırılganlığa ulaştığı ve doğada çözünmeye başladığı süreleri tespit etmek mümkün.
Ürünlerin depoda, rafta bozunmaya başlaması mümkün müdür?
Bu katkıdan katkıya değişir. Genellikle malzeme güneş ışığını gördükten sonra aktif duruma geçmeye başlar. Başladıktan sonrada önce çok yavaş sıfıra yakın bir reaksiyon diye tanımlayabileceğimiz dwell time’dan sonra ürünün faydalı yaşam süresi sonrasında parçalanma gözlenir. Böylelikle ürünü depoda kalma süreleri, rafta kalma süreleri ve kullanım ömürleri garanti altına alınmış olur.
Gıda ambalajında kullanılabilir mi?
Kesinlikle. FDA, EFSA standartlarına göre gıda temasa uygundur. Bunun dışında ağır metal, coneg, rohs standartlarına uygunlukları test edilmiştir.
Hangi tür ürünlerde kullanımı başlamıştır?
Öncelikle dünyada olduğu gibi ülkemizde de HDPE market poşetleri, LDPE mağaza torbaları, çöp torbaları ile başladı. Dünyada galoş, eldiven, kargo zarfları, bakliyat ambalajları, taze sebze- meyve ambalajları, zirai malç filmler, kağıt havlu-tuvalet kağıdı ambalajları, OPP etiket ve laminasyonlu OPP-CPP-Metalize- Polyester gıda ambalajında ve thermoform çeşitli kaplarda (tabak, çatal, bıçak, pipet, bardak) uygulamalar başladı.
'Biobozunur nedir?' başlığı altında yer alan bilgiler bioposet.com'dan alınmıştır.