Go-For ve KONDA’nın, gençlerin politik tercihleri, siyasi partilere yaklaşımları, yeni anayasa tartışmaları, genç işsizliği ile siyasi tutuklular konularında görüşlerini mercek altına aldığı rapordan çarpıcı sonuçlar ortaya çıktı. Araştırmaya göre, gençlerin yüzde 46’sı eski HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş’ın cezaevinde olmasını “haklı” buldu. Can Atalay'ın milletvekilliğinin düşürülmesi ise gençlerin yüzde 35’sine göre “hukuksuz” bir karar olarak görüldü. Seçime 10 gün kala hâlâ kararsız kalan gençlerin yüzde 52’si hiçbir siyasi partiye güvenmediğini açıklarken, en çok etkilendikleri konunun başında ekonomik kriz geldi.
Gençlik Örgütleri Forumu (Go-For) ve KONDA Araştırma’nın iş birliğinde İsveç Büyükelçiliği’nin desteği ile hazırlanan “Gençlerin Politik Tercihleri Araştırması 2024” raporu, bugün düzenlenen lansmanla kamuoyuyla paylaşıldı. “Kaç Genç Var” kampanyası kapsamında hazırlanan raporda, gençlerin siyasi partilerden beklentileri, yeni anayasa çalışmaları, siyasi tutuklulara ve yerel yönetimlerin tutumlarının oy verme reflekslerine etkisi ön plana çıkarıldı. Araştırmaya göre, gençlerin en çok etkilendikleri konunun ekonomik kriz. Buna göre, yüzde 63’ü “genç intiharların” da ekonomik sebepli olduğunu düşünüyor.
Gençler siyasi tutuklularla ilgili ne düşünüyor?
Raporda öne çıkan başlıklar arasında gençlerin siyasi tutuklulara karşı yaklaşımı yer alıyor. Eski HDP Genel Başkanı Selahattin Demirtaş, Gezi Davası hükümlüleri Osman Kavala ve Can Atalay ile ilgili cevaplar da raporun önemli detayları arasında yer aldı. Rapora göre, gençlere Can Atalay’ın milletvekilliğinin düşürülmesine dair düşünceleri sorulduğunda; yüzde 12’si Atalay’ın milletvekilliğinin düşürülmesi kararının desteklerken, yüzde 35’i kararı hukuksuz bulduğunu belirtti. Rapordaki en çarpıcı sonuçlar da Demirtaş’ın tutukluluğuna verilen yanıtlarda oldu. Yapılan araştırmada, gençlerin yüzde 19’luk kesimi tutukluluğunu “kesinlikle haksız” bulurken; yüzde 46’lık kesim kararı “kesinlikle haklı” bularak Demirtaş’ın tutuklu kalması gerektiğini söyledi. Gençlerin yüzde 20’si Kavala’nın tutukluluğuna dair kararın “kesinlikle haksız” olduğunu belirtirken; yüzde 29’u “kesinlikle haklı” bulduğunu açıkladı.
Seçimlere 10 gün kala gençler hâlâ “kararsız”
Yerel seçimlere 10 gün kalmışken ise gençlerin yüzde 29’unun kararsız olduğu da raporda yer aldı. Siyasi partilere güven bağlamında; gençlerin yüzde 52’si hiçbir siyasi partiye güvenmediğini beyan etti.
Gençler yeni anayasa konusunda ne düşünüyor?
Araştırma kapsamında, gençlerin yeni anayasa tartışmaları hakkındaki görüşleri sorulduğunda, 4’te 3’ü hiçbir koşulda özgürlüklerin kısıtlanmaması gerektiğini savundu. Ancak kalan kısım “toplumsal düzenin sağlanması” için özgürlüklerin kısıtlanabileceğini düşündüğünü aktardı. Gençler arasında özgürlüklerin kısıtlanmasına karşı çıkanlar ise yüzde 77’lik bir oranla kadınlar oldu. Raporda, bu durum kadınların özgürlüklerinin kısıtlanmasıyla ilgili daha çok endişelendiğini vurgulandı.
Gençlerin çoğu ekonomik krizden etkileniyor
Araştırma kapsamında, “Son zamanlardaki en önemli sorununuz, derdiniz nedir?” sorusuna gençlerin yüzde 66’sı ekonomik krizi işaret etti. Gençlerin arasında kronik bir şekilde artan intihar vakalarına dair de yüzde 63’lük bir kesim temel gerekçe olarak ekonomik sorunları gerekçe gösterdi.
İstihdamda ve eğitimde olmayan gençlerin yüzde 21’i Kürt
Araştırmaya göre, NEET; yani “Ne İstihdamda Ne de Eğitimde Olmayan” gençlerin oranı da çarpıcı sonuçlar oraya çıkardı. Araştırmaya katılan gençlerin yüzde 23’ü ne okuyor ne de çalışıyor. OECD 2022 verilerine göre, Türkiye’deki 15-29 yaş arası NEET gençlerin oranı yüzde 27,9... TÜİK 2022 verilerine göre, NEET gençlerin oranı yüzde 24,2... KONDA Barometresi 2023 verilerine gör ise Türkiye’de ne istihdamda ne de eğitimde olmayan gençlerin oranı yüzde 23. NEET kapsamında gençlerin etnik kimliklerine bakıldığında ise yüzde 21’ini Kürt gençlerin oluşturduğu ortaya çıktı.
TİP ve Zafer Partili gençler AB konusunda ortaklaştı
Avrupa Birliği (AB) ve Türkiye arasında devam eden üyelik müzakereleri, 2021 yılında AB tarafından donduruldu. Türkiye’deki gençlerin yüzde 57’si gibi önemli bir bölümü AB müzakerelerinin devam etmesi gerektiğini düşünürken, yüzde 15’lik kesim bu fikre karşı çıktı. Yüzde 15’li kesim içinde dikkat çeken ortak küme ise TİP ve Zafer Partili gençlerin AB müzakere sürecinin yeniden başlamasına gerek olmadığı ve üye olunmaması gerektiği yönünde olması.
CHP’den Zafer Partisi’ne kayan oylar
Rapora göre, CHP’nin oylarında gözlemlenen yüzde 3’lük düşüşte oyların bir kısmı Zafer Partisi’ne kaydı. Cinsiyet dağılımına bakıldığında genel hatlarıyla erkeklerde Zafer Partisi’ne yönelim gözlendi.