Tutulmalar göz kamaştırıcı astronomik olaylar arasında yer alıyor ve dünyada milyonlarca kişinin ilgisini aynı anda gökyüzüne çeviriyor.
Ay ve Güneş tutulmalarını izlemek isteyen insanların yeni bir turizm sahası yaratmış olmasına şaşırmamalı.
Bugün Kuzey ve Orta Amerika, Asya ve Okyanusya bölgelerinden görülebilecek Tam Ay Tutulması yaşanıyor.
Tutulma, Türkiye saati ile 11.02'de Ay'ın Dünya'nın yarı gölgesine girmesiyle başladı.
NASA'ya göre bundan sonra Mart 2025'e kadar Ay Tutulması olmayacak.
Dünyanın neresinde olduğunuza göre tutulma sırasında Ay'ın kırmızıya döndüğünü görebilirsiniz. Buna "Kanlı Ay Tutulması" deniyor.
"Kanlı Ay Tutulması" aslında bilimsel bir terim değil. Ay tamamen tutulduğunda kırmızı bir renge dönüştüğü için böyle bir isim veriliyor.
Ay, Dünya'nın gölgesinden geçtiğinde ve güneş ışığının Ay'ın yüzeyini aydınlatmasını engellediğin böyle bir tutulma yaşanıyor.
Güneş ışığının ufak bir kısmı, Dünya'nın atmosferi yoluyla dolaylı olarak Ay yüzeyine hala ulaşıyor ve Ay kırmızı, sarı ve turuncu bir parıltıyla kaplanıyor.
Ay Tutulması tiplerini derledik:
Ay tutulmaları
Ay tutulması, Dünya'nın Güneş ile Ay arasına girerek Ay'a düşen ışığı kestiğinde gerçekleşiyor.
Bir başka deyişle, Ay Tutulması sırasında Dünya'nın gölgesini Ay üzerinde görebiliriz.
Uluslararası Astronomi Merkezi'ne (IAC) göre bunun Güneş Tutulması'ndan farkı, Güneş Tutulması'nın ne kadar görülebileceğinin, Dünya üzerindeki gözlemicinin konumuna bağlı olması. Ay Tutulması'nda ise gezegenimizin neresinde olursanız olun, Ay gökyüzünde görülebildiği müddetçe Ay Tutulmasını da izleyebilirsiniz. Güneş Tutulması'nın derecesi de coğrafi konuma bağlı. Ay Tutulması'nda ise gözlemcinin coğrafi konumu, tutulmanın derecesini belirlemiyor.
Ay Tutulmaların üç tipi var:
Tam Ay Tutulması (Kanlı Ay Tutulması)
NASA'ya göre Tam Ay Tutulması sırasında, Ay ve Güneş, Dünya'nın tam ters yönlerinde hizalanıyor.
NASA, "Ay bütünüyle Dünya'nın gölgesinde kalıyor olsa da, bir miktar Güneş ışığı Ay'a ulaşır" diye ekliyor.
Ancak bu Güneş ışığı Dünya'nın atmosferinden geçerken, mavi ışığın büyük kısmı atmosfer tarafından filtreleniyor ve Ay kırmızı görünüyor. Bu nedenle bu olaya "Kanlı Ay Tutulması" da deniliyor.
IAC'ye göre "Dünyamızın yarıçapı, Ay'ınkinin dört katı genişliğinde olduğu için, gölgesi de geniş oluyor ve Tam Ay Tutulması 104 dakikaya kadar sürebiliyor."
Bugün göreceğimiz de tam olarak bu.
Parçalı Ay Tutulması
İsminden de anlaşılabileceği gibi, parçalı Ay Tutulması'nda Ay'ın yalnızca bir kısmı Dünya'nın gölgesinde kalıyor.
Tutulmanın derecesine göre, koyu kırmızı ve bazen de kömür grisi bir gölge görülebiliyor.
Bu renkler, gölgede kalan ve ışık alan bölgeler arasındaki farklılıktan kaynaklanıyor.
NASA'ya göre parçalı Ay Tutulması yılda iki kez gerçekleşiyor.
Gölgeli Ay Tutulması
Bu olay, Ay Dünya'nın yarı gölgesinden geçerken gerçekleşir ve daha zayıf bir gölge oluşur.
Dolayısıyla bu tutulmalar daha az belirgindir ve insan gözü tarafından kolaylıkla algılanamıyor.
Bu nedenle bu tutulmalar genellikle gök olayları takvimlerinde kendisine yer bulamıyor.