Doğu Karadeniz'de, yağış rejimindeki değişkenliğin yanında son günlerde etkili olan yoğun kar sonrası, hava sıcaklığının artmasıyla karın ani ve hızlı erimesi, heyelanlara yol açıyor. Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Orman Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Turgay Dindaroğlu, “Üst kesimlere yağan yoğun kar yağışı, önümüzdeki mart ve nisan aylarında şiddetli bir yağışla beraber doygun toprağı harekete geçirebilir. Yüzey akışın artması sel ve heyelanlara neden olabilir. Bu risk oldukça fazla ” dedi.
Küresel iklim değişikliğinin etkileriyle görülen ani lokal ve şiddetli yağışların, can ve mal kayıplarıyla sonuçlanan sel ve heyelanlara yol açtığı Doğu Karadeniz'in yüksek kesimlerinde, son günlerde yoğun kar etkili oldu. Bölgede, yağış rejimindeki değişkenlik, toprak hareketlerine yol açarken, ani ve lokal yağışlar da sel ve heyelan tehlikesini beraberinde getiriyor. Etkili olan kar sonrası, hava sıcaklığının artmasıyla karın ani ve hızlı erimesi, bölgede özellikle yamaç alanlarda heyelanlara neden oluyor. Bölgede son günlerde toprak kayması, kaya düşmesi ve beraberinde istinat duvarı devrilmesi vakaları arttı.
"İklim anormalliklerinin yaşanabileceği bir yıl"
Orman ekosistemlerinin korunması, drenaj kanallarının temizlenmesi ve akarsu yataklarındaki yerleşim yerlerinin tahliye edilmesi gerektiğini belirten uzmanlar, heyelanlara karşı mart ve nisan ayının, kritik olduğuna dikkati çekiyor.
KTÜ Orman Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Turgay Dindaroğlu, “2025 ocak ve şubat ayları itibari ile bölgemizde su açığı anlamında bir problem gözükmemektedir. Bununla beraber, üst kesimlere yağan yoğun kar yağışı, önümüzdeki mart ve nisan aylarında şiddetli bir yağışla beraber doygun toprağı harekete geçirebilir. Yüzey akışın artması sel ve heyelanlara neden olabilir; bu risk oldukça fazla. Hemen sonrasında yine kurak mevsime geçebiliriz. Dolayısıyla sel ve kuraklığın art arda geldiği, iklim anormalliklerinin yaşandığı bir yıl bizleri bekliyor olabilir ” dedi.
"Yamaç ve kaya stabilizesini zayıflatmış durumdayız"
Bölgedeki yamaç ve kaya stabilizesinin zayıf olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Dindaroğlu, “Ülkemizde ve dünyada doğa kaynaklı afetlerin arka planına baktığımız zaman; doğanın dengesini bozan insan faaliyetlerinin yoğunluğunu görüyoruz. Doğu Karadeniz’de sel, heyelan, taşkın ve kaya düşmesi gibi doğal kaynaklı afetlerin yaşanmasının riski yüksek. Bizler de yıllarca bu arazileri yanlış kullanarak, örümcek ağı gibi bir yapılaşma meydana getirerek ve aynı zamanda alt ve üst yapılar yaparak yamaç ve kaya stabilizesini zayıflatmış durumdayız ” diye konuştu.
"Drenaj ağları temizlenmeli"
Prof. Dr. Dindaroğlu, bölgede akarsu mecralarındaki yerleşim alanlarının tahliye edilmesi gerektiğine dikkati çekerek, “Bölgemizde şiddetli yağışların meydana geldiğini biliyoruz. Bölgemizde sel taşkın ve heyelan riski her zaman bulunmakta. Özellikle 2025 yılının şubat ve mart aylarından sonra yoğun kar ve yağmur yağışı da bu riski artıracaktır. Bu anlamda yerel yönetimlerimiz, kamu kurumlarımız ve vatandaşlarımızın önlem alması gerekiyor. Bu önlemler kapsamında; üst havzalardaki orman ekosistemlerinin korunması, drenaj ağlarının temizlenmesi, bu ağların içerisinde suyun akışına engel olabilecek yapıların ve akarsu mecralarındaki yerleşim alanlarının tahliye edilmesi gibi önlemler alınmalıdır ” ifadelerini kullandı. (DHA)