Batı ülkelerinden Türkiye’ye gelen turist sayılarındaki ciddi azalış, eğitim sektöründe de görülüyor. ABD'den öğrencilerin diğer ülkelerde exchange-değişim yapması için İstanbul'a ofis açan Accent International ofisini kapattı. Yurt dışı eğitim danışmanlığı yapan şirketler, kolejler Türkiye'ye yabancı hoca getirmekte zorlanmaya başladı. Erasmus öğrenci değişim programıyla Türkiye’ye gelen öğrencilerin sayısı yarı yarıya azaldı, yabancı akademisyen sayısı ise dörtte bire düştü.
Dünya'dan Kezban Karaboğa'nın haberine göre, kendi ofislerinde ‘ danışmanlık' yapan yabancıların da gittiğini belirten Akare Yurt Dışı Eğitim Fuarları Koordinatörü Aslıhan Özenç, "Hazırlık, dil eğitimi için hoca getiremiyoruz. Kolej yöneticileri Avrupa'ya ‘ hoca getirelim' diye eleman yolluyor ama Amerikalılar ve İngilizler Türkiye'ye gelmektense başka ülkelere gidiyor. Kolejler hoca getiremiyor. Fas'tan hoca getiriyorlar. Tercih yapabilenler bizi seçmiyor" dedi.
Yabancı hocaların eskiden Türkiye'de daha çok para aldıkları için Türkiye'yi tercih ettiklerini anlatan Özenç, "Türkiye keyifli geliyordu. Şimdi tehdit unsuru olarak görüyorlar. Kendi ofislerimizde danışmanlık yapan yabancılar da gitti. Biri Çin'e gitti, biri de Amerika'ya geri döndü. Hatta Türkiye'yi çok sevenler geri döndü çünkü ‘Gel buraya!' diye aile baskısı görüyorlar" diye konuştu.
Amerika'dan öğrencilerin diğer ülkelerde exchange-değişim yapması için İstanbul'a ofis açan Accent International'ın İstanbul'daki ofisini kapattığını anlatan Özenç, şunları söyledi:
"Seyahat uyarıları işleri değiştirdi"
"Bu şirketin Paris, Floransa, Londra, Madrid ve Roma'da ofisleri var. Binlerce öğrencinin çeşitli Amerikan üniversitelerinden Türkiye üniversitelerine dönemlik ve yıllık mübadele yani exchange programları için gelmelerine aracı oluyorlar. 2013 yılında Minesota Üniversitesi ile işbirliği yaparak İstanbul ofisini açtılar. İlk etapta 500 bin dolarlık bir yatırım yaptılar. İlk yıl 30, ikinci yıl 340 öğrenci getiriyorlar. Ancak takip eden süreçte Amerika'nın Türkiye için seyahat uyarıları koyması işleri değiştirdi. Hedefleri 2-3 bin öğrenci getirmekti, kapayıp gittiler. Amerika'daki üniversitelerin bir kısmının komple Türkiye'ye bu yıl ve bir dahaki yıl öğrenci yok', 'Öğrenci kendi talebiyle gelmezse organizasyonu biz yapmayacağız' dedi. Çünkü eğer bir ülkeye ‘travel warning' yani seyahat uyarası olursa okulların sigortaları geçerli olmuyor. Kendi yetkililerini de yollamıyorlar, öğrenci de yollamıyorlar çünkü herhangi bir şey olduğunda sigorta karşılamıyor."
California'dan henüz geldiğini anlatan Özenç, "Bütün üniversitelerin sorduğu şu; ‘Orada ortam nasıl? ‘Savaş nasıl gidiyor?' diye soruyorlar. Biz de ‘Savunmadayız, bizim askerlerimiz sınır savunması yapıyor, savaşta değiliz', 'Tehdit altında değiliz, normal hayatımıza devam ediyoruz' diyoruz. Onlar, 'Ortam düzelsin geleceğiz' diyorlar. Erasmus programlarının da exchange'in de azalmasını etkileyen maalesef bu ortam. Kültürel mübadele kaybı yaşanıyor, bu son iki yıldır var" dedi.
"ABD'den gelen öğrenci sayısı yok denecek kadar aza indi"
2015 yılından bu yana Amerika'dan gelen öğrenci sayısı neredeyse yok denecek kadar aza indiğini anlatan Özenç, "Okullarda Türkiye programları yapılmaz oluyor. Erasmus sayıları da çok azalıyor. Bazı okullarda bu rakamlar 60-70'lerde iken ilk etapta 6-7'lere kadar iniyor. Şu sıralar bu rakamlar 25'lere ancak çıkmış durumda. Bazı okullardan ani düşüşler yaşanıyor. Yeni yeni bu sayılar biraz toparlamaya başladı. Erasmus gençlerimizin bir kısmı ileride Türkiye'de yüksek lisans yapmayı, teması koparmamayı tercih ettikleri için bu tarz programların maddi getirileri dışında dış politika ve ekonomik bağlantılar ve ticaret açısından da büyük değerleri olduğunu düşünüyorum. Bu kayıpların ciddi bir şekilde istatistiki anlamda incelenmesinde fayda olduğuna inanıyorum" diye konuştu.
“Belli kurallar ve tedbirler geliştirmek durumundayız”
Gelen uluslararası öğrenci sayılarındaki azalmanın her bölge ve her ülke yaşanmadığına işaret eden İstanbul Aydın Üniversitesi Mütevelli Heyet Başkanı Dr. Mustafa Aydın, "Değişim programlarıyla ülkemize öğrenci yollayan üniversitelerin tekil kararlarından çok bulundukları ülkelerin Türkiye'ye seyahat ile ilgili güvenlik endişesiyle bazı uyarılar yaptıkları zamanlar oldu. Bazen bu uyarılar kısa süreyle yayınlanıyor sonra kalkıyor. Partner üniversitelerimiz uyarılar kalktıktan sonra da tereddütleri varsa, bize soruyor. Biz de açık, doğru bilgi paylaşıyoruz. Dünyada çok sayıda ülkede, özellikle büyük şehirlerde terör saldırıları oluyor. Sadece Türkiye'ye özgü bir durum değil. Herkes bununla yaşamayı öğreniyor. Uluslararası öğrenci hareketliliğini veya turizmi kesecek değiliz. Risk analizi, seyahat uyarılarını takip, uluslararası öğrenci sigortasının zorunlu olması, uluslararası öğrencilere güvenlikle ilgili oryantasyon verilmesi, yurtdışı temsilciliklerin bilgilendirilmesi gibi belli kurallar ve tedbirler geliştirmek zorundayız" ifadesini kullandı.
Kısa dönemde konjonktürel olarak ortaya çıkan ilgi artışı veya azalışının orta vadede dengeleneceğini belirten Aydın, "Türkiye modern kampüs altyapısı, İngilizce eğitim programları, zengin tarihi, kültürü, sıcak iklimi ile uluslararası öğrenci hareketliliğinde çekici bir destinasyondur. 14 —16 şubat tarihlerinde İstanbul'da düzenleyeceğimiz EURIE Avrasya Yükseköğretim Zirvesi'ne 70 ülkeden 400'ün üzerinde yükseköğretim kurumu katılacak" dedi.
Erasmus'la gelenler yarı yarıya azaldı
Öğrenci hareketlilik programı Erasmus+ ile Türkiye'ye gelen öğrenci sayısı yarı yarıya azaldı. 2015/2016 akademik yılında 6 bin 913 olan öğrenci sayısı, 2016/2017 eğitim-öğretim yılında 3 bin 4'e geriledi.
Yıllar itibariyle 2004/05 akademik yılında 299 olan gelen yabancı öğrenci sayısı, 2011 yılında 5 bin 269 öğrenciye ulaştı, 2014 çağrı yılında 7 bin 948 öğrenci sayısı ile zirve yaptı ve 2016/2017 eğitim-öğretim yılında 3 bin 4 oldu.
Erasmus programıyla Türkiye'den yurt dışına giden öğrenci sayısında de azalma başladı, fakat burada gelen öğrencilerdeki düşüş kadar büyük oranlı bir düşüş yok. Eramus+ Programı kapsamında Türkiye'ye ders vermek veya eğitim almak amacıyla gelen yabancı akademik personel sayısı da azalışa geçti. Buna göre, 2013 yılında 2 bin 890 olan Türkiye'deki yabancı akademik personel sayısı, 2015 yılında bin 237 ve 2016 yılında da sadece 554 oldu.