Karar yazarı İbrahim Kahveci, hükümet tarafından yapılan harcama tutarının 449 milyar liradan yüzde 30 artışla 584 milyar liraya yükseldiğini belirterek "Devlet sağlam bütçe derken acaba hangi kemeri sıktı? Veriler, işsizlik oranları hızla artarken bile devletin topladığı vergilerden tek kuruş feda etmediğini gösteriyor" dedi.
İbrahim Kahveci'nin "Devlet parasını söke söke alır" başlığıyla yayımlanan (18 Ocak 2017) yazısı şöyle:
Yıl 2006:
Merkezi yönetim bütçe gelirleri 173 milyar 483 milyon lira. Bu gelirlerin 137 milyar 480 milyon lirası ise toplumdan vergi olarak alınmış.
Eski seri GSYH: 758 milyar 391 milyon TL
Yeni seri GSYH: 789 milyar 228 milyon TL
2006 yılında Türkiye’de tam 1 milyon 980 bin kişi işsiz olarak iş arıyor.
Gelin biraz da oransal bakalım: Merkezi yönetim GSYH’nın (eski seri) yüzde 22,88’i oranında para toplamış. İşsizlik oranı ise yüzde 9,0
Yıl 2008:
Merkezi yönetim bütçe gelirleri 209 milyar 598 milyon lira. Bu gelirlerin 168 milyar 109 milyon lirası ise toplumdan vergi olarak alınmış.
Eski seri GSYH: 950 milyar 534 milyon TL
Yeni seri GSYH: 994 milyar 783 milyon TL
2008 yılında Türkiye’de tam 2 milyon 295 bin kişi işsiz olarak iş arıyor.
Gelin biraz da oransal bakalım: Merkezi yönetim GSYH’nın (eski seri) yüzde 22,05’i oranında para toplamış. İşsizlik oranı ise yüzde 10,0
Yıl 2010:
Merkezi yönetim bütçe gelirleri 254 milyar 277 milyon lira. Bu gelirlerin 210 milyar 560 milyon lirası ise toplumdan vergi olarak alınmış.
Eski seri GSYH: 1 trilyon 098 milyar 799 milyon TL
Yeni seri GSYH: 1 trilyon 160 milyar 014 milyon TL
2010 yılında Türkiye’de tam 2 milyon 737 bin kişi işsiz olarak iş arıyor.
Gelin biraz da oransal bakalım: Merkezi yönetim GSYH’nın (eski seri) yüzde 23,14’ü oranında para toplamış. İşsizlik oranı ise yüzde 11,1
Şimdi burada durup bir not düşelim: 2008 yılında başlayan küresel kriz ve uzantısı 2010 yılında dahi etkisini gösteriyor. Dikkat ederseniz 2008 yılında derhal bütçe gelirlerinin GSYH’ya oranında düşüş yaşanıyor. 2006 yılında merkezi bütçe GSYH’nın yüzde 22,88’ini toplarken, 2008 yılında yüzde 22,05’ini alıyor. Lütfen bu noktayı bir kenara not edin.
Yıl 2012:
Merkezi yönetim bütçe gelirleri 332 milyar 475 milyon lira. Bu gelirlerin 253 milyar 809 milyon lirası ise toplumdan vergi olarak alınmış.
Eski seri GSYH: 1 trilyon 416 milyar 798 milyon TL
Yeni seri GSYH: 1 trilyon 569 milyar 672 milyon TL
2012 yılında Türkiye’de tam 2 milyon 204 bin kişi işsiz olarak iş arıyor.
Gelin biraz da oransal bakalım: Merkezi yönetim GSYH’nın (eski seri) yüzde 23,47’si oranında para toplamış. İşsizlik oranı ise yüzde 8,4
Yıl 2014:
Merkezi yönetim bütçe gelirleri 425 milyar 383 milyon lira. Bu gelirlerin 352 milyar 514 milyon lirası ise toplumdan vergi olarak alınmış.
Eski seri GSYH: 1 trilyon 748 milyar 168 milyon TL
Yeni seri GSYH: 2 trilyon 044 milyar 466 milyon TL
2014 yılında Türkiye’de tam 2 milyon 853 bin kişi işsiz olarak iş arıyor.
Gelin biraz da oransal bakalım: Merkezi yönetim GSYH’nın (eski seri) yüzde 24,33’ü oranında para toplamış. İşsizlik oranı ise yüzde 9,9
***
Önceki gün iki önemli veri açıklandı. Biri işsizlik oranı olarak bilinen istihdam verileriydi. Buna göre Ekim 2016’da işsizlik oranı küresel kriz sonrası en yüksek seviyeye çıktı. Artık ülkemizde tam 3 milyon 647 bin kişi işsizler ordusunda yer alıyor. 10 yıl önce 1 milyon 980 bin olan işsiz sayısı, 10 yıl sonra 3 milyon 647 bin kişiye yükselmiş durumdadır.
İkinci veri ise ‘merkezi yönetim’ bütçe gerçekleşmeleridir. Buna göre 2016 yılında merkezi bütçeye 554 milyar 431 milyon lira gelir toplanırken, bütçeden de 583 milyar 689 milyon lira harcama yapılmıştır.
Gelin olayı biraz daha açalım:
2014 yılında 2,8 milyon işsiz var iken aradan sadece 2 yıl geçmeden işsiz sayısı 3,6 milyon kişiye çıkmış. Özellikle 2016 yılında işsiz sayısı ve işsizlik oranı normal ötesi hızlı artış gösteriyor. Ekim 2015’de 3 milyon 147 bin olan işsiz sayısı 500 bin kişi artarak 3 milyon 647 bine yükselirken, işsizlik oranı da yüzde 10,5’den yüzde 11,8’e çıkarak 6 yılın rekorunu kırdı.
Peki aynı dönemde devlet ne yaptı?
2016 yılında vergi gelirlerini yüzde 12,5 artırdı.
Topladığı parayı ise yüzde 14,8 artırdı.
Harcamalarını ise yüzde 15,3 artırdı.
Zaten 2015 yılında da vergi gelirleri yüzde 15,6 artarken, bütçe gelirleri de yüzde 13,6 artmıştı. Ve de 2015 yılında harcamalarda da yüzde 12,8 artış olmuştu.
Kısaca son 2 yılda devlet topladığı parayı 425 milyar liradan yüzde 30 artışla 554 milyar liraya yükseltti. Harcamalarını da 449 milyar liradan yüzde 30 artışla 584 milyar liraya yükseltti. Son iki yılda işsiz sayısı da 3 milyon 43 binden yüzde 20 artışla 3 milyon 647 bine yükseldi.
Şimdi sormak isterim: Devlet sağlam bütçe derken acaba hangi kemeri sıktı? Veriler, işsizlik oranları hızla artarken bile devletin topladığı vergilerden tek kuruş feda etmediğini gösteriyor.