Varikosel, kısırlık sorunuyla doktora başvuranların yüzde 30-40’ında rastlanan, testislerdeki kanı boşaltan toplardamarların varisleşmesidir. Varikosel, testis toplardamarlarının bacaklardaki varis tarzı genişlemesine klinikte verilen isimdir. Testis ısısının bozulması, kirli kan içindeki toksik maddelerin testiste birikmesi ve testis kan akımını bozması ile testis fonksiyonlarını etkiler ve sperm ve testosteron üretimini bozar. Yapılan araştırmalar Türkiye'deki erkeklerin yüzde 15'inde varikosel saptandığını gösteriyor. Hastalık,kısırlık sorunu ile doktora başvuranların ise yüzde 25'inde görülüyor.Tedavi edilmediğinde kısırlığa neden olan varikoselde, testislerdeki sıcaklık artışı ve toplardamardaki kanın geri dönmesi sperm sayısını etkilemektedir. Bu durum sperm üretimini bozarak döllenme imkanını azaltıyor. 20 – 30 yaşlarında ve genellikle bekarlarda görülen varikosel, ağrı ve görünüm bozukluğuyla fark ediliyor.
Belirtileri
Belirtileri, hastalığın tanısı ve tedavisi için çok önemlidir. Varikosel, yumurtadan bacağa doğru yayılan ağrı ve sıcak ortamda torbada belirginleşen kıvrımlı damar yapısıyla ortaya çıkıyor.
Varikosel testis üzerinde;
- Şişlik
- Kabarıklık
- Testiste ağrı şeklinde kendini gösterir.
- Damarlardaki genişleme, bir süre sonra dışarıdan görülecek kadar belirginleşip bacaklarda görülen varis benzeri bir şekil alabilir. Varikosel belirtileri arasında testislerde şişliğin yanı sıra terleme ve sıcaklık hissi de görülür. Varikosel belirtilerinden biri olan testislerin küçülmesi nadir de olsa bazı hastalarda görülebilir.
Varikosel Ağrısı
- Fıtık
- İdrar yolu veya mesaneye düşmüş ürener sistem taşları (böbrek taşları)
- Orşit yani testis enfeksiyonu
- Testis damarsal yapısının kendi etrafında dönerek kanlanmaya neden olup olmadığı değerlendirilmelidir.
Ağrı uzun süre ayakta durmak, yol yürümek, egzersiz, cinsel aktivite sonrası daha belirgin olarak hissedilebilir.
Tedavi yöntemleri
Varikosel teşhisi koyulan fakat infertilite problemi olmayan ya da sperm parametrelerindeki bozulma sınırda olan hasta grubunda destek tedaviler önerilir. Şiddetli sperm kaybı yaşamamış, sperm hareketinin tamamen kaybolmadığı ve sperm şekil bozukluğu minimum seviyede olan hastalar için antioksidan ajanlar verilebilir. Fakat varikosel teşhisi konulmuş ve sperm parametreleri bozuk, kısırlık yaşayan hastalarda ameliyat önerilir Bu tür hastalarda rahatsızlığın giderilmesi için egzersiz, beslenme düzenini ve yaşam tarzındaki değişikliklerin herhangi bir yararı bulunmamaktadır. Uzmanların mikro cerrahi yöntemiyle ameliyat edilerek tedavi edilmesini önerdiği varikosel hastalarının büyük çoğunluğunda olumlu sonuç elde ediliyorlar.