Küçükçekmece ve Sultanbeyli araştırması: Türk ve Suriyeli gençlerin Avrupa'ya gitme hayalleri ortak

"Türkiyeli ve Suriyeli Genç Erkeklerin Gündelik Yaşam Deneyimleri: Küçükçekmece ve Sultanbeyli Üzerine Bir Araştırma"sına göre, iki gruptaki gençlerin çoğunun kültürel açıdan muhafazakâr değerleri benimsediği görüldü. Öte yandan iki bölgede de Suriyeli ve Türkiyeli gençlerin yaşadıkları semtlerden memnun olmamaları ve İstanbul’un başka semtlerinde yaşamak veya Avrupa’ya gitmek hayalleri olduğu dikkat çekti.

Anadolu Kültür, Türkiyeli ve Suriyeli genç erkeklerin gündelik yaşam deneyimlerini raporlaştırdı. Araştırma, Heinrich Böll Stiftung Derneği desteğiyle gerçekleştirildi. Türkiyeli ve Suriyeli Genç Erkeklerin Gündelik Yaşam Deneyimleri: Küçükçekmece ve Sultanbeyli Üzerine bir Araştırma raporunu Deniz Yükseker, Uğur Tekin, Neşe Şahin Taşğın kaleme aldı.

Raporun Sonuç bölümünde öne çıkan bazı değerlendirmeler şöyle:

Suriyeliler önyargılardan şikâyetçi

"Sultanbeyli'de yaptığımız alan araştırması bulgularını özetlemek gerekirse, Küçükçekmece'de olduğu gibi burada da gençlerin eğitim sistemi içinde olduklarını ama Türkiyelilerin ve Suriyelilerin farklı nedenlerle okula bağlarının zayıf olduğunu söyleyebiliriz. Sultanbeyli'de okulda ve sokakta şiddet genç erkeklerin gündelik hayatının bir parçası. Buna ek olarak Suriyeliler önyargılardan ve ayrımcılıktan şikâyet ederken, Türkiyeli gençler ise toplumda var olan Suriyelilere ilişkin klişeleri ve önyargılı algıları tekrar ediyorlar. Öte yandan, iki gruptaki gençlerin çoğunun kültürel açıdan muhafazakâr değerleri benimsediğini, yine çoğunun gelecekle ilgili eğitim ve iş sahibi olmaya ilişkin planları olduğunu görüyoruz."

Okulda ve sokakta şiddet

"Gençlerin günlük yaşam deneyimlerine baktığımızda ise iki bölgede de Suriyeli ve Türkiyeli genç erkeklerin hayatlarının her alanında şiddet çok görünür bir nitelikte. Görüştüğümüz Suriyeli ve Türkiyeli gençlerin çoğunluğunun ifade ettiği, okulda ve sokakta yoğun bir fiziki şiddet ortamı var. Para veya telefon gaspı, dayak, tehdit, köpekle korkutma gibi olaylar, iki bölgede de hemen hemen bütün gençler tarafından ifade edildi. Dolayısıyla şiddet, görüştüğümüz genç erkeklerin sosyalizasyonunda önemli bir etken. "

Çalışmak zorundalar

"Gençlerin eğitim sistemi içindeki durumlarına gelirsek; okulda başarısızlık, okul terki ve işsizlik, görüşme yapılan çoğu gencin anlatılarında önemli bir yer tutmakta. Görüşülen bazı Suriyeli gençler Suriye'de ya hiç okula gitmemişti ya da kısa süre içinde okulu bırakmıştı. Türkiye'ye geldikten bir süre sonra hemen hepsinin eğitime dahil oldukları, ancak eğitim kurumlarıyla bağlarının hem bazılarının çalışmak zorunda olmaları hem de pandemi nedeniyle zayıf olduğu söylenebilir.

"Türkiyeli gençlerin bir kısmı ortaokul veya meslek liselerine devam ediyor. Öğrencilerin hemen hepsi EBA'daki çevrimiçi dersleri düzenli takip etmediklerini söylediler. Gerekçe olarak çalışma zorunluğu ve derslerin verimsiz olması bildirildi.

Sosyalleşme AVM ve futbol sahalarında

"Suriyeli ve Türkiyeli gençlerin iki ilçede de ifade ettikleri bir ortak özellik, gençlerin kullanabileceği alanların sınırlılığıdır. Nüfus ve yapı yoğunluğunun çok yüksek olduğu Mehmet Akif ve Atatürk mahallelerinde, küçük bir park dışında yeşil alan yok; sosyalleşmek için gençler AVM'lere gittiklerini anlattılar. Gençlerin sosyalleşebileceği alan olarak futbol oynayabilecekleri halı sahalar iki ilçede de belirtildi. Geleneksel olarak işçi sınıfının özellikle ilgi gösterdiği futbol, araştırma yapılan iki bölgede Suriyelilerin ve Türkiyelilerin beraber olabildikleri tek alan olarak ön plana çıkmakta.

Bu beraberlik, ilişkileri geliştirici bir yöne yönlendirilmediği taktirde bir çatışma alanına dönüşme eğilimini de barındırıyor. Ayrıca futbolun gençler için boş vakit değerlendirmesi olmaktan öte bir işlevi olduğu da gözlenebiliyor. Hem Türkiyeli hem de Suriyeli genç erkeklerin gelecekte bir meslek olarak futbolcu olma istemleri Sultanbeyli’de yapılan görüşmelerde ortaya çıktı.

Avrupa’ya gitme hayalleri

Bütün bu olumsuz ortama rağmen hem Türkiyeli hem de Suriyeli gençlerin geliştirdikleri gelecek tahayyülünü toplum normlarına uyumlu ve hatta muhafazakâr olarak tanımlamak mümkün. Çalışma yaşamında babaları gibi işçi olmak yerine kendi iş yerini açma ve gelecek yaşamında evlenerek aile kurma düşüncesi ön plana çıkıyor. Bu raporda sadece Sultanbeyli konusunda örnek vermiş olsak da iki ilçede de çoğu genç erkek evlenecekleri kadının çalışmaması ve Müslüman olması gerektiği gibi düşüncelerini paylaştılar. Bir diğer konu, iki bölgede de Suriyeli ve Türkiyeli gençlerin yaşadıkları semtlerden memnun olmamaları ve İstanbul’un başka semtlerinde yaşamak veya Avrupa’ya gitmek hayalleri olduğu göze çarpıyor.