Politika

Kayyım başkanlar milyarlarca lira açık bıraktı; işte il il, ilçe ilçe kayyım atanan belediyelerdeki borç tablosu

İl, ilçe ve belde belediyelerinde kayyım yönetimlerden kalan borçların toplamı milyarları aşıyor

31 Mayıs 2024 14:00
Ceren Bala Teke

DEM Parti, 31 Mart seçimlerinde 2016 ve 2019 yılında kayyım atanan birçok belediyeyi yeniden kazandı. Kayyım yönetimlerden kazanılan 7 il, 29 ilçe ve 1 belde belediyesine kalan borçların çoğu krediler, kayyımlar tarafından yapılan kişisel harcamalar, icra ve SGK borçlarından oluştu. Belediyelerin borçları gün geçtikçe faizler nedeniyle artarken bazı belediyeler de icralık oldu. Borcu en yüksek belediye, Van Büyükşehir Belediyesi olarak belirlendi.

İçişleri Bakanlığı kararıyla 2016 yılından itibaren o dönem DBP veya HDP (şu anda DEM Parti) yönetimindeki birçok belediyeye kayyım atandı. 31 Mart yerel seçimlerinde kayyım atanan birçok belediyeyi geri alan DEM Parti, 8 yıllık kayyım yönetimlerin bıraktığı borçları kalem kalem açıkladı.

Kayyımlardan ve AKP’li yönetimlerden il, ilçe ve belde belediyelerinin yeni yönetimlerine bıraktıkları borçlar şu şekilde:

Mardin: 3 milyar 502 milyon TL borç

DEM Parti’nin kazandığı ve Mardin Büyükşehir Belediyesi'nin kayyımlarından geriye 3 milyar 502 milyon TL borç kaldı. 8 yıldır kayyım yönetiminde olan belediyede, en fazla borçlanan birim, usulsüz ihalelerle gündeme gelen Mardin Su ve Kanalizasyon İdaresi (MARSU) oldu.

2019 yılında 420 milyon TL (bir önceki kayyımların borcu) olan belediye borcu, 31 Mart 2024 tarihine kadar 1 milyar 379 milyon 366 bin 412 TL'ye çıktı. Bu borcun yaklaşık 350 milyon TL'si piyasaya olan borçlar. Geriye kalan borçlar ise bankalardan çekilen krediler, emanetler, vergi, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) ve benzeri kurumlara olan borçlardan oluşuyor.

Belediyeye bağlı Mardin Su ve Kanalizasyon İdaresi’nin (MARSU) borçları ise kayyım yönetimin en fazla borçlandığı birim oldu. Buradaki ihalelerin büyük bir bölümünün “pazarlık usulü” ile mevzuata aykırı bir şekilde yapıldığı sık sık gündeme gelmişti. Buradaki usulsüzlükler aynı zamanda Sayıştay’ın geçmiş dönem raporlarına da yansımıştı.

MARSU'nun borcu 2019 yılına kadar 620 milyon TL'ydi. Söz konusu borç, 2016 yılında atanan kayyımlar döneminden kalmıştı. 2019 yılı sonrası belediyeye atanan kayyımlar, söz konusu borcu 2 milyar 123 milyon 123 bin 133 TL’ye çıkardı. MARSU’nun borçlarının büyük bir bölümünün bankalardan çekilen krediler olduğu öğrenildi. Söz konusu borcun 600 milyonluk kısmının banka kredilerinden kaynaklı oluşan faizlerden oluştuğu belirtildi.

Mardin Kızıltepe Belediyesi: 106 milyon 483 bin 852 TL

Mardin'de, 2016 ve 2019’da iki defa kayyım atanan Kızıltepe Belediyesi'ni DEM Parti adayları 31 Mart 2024 seçimlerinde yüzde 70 destekle kazandı. Göreve başlar başlamaz kayyım döneminin faaliyetlerini incelemeye başlayan DEM Parti yönetimince yapılan tespitlere göre; kayyım döneminde belediye 106 milyon 483 bin 852 TL borcun altına sokuldu. DEM Parti'nin seçimi kazanmasının ardından İŞKUR personelleri ve kiralık araçların da belediyenin elinden gittiği ortaya çıktı.

Mardin Nusaybin Belediyesi: 140 milyon TL

Kayyım yönetimin ardından tekrar DEM Parti’nin aldığı Mardin Nusaybin Belediyesi’nin borç bilançosu 140 Milyon TL olarak açıklandı. Öte yandan; seçimlerin öncesinde Mitanni Kültür Merkezi’nin de Valilik'e devredildiği ortaya çıktı.

Kayyım yönetimin usulsüz ihaleleri Sayıştay raporlarına yansımıştı

Sayıştay, Belediye tarafından 2021 yılı içerisinde, çeşitli işlerde kullanılmak üzere 5 tanesi iş makinesi, 4 tanesi kamyon, 4 tanesi minibüs, 8 tanesi kamyonet ve 10 tanesi de binek araç olmak üzere 7 ayrı firmadan açık ihale yapılmaksızın doğrudan temin yoluyla aylık faturalandırılmak üzere toplam 31 araç kiralandığını tespit etmişti.

Usulsüz personel sözleşmesi yapılmıştı

Nusaybin Belediyesi Personel Anonim Şirketi ile farklı nitelikteki 160 kişilik personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı sözleşmesinin süresiz ve bedelsiz olarak imzalandığını da tespit eden Sayıştay, “Yapılan incelemede sözleşmenin süresiz ve bedelsiz imzalandığı görülmüştür. Bu durum kesilmesi gereken damga vergisinin hesaplanmasına da imkan vermemektedir” ifadelerini kullanmıştı.

Siirt: 456 milyon 853 bin 781 TL borç

DEM Parti, 31 Mart yerel seçimde kazandığı Siirt Belediyesi'ne kayyımın bıraktığı borcu, kentteki bilboardlara astığı afişlerle duyurdu. Afişlerde, belediyenin toplam borcunun 456 milyon 853 bin 781,39 TL olduğu belirtildi.

Belediyenin borçları şöyle:

İller Bankası: 208 milyon 481 bin 920,11 TL

Hazine Müsteşarlığı: 87 milyon 18 bin 223,75 TL

Devlet Su İşleri: 29 milyon 53 bin 585,35 TL

SSK-Vergi Dairesi: 47 milyon 316 bin 667,63 TL

Firmalar: 84 milyon 983 bin 384,55 TL

Siirt Kurtalan Belediyesi: 165 milyon TL

DEM Parti'nin kazandığı Kurtalan Belediyesi, kayyımın belediyeyi 165 milyon borçlandırdığını duyurdu.

Van: 8 buçuk milyar TL

Kayyım yönetim, Van Büyükşehir Belediyesi’ni 8 buçuk milyar TL borca soktu. Borcun yaklaşık 2 buçuk milyarı Van Su ve Kanalizasyon İdaresi'ne (VASKİ) ait.

31 Mart seçimlerinde DEM Parti’den Van Büyükşehir Belediye Başkanı seçilen Abdullah Zeydan ise belediyenin borcunun 2022 yılında sadece 400 milyon TL iken, son 1,5 yılda yeni valinin atanmasıyla bu borcun 8,5 milyar TL'ye ulaştığını açıkladı.

Van kayyımı, borçları yeni yönetime devretti

Mezopotamya Ajansı’ndan Adnan Bilen'in haberine göre; kayyım yönetimi 2023 yılından 2024 yılına devreden yatırımların tüm giderlerinin ve ödemelerinin 2024 yılı içerisinde yapılması için karar aldı. Başka bir deyişle belediye tüm bu “yatırımlar” için borçlanma yetkisi alarak bu borçları belediyeyi kazanacak olan yönetime bıraktı.

Van İpekyolu Belediyesi: 1 milyar 123 milyon 645 bin 200 TL

2 dönemdir kayyım yönetiminde olan Van’ın en büyük ilçesi İpekyolu Belediyesi ise önceki dönemden devreden toplam borcun 1 milyar 123 milyon 645 bin 200 lira 31 kuruş olduğunu açıkladı. Yeni yönetim sonraki aylarda bütçenin personel maaşlarına yetmeyeceğini belirtti.

Van Tuşba Belediyesi: 237 milyon 374 bin 774 TL

Tuşba Belediyesi’nin bankalara kredi borcu 125 milyon 571 bin 995 TL, İller Bankası kredi borcu 57 milyon 261 bin 405 TL, belediye şirketleri borçları 40 milyon 167 bin 251 TL, firma borçları 14 milyon 374 bin 122 TL, belediyenin toplam borcu ise 237 milyon 374 bin 774 TL olarak açıklandı.

Van Çaldıran Belediyesi: 123 milyon 894 bin 96 TL

Çaldıran Belediyesi’nin DEM Partili eş başkanları Hatice Atabay ve Fettah Hasçelik, belediyeye ait borçları sosyal medya hesaplarında paylaşarak duyurdu. Yapılan duyuruda kayyımdan devraldıkları Çaldıran Belediyesi’nin 123 milyon 894 bin 96 TL borcunun olduğu açıklandı.

Van Başkale Belediyesi: Borç yok

Başkale Belediyesi’nden T24’e yapılan açıklamaya göre; belediyenin bir önceki dönemden kalan borcu yok. Ancak yapılan belediye meclis toplantısında kayyım döneminde satılan ve devredilen taşınmazların geri alınması için çalışma başlatıldığı açıklandı.

Van Erciş Belediyesi: Henüz açıklanmadı

2019 yılında hakkındaki "terör soruşturması" nedeniyle gözaltında bulunan HDP'li Erciş Belediye Başkanı Yıldız Çetin'in yerine Kaymakam Nuri Mehmetbeyoğlu kayyım olarak atandı.

2024 yerel seçimlerinde ise DEM Parti’nin adayı Baran Bilici, yüzde 50,81 oy oranı ile seçilerek belediye başkanı oldu. Belediyenin kayyımlardan kalan borçları henüz açıklanmadı.

Van Saray Belediyesi: Borç yok 

2016’da Saray Belediyesi eş başkanı Zilan Aldatmaz tutuklandı ve yerine kayyım atandı. 2019 yılında belediye başkanlığı yarışını kazanan HDP’li Caziye Duman, kayyımdan devraldıkları borcu 2 milyon 898 bin 970 TL olarak açıkladı. Duman, göreve gelmesinden 8 ay sonra terör soruşturmasında gözaltına alındı ve görevinden uzaklaştırılarak yerine kaymakam Mehmet Halis Aydın, kayyım olarak atandı.

2024 seçimlerinde ise DEM Partili Davut Acar, yüzde 51 ile belediye başkanlığını kazandı. T24’ün belediye yetkililerinden edindiği bilgiye göre; belediyenin güncel olarak borcu yok.

Batman Belediyesi: 3 milyar 53 milyon 977 bin TL

Batman Belediyesi'nde kayyımın bıraktığı borç, belediye binasına asıldı. DEM Partili yönetimin açıkladığı bilgilere göre; Batman Belediyesi'nin toplam borcu 3 milyar 53 milyon 977 bin TL. Binaya asılan afişte borçlar kalem kalem açıklandı:

Vergi Dairesi: 71 milyon 267 bin 52,98

Sosyal Güvenlik Kurumu: 17 milyon 353 bin 967,25

İl Özel İdaresi: 9 milyon 795 bin 573,03

Banka kredileri: 684 milyon 15 bin 570,38

Defterdarlık ve muhasebe: 8 milyon 697 bin 591,53

Mahalli İdare Payları Kalkınma Ajansları: 5 milyon 585 bin 319

Teminatlar ve emanetler: 60 milyon 354 bin 619,77

Hazine: 423 milyon 581 bin 972,63

Firmalar: 640 milyon 787 bin 935,43

Kamulaştırma bedeli: 35 milyon 312 bin 64,78

Dicle Elektrik Piyasası A.Ş.: 43 milyon 525 bin 697,13

İller Bankası: 189 milyon 748 bin 516,74

İhale edilerek sözleşmeye bağlanan gelecek borçlar: 863 milyon 951 bin 195,26

Bitlis Tatvan Belediyesi: 1 milyar 211 milyon 887 bin TL

Bitlis'in Tatvan ilçesinde DEM Parti'nin eş başkan adayları Mümin Erol ve Belkiza Beştaş Epözdemir, AKP’li rakipleri Fettah Aksoy'u geride bırakarak seçimleri kazandı. Eski AKP’li belediye başkanı Mehmet Emin Geylani döneminden ise 1 milyar 211 milyon 887 bin 35 liralık borç yeni yönetime kaldı.

Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi: 2 milyar 438 milyon TL

31 Mart seçimlerinde DEM Parti’den seçilen Diyarbakır Büyükşehir Belediye Eş Başkanı Doğan Hatun, kayyım yönetimden belediyeyi devraldıklarında 2 milyar 438 milyon TL borç olduğunu açıkladı.

Belediye'nin yaptığı açıklamaya göre, belediyeye ait 44 taşınmaz, diğer kurumlara devredilmiş. Taşınmazlardan kimisi satılmış kimisi protokol ile devredilmiş. Belediyeye ait villa alanları olan araziler satılırken 12 taşınmaz ise seçimden üç gün önce devredilmiş.

267 kiloluk çerez alınmış

Belediyede borç tespitine dair çalışmalar devam ederken seçim öncesi "temsil, ağırlama, tören, fuar ve organizasyon giderleri" adı altında yüz binlerce TL harcama yapıldığı ortaya çıktı. Kayyım yönetimi, ocak ayında söz konusu harcamalar için 250 bin 26,32 TL harcadı.

Harcama kalemleri şöyle:

15 kilo ceviz, 18 kilo kaju, 3 paket çikolata, 10 adet kolonya (her biri 400 ml), 25 kilo Türk Kahvesi, 15 paket Nescafe Gold, 18 kilo fındık, 20 paket çay, 5 kilo kahve kreması, 20 kilo dibek kahve, 18 kilo badem, 20 kilo antep fıstığı, 35 paket Çaykur çay, 20 paket sargılı şeker (her biri 5 kilo), 15 kilo çifte kavrulmuş lokum, 20 kilo menengiç kahvesi, 850 şişe meyve suyu, bin 500 soda, 60 paket bitki çayı ve 20 paket servis peçete.

Diyarbakır Bağlar Belediyesi: 51 milyon TL’lik SSK borcu

Bağlar Belediyesi kayyımı Hüseyin Beyoğlu seçim öncesi oğlunu işe almış, baldızını başkan yardımcısı yapmıştı. 31 Mart seçimlerinde yüzde 71 gibi yüksek bir oyla DEM Parti'den seçilen Bağlar Belediyesi Eş Başkanı Siraç Çelik, 5 yıldır kayyım denetimindeki belediyenin kasasının boşaltıldığını ve sadece geçen aya ait 51 milyon TL SSK borcu olduğunu söyledi.

Diyarbakır Silvan Belediyesi: 90 milyon 835 bin 598 TL

Diyarbakır'ın Silvan ilçesinde yüzde 70.69 oy alarak yerel seçimleri kazanan DEM Partili Silvan Belediyesi Eş Başkanları Sevim Biçici ile Kadri Esen, kayyım döneminden kalan borçları açıkladı ve ilçedeki billboardlara astı. Kürtçe ve Türkçe hazırlanan billboardlarda, belediyenin kayyım yönetiminden kalan borcunun 90 milyon 835 bin 598 TL olduğu belirtildi. 8 kalemden oluşan borcun en büyük kısmı ise 41 milyon 763 bin 249 TL ile İller Bankası'na.

Diyarbakır Kulp Belediyesi: Henüz belli değil

2019 Türkiye yerel seçimlerinde Diyarbakır Kulp Belediyesi başkanlığına 8 bin 866 oy ve yüzde 49.97 oy oranı ile HDP eş başkan adayları Fatma Ay ve Mehmet Fatih Taş seçildi. Fakat sonrasında Kulp Kaymakamı Mustafa Gözlet kayyım olarak atandı.

2019 yılında belediyeye kayyım atanınca görevden alınan Fatma Ay, 31 Mart seçimlerinde ön seçimle DEM Parti’nin eş başkan adayı seçildi. Belediyenin kayyımdan kalan borçları henüz hesaplanmadı.

Diyarbakır Ergani Belediyesi: Kayyım arsaları sattı, 130 milyon TL borç bıraktı

2 dönem kayyımla yönetilen Ergani Belediyesi, 31 Mart yerel seçimlerinde DEM Parti’ye geçti. Ergani Belediyesi Eş Başkanları Şiyar Güldiken ve Birsen Azak, kayyım döneminden kalan borçları pankart olarak belediye binasına astı. DEM Parti döneminde yapılan tespite göre, kayyım döneminden 130 milyon 707 bin 559 TL  borç kaldı. Borçta en büyük kalemi ise “piyasa borçları” olarak isimlendirilen müteahhit, firma ve arsa sahiplerine olan borçlar oluşturdu. Bu kalemde borç miktarı, 96 milyon 518 bin lira olarak tespit edildi.

Yapılan tespitlere göre; kayyım, Ergani Belediyesi’ne ait, 3 adet kitap, cafe, çalışma salonunu Milli Eğitim Müdürlüğü’ne devretti. 23 adet taşınmaz ise 40 milyon karşılığında satıldı.

Diyarbakır Bismil Belediyesi: 58 milyon TL

2019 yılında kayyım atanan Bismil Belediyesi’nin borcu 58 Milyon TL olarak açıklandı.

Kayyım Kürtçe tabelaları kaldırmıştı

Kayyım, Yukarı Salat Mahallesi’nde (Kürtçe ismiyle Selet) bulunan Kürtçe “Hûn bi xêr hatin” (Hoş geldiniz) yazılı tabelayı ve köy isminin bulunduğu tabelayı kaldırmıştı.

Diyarbakır Yenişehir Belediyesi: Henüz belli değil

2019 yılında yapılan seçimlerde Belgin Diken, Yenişehir Belediye Başkanı olarak seçildi. Ancak Diyarbakır Valiliği tarafından 13 Kasım 2019'da 'silahlı terör örgütüne üye olmak' iddiasıyla hakkında Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından soruşturma yürütüldüğü gerekçesiyle görevden alındı. Yenişehir Kaymakamı Murat Beşikçi, belediye başkan vekili olarak görevlendirildi.

2024 yılında yapılan seçimlerde ise DEM Parti adayı Safiye Akdağ yüzde 62 oy oranıyla belediye başkanı seçildi. Belediyenin kayyım yönetimden kalan borçları henüz kamuoyuna açıklanmadı.

Diyarbakır Kayapınar Belediyesi: Henüz belli değil

Kayapınar Belediyesi’ni HDP’nin kazanmasının ardından 2016 ve 2019 yıllarında olmak üzere 2 kez kayyım atandı. 2021 yılında kayyım atanmasının ardından görevine son verilen HDP’li meclis üyeleri kayyımdan önce belediyenin hiçbir borcu olmadığı, aksine belediyenin kasasında 1,5 milyon TL nakit ile onlarca değerli makul ve gayrimenkul bulunduğunu belirtti. Öte yandan; 2016 yılında atanan ilk kayyımdan 234 milyon TL borçla devir alınarak artıya çıkıldığı, bunun da 6 aylık gibi bir süreyle yapıldığı aktarıldı.

31 Mart seçimlerinde; belediye başkanlığı yarışını DEM Parti’nin adayı Gülşen Sincar kazandı. Belediyenin borcu ise henüz açıklanmadı.

Diyarbakır Lice Belediyesi: Henüz belli değil

Diyarbakır’ın Lice Belediyesi’nde Demokratik Bölgeler Partisi’nden (DBP) seçilen eş başkan Rezan Zuğurli, Şubat 2017 tarihinde görevden alınarak yerine Kaymakam Sinan Başak kayyım olarak atandı. Tayini çıkan Başak’ın yerine 2018 Mayıs’ında mevcut Kaymakam Abdulkadir Çelik göreve getirildi. Çelik, 31 Mart 2019’daki seçime kadar kayyım olarak görevini yürüttü. DBP’li eş başkanlar döneminde kasasında 7 milyon 536 bin 517,36 lira ve hiç borcu bulunmayan belediye, borç batağına sürüklendi. Seçimde yüzde 78’lik oy alan ve 15 Nisan’da belediyeyi devralan HDP’li eş başkanlar Tarık Mercan ve Ruken Yılmaz, 3 milyon 586 bin 824,10 liralık borcu ilçe halkına duyurdu. Mercan ve Yılmaz 3 Mart 2020'de görevden alınarak yerlerine kayyım atandı.

Mercan, 2022 yılında kayyımın belediyeye ait arsa ve iş yerlerini sattığını, tüm ihaleleri Elazığlı firmalara verdiğini ve Ankara’dan getirdiği kişiyi de usulsüz bir şekilde belediye başkan yardımcılığına getirdiğini açıkladı.

31 Mart 2024’te yapılan seçimlerde ise DEM Parti’den Dilek Diyar Özer yüzde 86 oranında oy alarak belediye başkanı seçildi. Belediyenin yeni yönetimi henüz kayyımlardan kalan borcu açıklamadı.

Diyarbakır Sur Belediyesi: Toplam borç henüz belli değil; 470 bin TL'lik ofis malzemesi alınmış 

2019 yılında Diyarbakır'ın Sur ilçesine üçüncü kez kayyım atandı. 31 Mart 2024 seçimlerinde DEM Parti'nin adayı Ayşe Serra Bucak Küçük, yüzde 64 ile başkanlık yarışını kazandı. 

Diyarbakır Sur Belediyesi’nin önceki döneme yönelik yaptığı incelemede, eski Sur Kaymakamı Abdullah Çiftçi’nin kayyım olarak görev yaptığı dönemde belediye bütçesinden kaymakamlığa 470 bin lira tutarında büro malzemesi aldığı ortaya çıktı.  

Hakkari Belediyesi: 315 milyon 705 lira

Ekim 2019’da evlerine yapılan operasyonlarla gözaltına alınan Halkların Demokratik Partisi'nin (HDP) Nusaybin, Hakkari ve Yüksekova Belediye Eş Başkanları tutuklanmış, ardından da İçişleri Bakanlığı kararı ile tutuklanan belediye başkanlarının yerine kayyım atanmıştı. 31 Mart seçimlerinde ise DEM Parti, belediyeyi yüzde 48 ile kazandı. 

Kayyım yönetiminin bıraktığı borç miktarının 315 milyon 705 lira olduğunu aktaran Hakkari Belediye Başkanı Mehmet Sıddık Akış, borç kalemlerini şöyle sıraladı:

"İller bankası kredileri 119 milyon 605 bin 52 TL ve faizi 40 milyon 317 bin 472 TL olmak üzere 159 milyon 922 bin 542 TL’dir. Vakıfbank’tan çekilen kredi ise  24 milyon 977 bin iken uygulanan faiz oranı 23 milyon 601 bin 360 TL olmak üzere toplam 49 milyon 758 bin 428 TL'dir. Vergi dairesi, SGK ve benzeri kurum borçları ise 1 milyon 265 bin 620,46 TL’dir. Yargısal borçlar toplamı 27 milyon 522 bin 860 TL ve tüm borçlar hesaplandığında belediyemizin toplam borcu 315 milyon 705 bin 77 TL’dir. AKP adayının YSK’nın yasaklarına ve siyaset etiğine aykırı olmasına rağmen seçim rüşveti olarak vaatleri ve kendisi tarafından yaptığını söylediği birçok harcamanın Belediye bütçesinden yapıldığı görülmüştür. Hakkari halkına hizmet üretmek için kullanılması gereken bütçe adayın seçim kampanyası için kullanılmıştır. Zorunlu ve doğal afet durumlarında alınması gereken yüksek faizli krediler seçim kazanma odaklı alınmıştır. Örneğin Vakıfbank’tan alınan kredi spor ve etkinliklere destek adı altında Belediyenin mevcut bütçe durumunu çok aşan yardımlar, adı bile duyulmamış spor kurumlarına verilmiş gözükmektedir.”

AKP'li adayın kampanyasına belediye bütçesinden 29 milyon aktarılmış 

Kayyım yönetimi tarafından 31 Mart yerel seçimleri öncesi AKP’li adayın kampanyasına belediye bütçesinden 29 milyon 939 bin lira aktarıldığını belirten Akış, işe gelemeden maaş alanları tespit ettiklerini açıklayarak bu kişilerin AKP ve MHP’li yöneticiler olduğunu söyledi. 

Hakkari Yüksekova Belediyesi: 990 milyon 412 bin 162 TL

Hakkari Yüksekova Belediyesi'nin kayyımdan kalan borcu şehrin en işlek caddesine asılan pankartla açıklandı. Yüksekova Belediyesi’nin güncel olarak toplam 990 milyon 412 bin 162 TL borcu olduğu paylaşılırken borç detayları da yazıldı. Belediyenin borcunun yüzde 90’ının İller Bankası'na olması ve İller Bankası'nın ilçede hizmet adına çalışmalarının olmaması da dikkat çekti.

Belediye borcundan 895 milyon 727 bin 799 TL ve 56 kuruşun İller bankası, 60 milyon 896 bin 460 TL Sosyal ve Güvenlik Kurumu (SGK), 20 milyon 497 bin 771 TL vergi, 13 milyon 290 bin 130 TL de diğer borçlar şeklinde asılarak paylaşıldı.

Yüksekova kayyımı seçimden on gün önce 8-9 milyon harcamış

Yüksekova Belediyesi Eş Başkanı Şoreş Diri, kayyımın seçimden on gün önce 8-9 milyon TL harcama yaptığını açıkladı. Belediyeyi yaklaşık 1 milyar TL borca sokan kayyımın Emniyet'e, kutlamalara ve kadayıfa milyonlarca lira harcadığı ortaya çıktı.

Yüksekova’nın 20-30 yılı ipotek altında

3 Nisan’da mazbata alarak göreve başlayan eş başkanlardan Diri, "Yüksekova'nın neredeyse 20-30 yılı ipotek altına alınmış durumda. Kayyım, Yüksekova'nın ana damarı dediğimiz 2 arsasını değerinin çok az altında satmış. 5 yıl içerisinde 54 kişiyi işe almış. İşe alınanların çoğu, 'kayyımcıkların' akrabaları ve AKP’li yandaşlar" dedi.

Belediye 2022’de icralık oldu

Hakkari Belediyesi ile davalık olan ve tazminat kazanan bir vatandaş, mahkeme kararının yerine getirilmemesi üzerine icraya başvurdu.

Hakkari İcra Dairesi’nden de sonuç alamayan vatandaş, mağduriyetini ombudsmana taşıdı. Başvuruyu değerlendiren ombudsman, Hakkari Belediyesi’nden savunma istedi. Belediye ise ombudsmana verdiği yanıtta "mali sıkıntı içerisinde olunduğu ve ödenek yetersizliği nedeniyle ödeme yapılamadığı" bilgisini paylaştı.

Şırnak Cizre Belediyesi: 772 milyon 414 bin 347 TL

DEM Parti 31 Mart yerel seçimlerinde Şırnak'ın Cizre Belediyesi'ni kazandı. DEM Parti'nin belediyeyi kazanmasının ardından kayyımın bıraktığı tahribat gün yüzüne çıktı. Kayyım olan İlçe Kaymakamı Nazlı Demir, belediyeyi 772 milyon 414 bin 347 TL borca soktu. Demir, DEM Partili eş başkanlar mazbatalarını almadan bir saat önce de İller Bankası’ndan belediyeye gelen paranın 30 milyon 41 bin TL’sini harcadı.

Şırnak İdil Belediyesi: 41 milyon 258 bin TL

Şırnak’ın İdil ilçe belediyesini DEM Parti, yüzde 71,27 oyla kayyımdan geri aldı. 2 dönemdir kayyım tarafından yönetilen İdil Belediyesi'nde son 5 yıl içinde 3 kez kayyım değişikliği yaşandı. Yıllardır kayyımlar tarafından yönetilen ilçe halkının yaşadığı birçok sorunun başında ise akmayan sular geldi. Kayyım yönetiminin içme suyu ve kanalizasyon şebekesinin yenilenmesi için İller Bankası’ndan 45 milyon TL borç aldığı ortaya çıktı. Fakat alınan para bu iş için kullanılmadı. İller Bankası’ndan alınan borcun 25 milyon 604 bin 358 TL’lik kısmı geri ödenmedi. Belediyenin mevcut borcu ise 41 milyon 258 bin TL.

Şırnak Sırtköy Belde Belediyesi: 600 bin TL

Şırnak'ın İdil ilçesine bağlı 2 bin 150 nüfuslu Sırtköy Beldesi sakinleri, yerel seçimlerde oylarını yüzde 53’lük bir oranla DEM Parti eş başkan adayları Halime İlçin ve Fahrettin Akman’dan yana kullanarak 3 yıllık kayyım ve 5 yıllık AKP yönetimine son verdi. Belediyenin elektrik faturalarının da 4 aydır ödenmediği ve borcunun faiziyle birlikte 600 bin TL’ye yükseldiği ortaya çıktı.

Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesi: Henüz açıklanmadı

Şanlıurfa'da neredeyse tüm ilçe belediyeleri gelir-gider tablolarını ve borçlarını paylaştı. Ancak Büyükşehir Belediyesi'nin borcu hala açıklanmadı.

Şanlıurfa Suruç Belediyesi: Yaklaşık 177 milyon TL

31 Mart yerel seçimlerinde DEM Parti Belediye eş başkan adayları Ayten Kaya ve Müslüm Baran, yüzde 57.21 oy oranı ile Suruç ilçesinde belediyeyi kazandı. 103 bin nüfuslu Suruç'ta belediyenin yaklaşık 177 milyon lira borçlu olduğu ortaya çıktı. Eş başkan Baran, 85 milyon liralık faturaların bu yıl içinde kesildiğini ve çoğunun hayali faturalardan oluştuğunu söyledi.

Şanlıurfa Halfeti Belediyesi: 460 milyon 601 bin 277 TL

31 Mart yerel seçimlerinde Halfeti’de DEM Parti’den eş başkan seçilen Mehmet Karayılan, belediyenin borcunun 460 milyon 601 bin 277 TL olduğunu açıkladı.

Muş Varto Belediyesi: Henüz açıklanmadı

2016 yılında İçişleri Bakanlığı, Muş'un Varto ilçesinde Kaymakam Mehmet Nuri Çetin'i eş belediye başkanlarının yerine kayyım olarak atadı. Karar, Halkların Demokratik Partisi'nden (HDP) Varto Eş Belediye Başkanı Sabite Ekinci'nin tutuklanmasından 2 gün sonra alındı. 2019 seçimlerine dek kayyımla yönetilen Muş’un Varto Belediyesi'ne seçilen HDP'li eş başkanların yaptığı hesaba göre 10 bin nüfusa sahip Varto ilçe merkezinin kayyım döneminde borcu 12 milyon lira. Açıklanan borç kaleminde kayyımın 25 bin liraya Emniyet'e 10 tane banyo yaptırdığı, 12 bin liraya çerez yediği ortaya çıktı.

2019 yılında; Muş Cumhuriyet Başsavcılığınca yürütülen "terör soruşturması" kapsamında ev baskınıyla gözaltına alınan Varto Belediye Başkanı Ülkü Karaaslan Baytaş ve meclis üyesi Mahmut Yalçın görevden alındı. Bakanlık kararında, gözaltında bulunan eş başkanların “terör örgütü propagandası yapmak” iddiasıyla görevden alındıkları ileri sürüldü. Varto'da görevden uzaklaştırılan Ülkü Karaaslan Baytaş'ın yerine ise Kaymakam Ertuğrul Avcı başkan vekili olarak atandı.

2024 seçimlerinde ise DEM Parti’nin adayı Giyasettin Aydemir yüzde 60 oy oranı ile belediye başkanı seçildi. Yeni yönetim henüz kayyımdan kalan borçlara ilişkin olarak bir açıklama yapmadı.

Muş Bulanık Belediyesi: 165 milyon 226 bin 845 TL

DEM Parti’nin kayyımdan 165 milyon 226 bin 845 TL borçla devraldığı  Bulanık Belediyesi’nin bütçesinden AKP’nin seçim çalışmaları için 350 bin TL harcandığı belirtildi.

Belediyenin kayyımdan kalan borçları şöyle:

Bulanık Mal Müdürlüğü’ne 25 milyon 456 bin 739 TL,

SGK’ya 23 milyon 986 bin 155 TL,

Van Gölü Elektrik A.Ş.'ye 97 milyon 810 bin TL,

Fonlar ve diğer kamu idareleri adına yapılan tahsilat 174 milyon 443 bin TL,

İller Bankası kredi borçları 102 milyon 722 bin 594 TL,

Halk Bankası (EYT) kredi borçları 7 milyon 795 bin 422 TL,

Muş Katı Atık Belediyeler Birliği payı 238 milyon TL,

Güneydoğu Anadolu Belediyeler Birliği 85 milyon 886 bin TL,

Firma alacakları, piyasa borçları ve personel borçları 3 milyon 848 bin 619 TL,

Emekli Sandığı Genel Müdürlüğü 821 milyon 173 bin TL.

Kars Digor Belediyesi: 15 milyon TL

31 Mart’ta yapılan seçimlerde belediyeyi DEM Parti eş başkanlar Ülker Özati ve Adem Oyman kazandı. AKP’den DEM Parti’ye geçen Kars Digor Belediyesi’nin 15 milyon TL borcu olduğu ortaya çıktı.

Ağrı Patnos Belediyesi: 400 milyon TL

31 Mart yerel seçimlerinde seçilen Ağrı Patnos Belediye Başkanı AKP’li Abdulhalık Taşkın, belediyenin borcunun 400 milyon TL olduğunu açıkladı.

Patnos Belediyesi’nde ne olmuştu?

Patnos Belediyesi, 2019 yılında AKP’den HDP’ye geçti.  AKP'li önceki yönetimin yerel seçimlerden sadece 4 ay önce çektiği 1 milyon 300 bin TL’lik kredinin borcu, HDP'li yönetime bırakıldı. Yapılan bu borçlanmadan ötürü HDP’li belediye eş başkanının makam aracına bile haciz konulan Patnos Belediyesi’nde, belediye binasına giden memurlar, belediye araçlarının yakıt parası olduğu ifade edilen kasadaki 12 bin TL'yi haczederek el koydu.  Haciz kararı ise AKP’li yönetim döneminde yapılan peyzaj çalışmasının parasını alamayan bir firmanın başvurusu ile alındı.

Belediyenin eş başkanı Müşerref Geçer, 14 Ocak 2023’te yaptığı açıklamada o süreçte kayyım atanmayan 4 HDP’li belediyeden biri olduklarını belirterek çalışmalarının engellendiğini açıkladı.

12 Haziran 2023’te ise belediyenin HDP’li eş başkanları Müşerref Geçer ve Emrah Kılıç ile belediyenin İnsan Kaynakları Müdürü Uğur Laçin “ihaleye fesat karıştırma” iddiasıyla tutuklandı. 7 Eylül’de her 3 isim de tahliye edilmesinin ardından görevlerine iade edildi.

Erzurum Karayazı Belediyesi: Borç yok

2016’da Erzurum’un Karayazı Belediyesi de kayyım atanan ilçelerden biriydi. 31 Mart seçimlerinde yüzde 61,83 oyla belediye yeniden HDP’ye geçti. Kaymakam Mesut Tabakcıoğlu, İçişleri Bakanı kararıyla belediyeye kayyım olarak atandı. Belediye kayyım yönetimine geçtiğinde kasada 3 milyon 736 bin lira para vardı. Belediye başkanları yeniden yönetime geçtiğinde kayyımın belediyeyi 2 milyon 63 bin lira borçlu bıraktığını belediye kasasında ise 54 bin lira olduğu açıklamasında bulundu.

2024’te yapılan yerel seçimlerde ise yüzde 54 ile DEM Parti’nin adayı Bahar Göksu belediye başkanı seçildi. Belediyeden yapılan açıklamaya göre; kayyım yönetimden kalan bir borç yok.