Kadınlarda östrojenin yararlı etkileri menopoz döneminde ortadan kalktığı için bu dönemde kalp damar hastalıklarına yakalanma riski erkeklerle eşitleniyor. Ancak menopozda kalp hastası olmamak için tek kriter bu değil.
Kadınlarda kalp krizi erkeklerden daha sinsi
Kalp hastalıkları 2.5 dakikada bir can alıyor
İdeal kiloda olmak, bel çevresinin 88 cm'yi geçmemesi, '0 beden' olmamak ve düzenli olarak ezersiz yapmak da menopozda kalp sağlığı açısından son derece önemli.
Memorial Hastanesi Kardiyoloji Bölümü'nden Uz. Dr. Özlem B. Esen, menopoz döneminde kalp ve damar hastalıklarını önlemek için neler yapılması gerektiğini şöyle anlattı: "Amerika'da yapılan araştırmalara göre; son 10 yılda erkeklerde kalp damar hastalıklarına bağlı ölüm düşüşe geçmişken, kadınlarda bu, artış göstermektedir. Dolayısıyla kalbe bağlı ölümler kadınlarda daha fazladır.
Ancak kadınlarda kalp hastalıkları yaygınlaşmaya başlamış olmasına rağmen risk grubundaki kadınlar da halen hekimler tarafından yeterli bilgilendirme ve korunmaya alınmada geç kalınmaktadır."
Kalp ve damar hastalıkları artıyor
Östrojen, faydalı kolesterolü yükseltir, damar gevşetici özelliğe sahip olan nitrik oksit'in damarlarda salgılanmasını sağlayarak, tıkanmayı önler. Menopoz döneminde östrojen salgılanması azaldığı için damarları koruyucu nitrik oksit'in de salınımı azalır. Bu nedenle menopoz dönemindeki kadınlarda kalp ve damar hastalıkları sıklıkla ortaya çıkabilir. Kadınların en çok menopoza girdikleri 1'inci ve 8'inci yıl arasında kalp damarlarındaki kireç oranları yükselerek yıllar geçtikçe damarı tıkayıcı bir hal almaktadır.
Bunun en önemli nedeni, faydalı kolesterolün azalması ve bel çevresi kalınlığıdır. Ancak kadınlarda ortaya çıkan her göğüs ağrısı, baskı hissi ve spazmın temelinde tıkayıcı damar hastalığı yatmıyor. Bu nedenle kadınların şikâyetlerinde erkeklerden farklı olarak her zaman tıkalı bir damar bulamıyoruz. Kadınların şikâyetleri bazen yanlış algılandığı için yetersiz tedaviler yapılabiliyor. Kadınlarda damar açık olduğu halde yine de şikâyetler varsa mutlaka tüm tetkikler yapılmalı, sorunun kaynağı belirlenmelidir. Artık kadınlarda da koroner BT anjiyografi tekniği kullanılarak hastalıkların daha erken safhada belirlenebilmesi mümkün olmaktadır.
İdeal kilonuzu koruyun
Kadınların menopoz döneminde kalp sorunları yaşamalarında; kilo, aile geçmişi ve sigara kullanımının etkisi vardır. Menopoz sonrası kadınlarda kilo alımı hızla artmakta ve ülkemizde yüzde 70 civarında kadın, obezite sorunu ile karşı karşıya kalmaktadır. Kadınların bel çevresinin özellikle menopoz döneminde 88 cm'yi geçmemesi gerekir. Ancak obezitenin etkilerinin yanı sıra kadınlarda '0 beden' olma isteği de, kalp ve damar hastalıklarına yol açabilir.
Özellikle menopoz döneminde zayıf olan kadınlar kendilerini şanslı hissederek yaşam biçimlerine çok dikkat etmemekle birlikte sigarayı da bırakmamaktadır. Ancak sigara içimi kadınları erkeklere göre daha fazla etkilemekte, sigara içen kadınlar erkeklere göre kalp ve damar hastalıklarına daha çok yakalanmaktadır. Sigara bağımlısı olan kadınların menopoz döneminde çok zayıf olmaktan çekinmeleri ve ideal kilolarını korumaları çok önemlidir. Çünkü sigara içen zayıf kadınlar kalp ve damar hastalıkları açısından büyük bir risk altındadır. O nedenle kadınların ideal kiloda olmaları için düzenli egzersizle kas kitlelerini korumaları gerekmektedir. Bunun için haftada en az üç kez 1 saatlik yürüyüş yeterli olabilmektedir.
Sigara içmeyin, bırakamıyorsanız yardım alın
Kişi kesinlikle sigaraya başlamamalıdır. Sigara içen kişilerin bırakmak için kesinlikle bir uzmandan yardım alması gerekmektedir. Ancak tüm bunlara rağmen bırakılamıyorsa, bağımlı olan kişiler bunu minimum seviyede tutmalı. Günümüzde sigarayı bırakmak için kalp hastalıkları ve göğüs hastalıkları uzmanları, bazı ilaç kullanımı veya ilaç dışı yöntemlerle sigarayı etkin bir şekilde bıraktırabilmektedir. Özellikle sigarayı bırakmada yeni etkili ilaçların kullanıma girmesi ile bu süreç daha da kısalmıştır.
Kolesterol ve tansiyona dikkat
Kadınlarda total kolesterol değerlerinin faydalı kolesterol değerine bölümünün 4,5'i geçmemesi gerekir. Çünkü menopoz döneminde zaman geçtikçe faydalı kolesterol seviyesi düşmektedir. Faydalı kolesterol 50'nin altına düşüp bu oran 4.5'in üzerine çıktığı zaman tehlikeli bir durum ortaya çıkmaktadır. Kötü huylu kolesterol için kabul edilebilir değerler, 100 - 130 arasındadır. Kötü huylu kolesterol değeri 130'un üzerinde olan menopoz sonrası bir kadında, sigara içimi, kilo fazlası, diyabet gibi risk faktörleri de varsa, mutlaka kolesterol düşürücü ilaçlar kullanması gerekmektedir.
Bu koruyucu tedavilerin üzerinde mutlaka durulmalı ve ileride oluşacak kalp damar hastalıklarına davetiye çıkaracak faktörler ortadan kaldırılmalıdır. Menopoz döneminde kadınlarda yüksek tansiyon da ortaya çıkabilmektedir. Bu dönemde tuzdan kaçınmak çok önemlidir. Çünkü menopoz döneminde özellikle gelişen tansiyon nedeniyle kadınlarda tansiyon hastası olmayanlara göre kalp hastalıkları gelişme riski daha fazladır.
Kaliteli bir yaşam hedefleyin
• Düzenli egzersiz yapın
• Kilonuzu kontrol altında tutun ve ideal kiloda kalmaya özen gösterin ( Sıfır beden olmayın ve bel çevreniz 88 cm'yi geçmesin)
• Kolesterolünüzü düzenli olarak ölçtürün
• Sigaradan uzak durun
Sağlıklı beslenin
• Beyaz unlu gıdaları tüketmeyin ( Beyaz ekmek, pirinç, börek, poğaça v.s.)
• Tahıllı gıdalar, tahıllı ekmek ve liften zengin besinler tüketin
• Balık ürünlerini sık tüketin
• Haftada iki öğünü geçmeyecek şekilde kırmızı et tüketin
• Proteinden zengin beslenin ancak süt ürünlerinin az yağlı olanlarını tercih edin
(AA)