Koronavirüs'le mücadelede bazı ülkeler önlemlerini giderek katılaştırırken, gıda ve tıbbi malzemelere erişimde ciddi sıkıntılar yaşayan ülkelerde kriz giderek kaygı verici boyuta ulaşıyor.
Venezuela da o ülkelerden biri.
Guardian gazetesi muhabirleri Joe Parkin Daniels ve Clavel Rangel, tüm dünyada büyük bütçeler harcanarak önlemler alınan Koronavirüse karşı Venezuela'nın mücadele çabalarını ve uzmanların uyarılarını yazdı.
Hastanelerde düşük yatak kapasitesi, tecrit alanlarının yoksunluğu ve sabun tedarikinin sağlanamaması Venezuela'nın doğu şehri Ciudad Guayana'da hali hazırda yaşanan sorunlardan yalnızca bazıları.
Şehre yakın bir tıbbi merkez salgına karşı mücadelenin ana üssü olarak kuruldu ama görevliler hastalar için yeterli ambülans bulunmamasından şikâyetçi.
Bir sağlık çalışanı "Biz krizlerin uzmanıyız. Ama Koronavirüs bambaşka bir zorluk çıkardı, çok daha fazla desteğe ihtiyacımız var" dedi.
Venezuela'daki Koronavirüs vakası Pazartesi günü 33 olarak açıklandı. Üç gün önce yapılan açıklamada ise ilk 2 Koronavirüs vakası duyurulmuştu.
Venezuela hükümeti başkent Caracas'ta ve altı farklı eyalette karantina uygulaması ve seyahat yasağı başlattı. Pazartesi günü de önlemler tüm ülke geneline yayıldı.
Dünyanın en büyük petrol rezervlerine sahip olsa da Venezula yıllardır ekonomik ve siyasi krizin pençesinde. Hiperenflasyon artıyor. Venezuela Merkez Bankası enflasyonun geçen sene yaklaşık yüzde 10.000 yükseldiğini duyurdu. Ülkede temel gıda ve tıbbi malzemelere erişim çok zor.
"Sağlık sistemi tamamen zayıfladı"
Hastanelerde düzenli olarak elektrik kesintileri yaşanıyor, lateks eldivenden antibiyotiklere kadar temel tıbbi ekipmanları tedarik etmek ise oldukça güç.
Venezuela'daki kriz nedeniyle yaklaşık 4.5 milyon kişi ülkeyi terk etti. Aralarında sağlık çalışanları ve salgın hastalıklar uzmanları da var.
Difteri, kızamık ve sıtma gibi tedavisi mümkün hastalıkların da bu yoksunlukta hızla yayılıyor.
Venezuela'da 1997-1999 yılları arasında Sağlık Bakanı olarak görev yapan Jose Felix Oletta "Sağlık sistemi o kadar zayıfladı ve kaynaklardan o kadar yoksun ki bırakın Covid 19 gibi bir salgınla mücadele etmeyi, insanların temel gereksinimlerine karşılık verecek durumda değil'' dedi.
Venezuela'da faaliyet gösteren yerel sivil toplum kuruluşu Medicos Unidos'un ülke genelinde doktorlarla yaptığı ankete göre katılımcıların yalnızca yüzde 25'i çalıştıkları hastaneler ve kliniklerde yeterli seviyede su bulunduğunu söyledi. Katılımcıların üçte ikisi eldiven, maske, sabun, gözlük veya sünger bulunmadığını ifade etti.
Caracas'taki üniversite hastanesinde görevli sağlık çalışanlarının yüzde 80'inin virüs bulaşan hastaları tedavi etmek için gerekli koruyucu ekipmanları yok.
"Maske, eldiven yok"
Venezuela'da Hastane ve Klinik Çalışanları Sendikası temsilcisi Mauro Zambrano "Sedyeyi taşıyan görevli yüz maskesi, tek kullanımlık eldiven ve önlük takmalı. Atıkları toplayanlar gözlük ve eldiven takmalı. Ama şimdilik bunların hiçbiri yok" dedi.
Caracas'ta Pazartesi günü en az iki hastanede çalışanlar bağışlanan malzemelerden kendilerine maske yapmaya başladı. Zambrano, sorunlara 'çözüm aradıklarını' söylüyor. Ülke genelinde hastaneler ihtiyaçların tedarik edilmesi için internette kampanyalar başlattı.
Ülkenin sağlık bakanlığı salgın hastalıklarla ilgili en son anketi 2016 yılında yapmıştı.
Guardian'a konuşan muhalif siyasetçi ve doktor Jose Manuel Olivares, "Maduro'ya yakın güçler bilgileri sansürledikçe halka bildiklerini söylemek de zorlaşıyor. Yanıt vermek zorlaşıyor" dedi.
Olivares, Devlet Başkanı Nicolas Maduro yönetiminin sağlık sistemine zarar verdiğini ve 'Koronavirüs nedeniyle Venezuela'da ve bölgede çok sayıda kişinin ölebileceğini' söyledi.
Maduro, Koronavirüs önlemleri kapsamında uçuş yasağı getirdi ve ABD'nin yaptırımları nedeniyle ilaç ve gıda tedariki sağlamakta zorlandıklarını ifade etti.
Caracas'ta ihtiyaç sahiplerine ilaç dağıtımı yapan bir sivil toplum kuruluşunda çalışan Feliciano Reyna, tecrit önlemlerinin krizi daha da derinleştirebileceği endişesinde:
"Çöpler toplanmadığında veya ellerinizi yıkamak için yeterli su bulunmadığında evlerde tecrit, karantina durumu sağlığa zararlı olabilir. Hiç hazırlıklı değiliz."