T24 - Sakine, İpek, Arzu, Remziye, Adile... Kimi 18'inde, kimi Ayşe Paşalı gibi 42'sindeydi. Kimi başörtülü, kimi şalvarlı, kimi mini etekliydi. Ortak noktaları 'namus' ya da 'töre' adına öldürülmeleri. Katil; eş, baba veya kardeş...
Son haber dün Taraf gazetesinde vardı. Yedi çocuk annesi Emine Erdem, altı kez şiddetten kaçıp ailesinin yanına dönmüş ve her seferinde kocasına geri gönderilmiş ve sonunda öldürülmüştü. Bundan bir önceki ‘kadın cinayeti’ haberi önceki gün ajanslardan geldi. Gaziantep’te 21 yaşındaki Pınar Türkmen sokak ortasında kurşunlanarak öldürüldü. Henüz faili belli değil.
14 Şubat’ta İstanbul Ataşehir’de 60 yaşındaki Saliha Erdem, kurşunlanarak öldürülmüştü. Üç çocuğu vardı Saliha Erdem’in. Canını alan kurşunlarsa beş yıldır ayrı yaşadığı ancak resmen boşanmadığı eşi Salih Erdem’in tabancasından çıkmıştı. Sebebini, zanlı Salih Erdem yakalandığı zaman gazetecilere şöyle açıkladı: “Bu, namus davasıdır. Beynim döndü. Olmadı ne yapayım, cinayet oldu.”
Bir başka haber; 13 Şubat tarihli. Bu kez olay yeri Elazığ, Kovancılar ilçesi. Bu kez öldürülen, 18 yaşındaki Gülhan Alkan. Cinayet av tüfeğiyle işleniyor. Katil zanlısı babası Abdurrahman Aktaş. Nedeni, kaçarak evlendiği eşiyle tartışıp evine dönen Alkan’ın, babasının ısrarına karşın ‘boşanmak istememesiydi...’
Gülhan’dan önceki cinayet 9 Şubat’ta işlendi. Ondan önceki 5 Şubat’ta. Hatta o gün üç ayrı yerden geldi cinayet haberi. Yaşı, çocuk sayısı ve yaşadığı yer farklı olan üç kadın daha öldürüldü. Ortak noktaları, faillerinin, kocaları olmasıydı... Ve ocak ayı... Neredeyse 20 kadın öldürüldü.. Ve daha öncesi...
Bu yapması kolay, yazması zor haberlerden. Yapması kolay çünkü, bir arşiv taramasıyla yeni yılın şu 1.5 aylık döneminde 20’den fazla kadının öldürüldüğü bilgisine ulaşmak mümkün.
İsimleri ve resimlerine de. Ajanslardan geçen küçük haberler bunlar. Resimlerse polisten alınmış, nüfus cüzdanı üstündeki minik vesikalıklar. Sadece bir araya getirmek kalıyor geriye, Sakine’nin, İpek’in, Arzu’nun fotoğraflarını. Bir de Türkiye’de kadınların hem de gördüğü onca şiddetten sonra bir kurşunla, bir bıçak darbesiyle nasıl öldürülüp gittiğini sayılarla anlatmaya, dikkat çekmeye çalışmak...
Yedi yılda yüzde 1400’lük artış... Söylemesi ‘dile bile zor gelen’ bu artış Türkiye’de 2002 - 2009 yılları arasında öldürülen kadınların oranı. Kocaları, kardeşleri, babaları tarafından öldürülen kadın sayısı her yıl bir öncekini katlıyor. Sokak ortasında, evde çocuklarının gözü önünde, sığındığı anne evinde yani nerede bulunuyorsa orada öldürülüyor kadınlar.
İstatistikler vahim
Kadın cinayetlerinin resmi verileri yani yedi yıldaki yüzde 1400’lük artış oranı DTP Van Milletvekili Fatma Kurtulan’ın verdiği bir soru önergesine Adalet Bakanı Sadullah Ergin’in verdiği yanıtla ortaya çıktı. 2002’de 66 olan kadın cinayeti sayısı, 2009’un ilk yedi ayında 953 olmuştu.
Peki bunca cinayetin failleri yakalanmış, cezalandırılmış mıydı? Bu soruların yanıtı da yine Bakan Ergin’den: “2002’den Temmuz 2009’a kadar; şiddet ve cinayetler nedeniyle toplam 12 bin 678 dava açıldı. Bu davalarda 15 bin 564 kişi yargılanırken, bunlardan 5 bin 736’sı mahkûm oldu.
Bu davalarda bin 859 kişi için beraat, 794 kişi için de denetimli serbestlik kararı verildi.”
Kadınların yüzde 42'si şiddet görüyor
Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü’nün ‘Türkiye’de Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet Araştırması’ndan Türkiye’de kadınların son durumu:
Türkiye’de kadınların yüzde 41.9’u fiziksel ve cinsel şiddete uğruyor. Yüzde 49.9’la en fazla şiddete maruz kalan kadınlar ‘düşük gelir’ grubundan oluşuyor. Şiddet ‘yüksek gelir düzeyi’nde de azımsanmayacak oranda: Yüzde 28.7.
Eğitimi olmayan ya da ilköğretimini bitirmemiş kadınların yüzde 55.8’i şiddet mağduruyken, lise ve üzeri eğitim alan kadınlardan şiddet görenlerin oranı yüzde 27.2. Türkiye genelinde yaşadığı şiddeti kimseye anlatmayan kadın oranı yüzde 48.5. Düşük gelir düzeyinde bu oran yüzde 54.1, yüksek gelir düzeyindeyse yüzde 37.5. Türkiye genelinde ‘ekonomik şiddete’ uğrayan kadın oranı yüzde 23.4. Erkeklerin ‘işten çıkmaya neden olma veya çalışmaya engel olma’ oranı düşük gelir seviyesindeki kadınlarda yüzde 21.5 iken, yüksek gelir düzeyindeki kadınlarda neredeyse aynı: Yüzde 21.2.
Şiddet yaşamış kadınların yüzde 33.7’si ‘hayatına son vermeyi düşündüğünü’ söylüyor. Düşük ve yüksek gelir grubunda bu fikri aklından geçiren kadın oranı aynı: Yüzde 34.6. Eğitimsiz kadınların yüzde 34.1’i, eğitimlilerinse yüzde 37.6’sı ‘yaşamına son vermeyi’ düşünmüş.
Yılbaşından bu yana 20'den fazla kadın cinayete kurban gitti
Sakine Akkuş
25 yaşındaydı ve iki çocuğu vardı. 5 Şubat’ta tabancayla vurularak öldürüldü. Zanlı, kocası Erdal Akkuş’tu. Nedeni eşinin şiddetine dayanamadığı için anne ve babasının evine sığınmasıydı.
İpek Tekin
23 yaşındaydı ve iki çocuğu vardı 18 Ocak’ta tabancayla öldürüldü. Zanlı, kocası Kadri Tekin’di. Ancak cinayetin ‘aile meclisi kararıyla’ alındığı da öne sürüldü. Nedeni, şiddete dayanamayıp evden kaçmasıydı.
Songül Elçi
50 yaşındaydı ve iki çocuğu vardı. 5 Şubat’ta sekiz bıçak darbesiyle öldürüldü. Zanlı, on yıl önce boşandığı eski eşiydi. Nedeni, aralarında süren ticari ortaklık yüzünden çıkan tartışmaydı.
Ayşe Çakır
38 yaşında üç çocuk annesiydi. 10 Ocak’ta evinin bahçesinde av tüfeğiyle öldürüldü. Zanlı, kocası Ayhan Çakır’dı. Nedeni, arabasıyla geri geri giderken kendisini yanlış yönlendirerek, duvara çarpmasıydı.
Hacer Alan
20 yaşındaydı, üç aylık bebeği vardı. 11 Ocak’ta üç aylık bebeği Batuhan’la birlikte yatağında boğularak öldürüldü. Zanlı, babası ve ağabeyiydi. Nedeni, iki yıl önce ailesinin izni olmadan evlenmesiydi.
Arzu Yıldırım
33 yaşındaydı ve iki çocuğu vardı. 9 Şubat’ta sokak ortasında tabancayla öldürüldü. Zanlı, altı yıl beraber yaşadığı Mustafa Metin Çilingir’di. Nedeni, ayrılmak istemesiydi.
Gülhan Akan
18 yaşındaydı, çocuğu yoktu. 13 Şubat’ta av tüfeğiyle vurularak öldürüldü. Zanlı, babası Abdurrahman Aktaş’tı. Nedeni, kaçarak evlendiği eşiyle tartışıp baba evine dönmesiydi,
Remziye Çakmak
42 yaşındaydı ve dört çocuğu vardı. 5 Şubat’ta evinin bahçesinde çocuklarının gözü önünde tabancayla öldürüldü. Zanlı, kocası Kadir Çakmak’tı. Nedeni, kocasından boşanmak istemesiydi.
Adile Erzurumlu
41 yaşında ve yedi çocuğu vardı. 25 Ocak’ta sokak ortasında öldürüldü. Zanlı, babası Mehmet Erzurumlu’ydu. Maruz kaldığı, şiddet yüzünden kocasından ayrı yaşıyordu. Babası “Namus meselesi” dedi.
2002’den 2009’a kadar öldürülen kadın sayısı
2002-66
2003-83
2004-164
2005-317
2006-663
2007-1011
2008-806
2009-953
(Radikal)