Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Farmakoloji Anabilim Dalı öğretim üyesi Doç. Dr. Halis Süleyman'ın mide kanseriyle ilgili laboratuar ortamındaki araştırmasıyla ilgili bilimsel makalesi, 26 Ağustos'ta ABD'nin ünlü ‘International Journal Of Canser’ dergisinde yayınlandı. Doç. Dr. Süleyman'ın 5 uzmandan oluşan ekiple, üç ayrı gruptaki deney hayvanlarında mide kanseri dokusu oluşturduktan sonra, kortizol verip deney yaptı.
Adrenalin düzeyi normal olanlarda kortizol, kanserli dokuyu değiştiremedi. Ama kortizol sayesinde, adrenalin düzeyi azaltılanlarda yüzde 80, böbrek üstü bezleri çıkarılan ve hiç adrenalin salgısı olmayanlarda yüzde 100 başarı elde edildi. Mide kanserinden yılda 900 bin insanın hayatını kaybettiğini söyleyen Doç. Dr. Süleyman, “Biz deney hayvanlarında vücudun savunma mekanizmasını artırarak mide kanserini yenmeyi başardık. Yaptığımız patent başvurusu kabul edildi. Bir yıl içerisinde klinik çalışmalar tamamlanırsa ve dünyada mide kanserinden ölümler sona erer” dedi.
Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Farmakoloji Anabilim Dalı öğretim üyesi Doç. Dr. Halis Süleyman, 2 yıl önce ülserin, böbrek üstü bezlerinin salgıladığı kortizol ve adrenalin arasındaki dengenin bozulmasından kaynaklandığını bilimsel olarak ortaya çıkarmasının ardından, mide kanseri çalışmalarını yoğunlaştırdı. Kimyasal madde kullanarak üç ay içinde 115 gram erkek kemirgen deney hayvanının (sıçan) midesinde kanser dokusu oluşturan Doç. Dr. Süleyman, önce ilaçla vücudun adrenalin salgılamasını durdurdu. Midesinde kanser oluşan deneğe kortizol veren Doç. Dr. Süleyman başkanlığında Prof. Dr. Cemal Gündoğdu (patolog), Yrd. Doç. Dr. Zekai Halıcı, Yrd. Doç. Dr. Ahmet Hacımüftüoğlu, Dr. Elif Çadırcı'dan oluşan ekiple kanserli dokunun tamamen ortadan kalktığını bilimsel olarak ispatladı.
'Çalışma tempom yüzünden iki kez kalp krizi geçirdim'
Dünyada her yıl 900 bin insanın mide kanserinden hayatını kaybettiğine dikkati çeken Doç. Dr. Süleyman, üç ayrı grup üzerinde uzun yıllara dayanan bir çalışma sonucunda başarıya ulaştıklarını bildirdi. Çalışma dönemi içinde iki kez kalp krizi geçirdiğini ve iki ay önce de baypas ameliyatı olduğuna işaret eden Doç. Dr. Süleyman, şunları söyledi:
“Çok yorucu bir çalışma temposunun ardından sağlık açısından önemli ve ciddi bir başarıya ulaştık. Sıçanlara önce kanser oluşturan madde verildi. Adrenalin düzeyi normal olanlarda kortizol, kanserli dokuyu değiştiremedi. Ama kortizol, adrenalin düzeyi azaltılanlarda yüzde 80, böbrek üstü bezleri çıkarılan veya hiç adrenalin salgısı olmayan sıçanlarda ise yüzde 100 başarı elde ettik. Biz sıçanlarda vücudun savunma mekanizmasını artırarak mide kanserini yenmesini sağladık. Çalışmamızın haklarını koruyabilmek için patent başvurusu yaptık. Yapılan inceleme sonrası patent kabul edildi. Daha sonra çalışmamız Amerika'nın ünlü dergisi ‘International Journal Of Canser’de bilimsel makale, geçen 26 Ağustos'ta yayınlandı. Ayrıca bu derginin şef editörü bu çalışmamızı dergiye kapak yapma teklifinde bulundu. Biz de bu öneriyi kabul ettik.”
'Hastalara uygulamak isterim'
Uzun yıllar süren bir çalışmanın sonunda ölümcül bir hastalık olan mide kanserine çare bulduğunu savunan Doç. Dr. Halis Süleyman, ruhsat verilir, finans sorunu giderilirse bir yıl içerisinde klinik çalışmalarının tamamlanacağını belirtti. Doç. Dr. Süleyman, “Biz bilim adamı olarak klinik öncesi çalışmasını tamamladık. Sağlık Bakanlığı izin verirse, şimdi deneyin mide kanserli hastalara uygulanması dönemi başlayacak. Bir tıp doktoru olarak deney hayvanlarında elde ettiğim başarıyı insanlara uygulamak isterim. Klinik çalışmalarının tamamlanmasıyla birlikte dünyada mide kanserinden ölümler sona erer. Bunun mutluluğu da bize yeter” dedi.
Mide kanseriyle ilgili olarak uluslararası başarı elde eden Doç. Dr. Süleyman ve ekibini kutlayan Atatürk Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Hikmet Koçak, onları ödüllendireceklerini bildirdi. Kanserle ilgili önemli bir çalışmanın halka yansımasını istediklerini vurgulayan Prof. Dr. Koçak, “Asrımızda kalp hastalıkları ve kanser oldukça çok gözüküyor. Deneysel fakat insanlara da uygulanabilecek bir çalışma. Çünkü kullanılan ilaçlar gündelik olarak kullandıklarımız içerisinde. Makale yayınlanmadan önce patenti alındı. Uluslararası patent almada üniversitemiz katkı sağlayacak ve yıl sonuna kadarda patentini almış olacağız. Böylece Atatürk Üniversitesi'nde yapılmış bir çalışma olarak literatüre girecek” diye konuştu.
Doç. Dr. Halis Süleyman kimdir?
53 Yaşındaki Halis Süleyman, Özbekistan'ın Namangan kentinde doğdu. Doğduğu kentte liseyi tamamlayarak Taşkent Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden 1981 yılında mezun oldu. Bir süre doktor olarak çalıştıktan sonra mezun olduğu üniversitenin farmakoloji anabilim dalında doktora yaptı. 1990- 1993'de Azerbaycan Devlet Üniversitesi Farmakoloji Anabilim Dalı'nda öğretim üyesi olmarak çalıştı. TBMM'nin Ahıska Türkleri'nin Türkiye'ye kabulu kanunuyla 1993'de yurda geldi. 1995 yılında Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Farmakoloji Anabilim Dalı'na öğretim görevlisi olarak atandı. 1997'de yardımcı doçent, 2005'Te ise Doçent unvanını aldı. Halen aynı Anabilim Dalı'nda Doçent olarak çalışıyor. Süleyman'ın şimdiye kadar 75'i yabancı 150 bilimsel çalışması yayımlandı. Çok sayıda patent sahibi olan Süleyman, Atatürk Üniversitesi Rektörlüğü tarafından uluslararası yayınlarından dolayı üç kez ödüle layık görüldü. Amerika'nın ‘Ethnopharmacology’ ve Almanya'nın ‘Planta Medica’ adlı bilimsel dergilerinde hakemlik yapmaktadır. Rusça da bilen Süleyman, evli ve dört çocuk babası.