CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, dün yaptığı basın açıklamasında anayasa değişikliği teklifindeki maddeleri tek tek okuyup verilen yetkileri sayarak neden diye sordu. 17 neden sorusu sıralayan Kılıçdaroğlu açıklamasına "Bütün vatandaşlarıma sesleniyorum gelin cumhuriyeti koruyalım. Fırsat eşitliğini, adalet önünde eşitliği bir çırpıda tek bir oyla heba etmeyelim. Neden diye düştük yollara, ama maalesef yanıtını alamadan sandığa gidiyoruz” diye başladı.
Hükümetin hiçbir soruya yanıt vermediğini savunan Kılıçdaroğlu konuşmasını "Hep birlikte hayır diyerek demokrasi destanı yazacağız. Buna inanıyorum" diyerek bitirdi.
Kılıçdaroğlu’ndan 17 soruyu şöyle sıraladı:
1) Anayasa Değişikliğinin 2. maddesiyle yetkileri büyük ölçüde elinden alınmış TBMM’nin üye sayısı 600’e çıkartılmak ve en az 187 trilyonluk bir yük vatandaşın sırtına yüklenmek isteniyor. Neden?
2) Anayasa Değişikliğinin 3. maddesiyle milletvekili seçilme yaşı 18’e indiriliyor. Ancak askerliğini yapmamış milletvekillerinin ömür boyu askerlikten muaf tutulacakları sözü veriliyor. Neden?
3) Anayasa Değişikliğinin 5, 6 ve 16. maddelerine göre TBMM’nin bakanları denetleme görev ve yetkisi kaldırılıyor. Milletvekillerinin, meclis kürsüsünden bakanlara sözlü soru sormaları dahi sona erdirilmek isteniyor. Neden?
4) Anayasa Değişikliğinin 7. maddesiyle cumhurbaşkanının tarafsızlığı ortadan kaldırılıyor. Tarafsız olması gereken cumhurbaşkanının, bir partinin genel başkanı da olması isteniyor. Neden?
5) Anayasa Değişikliğinin 7 ve 8. maddelerine göre bir partinin genel başkanı siyaset dışı kalması gereken Türk Silahlı Kuvvetleri’nin de başkomutanı yapılmak isteniyor. Neden?
6) Anayasa Değişikliğinin 7 ve 8. Maddelerinde yapılan değişiklikle, cumhurbaşkanı da olan bir partinin genel başkanına tek başına “Milli Güvenlik Politikalarını Belirleme” yetkisi veriliyor. Neden?
7) Anayasa Değişikliğinin 8 ve 16. maddelerine göre başbakanlık ve bakanlar kurulu kaldırılıyor. Yetki tek adama veriliyor. Osmanlı da dahil olmak üzere Cumhuriyetin kuruluşundan bu yana var olan Başbakanlık ve Bakanlar Kurulu’ndan vazgeçilmek isteniyor. Neden?
8) Mevcut Anayasaya göre kamu atamaları kriterleri liyakat esasına göre TBMM tarafından belirleniyor. Anayasa Değişikliğinin 8. maddesine göre ise aynı zamanda bir siyasi partinin genel başkanı da olan cumhurbaşkanının, atama kriterlerini tek başına belirlemesi hedefleniyor. Cumhurbaşkanının tek başına hem atama kriterlerini belirlemesi hem de Genel Müdürleri, müsteşarları büyükelçileri, valileri, kaymakamları, emniyet müdürlerini, rektörleri, müftüleri ataması isteniyor. Neden?
9) Anayasa Değişikliğinin 8. maddesine göre cumhurbaşkanın yokluğunda, seçimle gelmiş milli iradeyi temsil eden, aynı zamanda parti grupları arasında tarafsız olan TBMM Başkanının cumhurbaşkanına vekalet etmesi uygulamasından vazgeçilmek isteniyor. Neden?
10) Anayasa Değişikliğinin 8. maddesiyle ekonomik ve sosyal konuların tamamında Cumhurbaşkanına kararname çıkarma yetkisi verilmek isteniyor. Örneğin kıdem tazminatı bir gecede sıfırlanabileceği gibi asgari ücret de dondurabilecektir. Neden?
11) Mevcut anayasaya göre yolsuzluk yapan bakanların Yüce Divan’a sevki için 276 oy yeterliyken, anayasa değişikliğinin 9. maddesine göre tek adam rejiminde 400 oy şartı getirilmek isteniyor. Bu aşılmaz zırh neden?
12) Anayasa Değişikliğinin 10. maddesiyle cumhurbaşkanına, TBMM’ni devre dışı bırakarak istediği kadar başkan yardımcısı ve bakan atama yetkisi veriliyor. Neden? Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne güvensizlik adeta anayasaya giriyor. Neden?
13) Anayasa değişikliğinin 7, 10 ve 16. maddeleriyle cumhurbaşkanı da olan bir partinin genel başkanına bakanlıkların merkez ve taşra teşkilatı dahil olmak üzere merkezi idareyi tek başına, istediği gibi şekillendirme yetkisi verilmek isteniyor. Neden?
14) Anayasa Değişikliğinin 7 ve 11. maddeleriyle cumhurbaşkanı da olan bir partinin genel başkanına hiçbir gerekçe göstermeksizin tek başına TBMM’yi fesih etme yetkisi verilmek isteniyor. Atatürk’e bile verilmeyen bu yetki, tek adama verilmek isteniyor. Neden?
15) Anayasa Değişikliğinin 7 ve 12. maddeleriyle cumhurbaşkanı da olan bir partinin genel başkanına tek başına olağanüstü hal ilan ederek, yayınladığı kararnamelerle ülkeyi yönetme yetkisi verilmek isteniyor. Bu yetkiyle 80 milyonun can ve mal güvenliği tek bir adama emanet ediliyor. Neden?
16) Anayasa Değişikliğinin 7 ve 14. maddelerine göre bir partinin genel başkanına hakim tayin etme yetkisi ve yargıyı siyasetin kontrolüne alma fırsatı tanınmak isteniyor. Değişikliğe göre bir partinin genel başkanı 15 üyeli Anayasa Mahkemesi’nin 12 üyesini, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısını ve başsavcı vekilini, Danıştay üyelerinin dörte birini, Hakimler ve Savcılar Kurulu üyelerinin yarısını kendisi tayin edecek. Neden?
17) Anayasa Değişikliğinin 16. maddesiyle, cumhurbaşkanı kendi uygulamalarını denetleyecek Devlet Denetleme Kurulu’nun bütün üyelerini kendisi atayacak. Neden?