Nükhet Eren Yaratıcı Yazarlık Atölyesi’nce hazırlanan ve önsözünü İstanbul Büyükşehir Belediyesi Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun kaleme aldığı Gazhane Belleği Öyküleri kitabı İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür Varlıkları tarafından okuyucularla buluşturuldu.
Kadıköy-Hasanpaşa'da 1892'de kurulan ve şehrin enerji ihtiyacını karşılamak için kurulan Gazhane'nin öyküsünü anlatan kitap, çalışanların ve mahallelinin anlatıları ve tanıklıklarından yola çıkılarak kaleme alındı. Kitapta, Gazhane’nin onlarca yıllık belleğinin panoraması sunuluyor. Kitapta yer alan öykü ve şiirler Nükhet Eren'in öncülüğünde NEYYA yazarlık atölyesinde yazıldı. Atölye eğitmeni yazar Eren, daha önce atölye katılımını artırmak ve semte, Gazhane'ye dair öyküsü, anısı olan herkesi atölyeye davet etmek için el ilanları dağıttı.
İBB tarafından düzenlenen “Gazhane Belleği Öykü Atölyesi”nde bir yıla yakın süren ortak bir çalışmanın ürünü olan Gazhane Belleği Öyküleri’nde, Gazhane’de çalışmış kişilerin ve mahalle sakinlerinin gerçek yaşam öykülerinden yola çıkılarak kaleme alınan 27 öykü ve bir şiir yer alıyor. 308 sayfalık kitap, hem fabrikanın hem de Hasanpaşa semtinin belleğini oluşturdu.
"Gerçekle beslenelim istedik"
Çalışmanın amacıyla ilgili atölyeden Şaheser Yılmaz şu şekilde konuştu:
"Gazhane Müzesinde içine kapalı bir atölye olmak yerine şeffaf bir atölye olalım, yerelle ve gerçekle beslenelim, sokakların, evlerin hikâyelerimi dinleyelim, kentin hafızasını, ama gerçekten o zaman yaşananların hafızasını kendi kurgularımızla birleştirelim. Mekânlar insanı nasıl etkiler? Bu muhteşem üretim yeri bize neler fısıldar? Hangi insanların yüzlerini görmüş, seslerini işitmiştir, hangi kokuyla benzenmiş, nelere tanıklık etmiştir? İnsanın hayatını belirleyen zamanın mekânı mıdır yoksa o mekânın zamanı içindeki insan mı? Burada yatan tarihi diriltelim ve geleceğe taşıyalım. Biz yine daha önce yaptığımız şeyi yapalım, öyküler yazalım. Bu çalışma sonucunda bütün mahallenin ortak hafıza öykülerinin kitabını oluşturalım."
Gazhane'nin tarihiHasanpaşa Gazhane'si, İstanbul'un en önemli endüstriyel miras yapılarındandır. Uzun hikâyesiyle Osmanlı İstanbul'undan Cumhuriyet İstanbul'una geçişe tanıklık etmiştir. Anadolu yakasının ikinci, İstanbul’un ise son gazhanesi olarak 1892 yılında hizmet vermeye başlayan Hasanpaşa Gazhanesi, tam 101 yıl boyunca şehrin aydınlatma ve yakıt ihtiyacını karşıladı. Zamanla teknolojisi eskidi, faaliyetinin çevre ve insan sağlığı için sakıncalı olduğu düşünüldü. 1993 yılında şehrin diğer gazhaneleriyle birlikte üretimine son verildi. 1993 yılına kadar enerji ihtiyacının tedarik edilmesi işleviyle çalışan Hasanpaşa Gazhanesi sonrasında terk edildi. Adını aldığı semtin, toplumsal ve kültürel hafızasında izler bırakan tesis, mücadeleler sonrasında "Müze Gazhane" olarak kamusal bir mekâna dönüştürüldü ve kültür - sanat odaklı bir "yaşam alanı" konseptiyle İstanbul'a kazandırıldı. |