8 Mart Dünya Kadınlar Günü'nde polis engellemeleri ve yasaklamalara rağmen kadınlar ve LGBTİ+’lar 23. Feminist Gece Yürüyüşü için Sıraselviler’de toplandı. Eylemcilerin ısrarı sonucu polis, kadınların Sıraselviler Caddesi’nden Cihangir’e yürüyüşüne izin verdi. Eylemin ardından dağılan Susam Sokak'taki grup, polis tarafından ablukaya alındı ve bazı eylemciler ters kelepçeyle gözaltına alındı. İstanbul Barosu Kadın Hakları Merkezi avukatları, gözaltıların yapıldığı alana geldi. İstanbul Barosu Kadın Hakları Merkez Başkanı Özlem Özkan, en az 70 kişinin gözaltında olduğunu aktardı. Gözaltına alınan kişiler Vatan Emniyet'e getirildi. İfade işlemlerinin başlaması için içeri girmek isteyen avukatlara polis izin vermedi. Gözaltına alınan kişilerin listesini avukatlarla paylaşan polis, 112 kişinin gözaltına alındığını açıkladı. Emniyet ifadeleri tamamlanan 111 kişi hastanelerdeki sağlık kontrollerinden sonra serbest bırakıldı. Avukatların bildirdiğine göre 1 kişi "cumhurbaşkanına hakaret" suçlamasıyla gözaltına tutulmaya devam edilecek. Yürüyüş komitesinin aktardığına göre; mevcutlu olarak gözaltında tutulan LGBTİ+ aktivisti İris Mozalar, savcılığa çıkarılmak üzere Çağlayan Adliyesi'nde getirildi. Savcılık ifadesi alınmadan tutuklama talebiyle hakimliğe sevk edilen Mozalar, "yurt dışına çıkış yasağı" kararı ile serbest bırakıldı.
Taksim’e yürümek için çağrı yapan yürüyüş komitesi, İstanbul Valiliği’nin getirdiği ulaşım yasakları ve Beyoğlu Kaymakamlığı’nın yürüyüşü yasaklamasına karşı eylem çağrılarını geri çekmedi.
Beyoğlu’nun ara sokaklarından Sıraselviler Caddesi’ne ellerinde pankartlarla ulaşan kadınlar, 18.00'de yürüyüş için toplanmaya başladı. Liva Sokak’taki barikatın açılmasıyla kadınlar ve LGBTİ+’lar Sıraselviler’e geldi. Yürüyüş 19.30'da Cihangir yönüne doğru başladı
Polis’in Sıraselviler tarafında kurduğu barikat (Fotoğraf: T24)
Eyelmciler, Sıraselviler'in girişine doğru yürürken, Taksim İlk Yardım önünde polis barikatı kuruldu.
"Jin jiyan azadi", "Dünya yerinden oynar, kadınlar özgür olsa", "Susmuyoruz, korkmuyoruz, iraat etmiyoruz", “Susma, haykır, eşcinseller vardır”, "AKP elini kadınlardan çek" sloganları atılıyor.
Kadınlar ve LGBTİ+'ların attığı sloganlar için polis, "Yaptığınız eylem ve attığınız slogan kanunsuzdur" diyerek 4 kez anons geçti.
Eylemcilerin Sıraselviler Caddesi’nden Cihangir’e yürüyüşüne izin verildi. Alandaki yürüyüşe büyük bir topluluğun daha katılmasıyla eylemcilerin sayısı binlere ulaştı. Cihangir Katlı Otoparkı'nın önüne gelen kadın ve LGBTİ+'lar basın açıklamalarını tüm engellemelere rağmen okudu.
23. Feminist Gece Yürüyüşü basın metniEylemde okunan basın açıklaması şöyle: "Bugün biz burada, kendi hayatlarını ve dünyayı değiştirme gücünü feminizmde bulan binlerce feminist olarak sokaklardayız. Yüzyıllardır olduğu gibi şu an da, dünyanın her yerinde mücadele eden, patriyarkaya karşı direnen kadınlardan aldığımız güçle bir aradayız. Bir yandan feminist mücadele sayesinde dünya değişti. Diğer yandan kadınların eşitliği ve özgürlüğü için kat edilen onca yolun ardından, kadınlar hâlâ erkeklerden daha az eğitim alıyor, daha az iş bulabiliyor, çalıştığında daha az para kazanıyor, evde bedavaya çalışıyor, bir erkeğin isteklerine karşı geldiği için hâlâ şiddete uğruyor, öldürülebiliyor. Hem de her gün. İşte biz de her alanda, her yerde, bu yüzden mücadele ediyoruz. Biz gücümüzü yüzlerce yıllık feminizm tarihinden, kadınların coğrafyaları ve kıtaları aşan ortak deneyiminden, bugün Arjantin'de her şeye rağmen sokağa çıkıp yüzbinleri bulan kadınlar ve LGBTİ+lardan, biz gücümüzü Orta Doğu'da seküler bir alternatifi mümkün kılan Kürt kadınlardan, Filistin'de, Gazze'de yasını direnişe dönüştüren ve ne olursa olsun yaşamı sürdürmeyi başaran kadınlardan, gücümüzü Suriye'de her şeye rağmen 'bizsiz bir rejim inşa edemezsiniz' deme cesaretini gösteren kadınlardan, gücümüzü ABD’de transfobinin iktidarına karşı yaşamını savunan translardan alıyoruz ve sesimizi onların sesine katıyoruz. Savaşla yeniden kurmakta oldukları dünyaya isyan ediyoruz. Mücadelemizden, hayatlarımızı, dünyayı değiştirmemizden irkilenler bizlere saldırılarının dozunu her gün biraz daha artırıyor. Bu saldırıyla bir gün İstanbul Sözleşmesi feshediliyor, öteki gün “aile yılı” ilan ediliyor. Otoriter muhafazakar rejimler, kendi ahlaklarını yasaya dönüştürmeye, hayatlarımızı daraltmaya çalışıyor. Bizleri yok etmeyi umuyorlar. Pınar Gültekin’in canavarca hisle öldürülmediğini söyleyenler, Narin’in başına ne geldiğini çözmekle uğraşmıyor, Dina’nın maruz kaldığı ırkçı şiddeti ortaya çıkarmaya tenezzül etmiyor. Tüm bu adaletsizliklere karşı itiraz edenleri, yaşamın böyle, yaşamın adaletsiz, yaşamın eşitsiz sürmemesi gerektiğini söyleyenleri susturmaya, sindirmeye, yok etmeye çalışıyor. Bizlerse susmuyoruz. Özgürlüğün kadınların dayanışmasıyla, yan yana direnmesiyle mümkün olduğunu feminizmden öğrendik. İstanbul’da 40 sene önce feministler “İsyanı var bizde haksız yüzyılların. Özlemi var bizde geniş hayatların” diyerek sokaklara çıktı. Biz bu geniş hayatlara sahip çıkıyoruz, haksız yüzyılların hesabını soruyoruz. Patriyarkanın adını koyuyoruz, faillerini, destekçilerini işaret ediyoruz. Gisèle Pelicot’dan ilhamla, tüm dünyaya gözümüzü dikerek, kadınlara yüklenen utancı asıl sahibine, patriyarkaya iade ediyoruz. Özgür hayatları almadan bir yere gitmiyoruz. Ayrımcılığın, eşitsizliğin, şiddetin, sömürünün olmadığı bir dünyada ısrar ediyoruz. Erkek şiddetini önlemeyip “kadınlar faillere kapıyı açıyor” diyenlere karşı, bizi bakım emeği ve yoksulluğa mahkum etmeye, eşitlik politikaları yerine aileyi güçlendirme adı altında kadınları sindirmeye karşı, homofobi ve transfobiyi norm haline getirmeye çalışanlara, seçtiklerimize kayyum atayarak irademizi yok sayanlara karşı, eylemlerimize, fikirlerimize, birlikteliğimize müdahale eden, gözdağı veren, şiddet uygulayanlara karşı yaşasın feminist mücadelemiz! Feminist mücadelemiz hayatlarımızı ve dünyayı değiştiriyor! Eşit ve özgür bir dünya kurmadan bitmeyecek bu isyan!" |
Eylemciler dağılırken ablukaya alındı; 112 kişi gözaltına alındı
Basın açıklamasının ardından dağılan grubun bir kısmı Susam Sokak'a yöneldi. Susam Sokak'taki grup polis tarafından ablukaya alındı ve birçok eylemci ters kelepçeyle gözaltına alındı. Gözaltına alınan eylemciler arasında avukatların ve Feminist Gece Yürüyüşü Komitesi'nden Selin Top ve İris Mozalar'ın da bulunduğu bildirildi.
Toplamda 4 polis aracı gözaltına alınan eylemcilerle doldurulurken, araçlar Vatan Emniyet'e doğru hareket etti. Gözaltıların ardından alana İstanbul Barosu Kadın Hakları Merkezi avukatları geldi. Başta avukatların gözaltılar konusunda yetkililer ile görüşmek istemesine çevik kuvvet engel oldu. Avukatların çabası sonucu İstanbul Barosu Kadın Hakları Merkezi Başkanı Özlem Özkan, barikatın bulunduğu alana alındı. İstanbul Barosu Kadın Hakları Merkez Başkanı Özlem Özkan, en az 70 kişi olduğunu aktardı. Gözaltına alınan kişiler sağlık kontrolünün ardından Vatan Emniyet'e götürüldü. Polis'in açıkladığı listeye göre 2'si çocuk 112 kişi gözaltına alındı.
Polis, avukatların emniyet binasına girmesine izin vermedi
Gözaltına alınan kişilerin ifade işlemlerinin başlatılması için Vatan Emniyet binasına girmek isteyen avukatlar, polis engeliyle karşılaştı. Avukatlarının rızası sorulmadan polis tarafından cep telefonu ile fotoğrafları çekildi. İfade işlemleri için gözaltına alınan kişilerin araçtan indirilmediğini belirten polis, avukatların içeriye girmesine izin vermedi. Gözaltına alınan kişilerin listesini avukatlarla paylaşan polis, 2'si çocuk 112 kişinin gözaltına alındığını açıkladı. İfade işlemleri için avukatlar içeriye alınmaya başlandı.
Gözaltına alınan kişilerin ifadelerine girmek için bekleyen avukatların Vatan Emniyet'teki tuvaletleri kullanmasına izin verilmedi. Av. Sevcan Çamlıdağ, polisin avukatları 3.5 saat bekletmesinin ardından tuvaletleri kullanmasına engel olmasını "kötü muamele" olarak değerlendirdi.
İlk etapta 112 kişiden 111'i serbest bırakıldı
23. Feminist Gece Yürüyüşü için sokağa çıkan ve eylem sonrasında dağılırken gözaltına alınıp Vatan Emniyet'e götürülen 2'si çocuk 112 kişiden 111'inin ifade işlemleri tamamlandı. Hastanelere sevk edilenler kademeli olarak serbest bırakıldı. Avukatların bildirdiğine göre 1 kişi "cumhurbaşkanına hakaret" suçlamasıyla gözaltında tutulmaya devam edilecek.
LGBTİ+ aktivisti İris Mozalar da serbest
Vatan Emniyet'te "cumhurbaşkanına hakaret" suçlamasıyla mevcutlu olarak gözaltında tutulan LGBTİ+ aktivisti İris Mozalar, savcılığa çıkarılmak üzere Çağlayan Adliyesi'ne getirildi. Mozalar savcılık ifadesi alınmadan tutuklama talebiyle hakimliğe sevk edildi. Mahkemeye çıkarılmasıyla Mozalar, hakkında "yurt dışına çıkış yasağı" kararı ile serbest bırakıldı.
Dünya Kadınlar Günü ne zaman, nasıl ortaya çıktı; neden 8 Mart'ta kutlanıyor?
Geçtiğimiz senelerde ne olmuştu?Feminist kadın toplulukları 2003 yılından bu yana her yıl 8 Mart'ta İstiklal Caddesi'nde bir gece yürüyüşü düzenliyor. Feminist Gece Yürüyüşü olarak adlandırılmaya başlanan bu yürüyüş, kimi zaman yasak ve engellerle karşılaştı. 2021 | 8 Mart 2021’de düzenlenen 19. Feminist Gece Yürüyüşü’ne on binlerce kişi katıldı. 10 Mart’ı 11 Mart’a bağlayan saatlerde ise 12 kadın, yürüyüşe katıldıkları gerekçesiyle gözaltına alındı, 22 saat gözaltında tutuldu 2022 | 8 Mart 2022’de Beyoğlu’nda sokak aralarında eylem düzenleyen kadınlara polis müdahale etti. Polisin müdahale ettiği yerlerden biri de İstanbul’un Kadıköy ilçesiydi. Eyleme gitmek için Kadıköy’den vapura binmek isteyen 39 kadını gözaltına alan polis, sözlü tacizde de bulundu. 2023 | Feminist Gece Yürüyüşü’nde kadınlar ve LGBTİ+lar Sıraselviler Caddesi’nden yürüdükleri Cihangir Katlı Otoparkı’nın önünden ayrılmak istemedi ve eylemcilerden bir kısmı barikatlara yüklendi. Biber gazıyla müdahale eden polis, 28 kişiyi gözaltına alındı. 2024 | Sıraselviler Caddesi'nde buluşan kadınlar tüm engellemelere rağmen yürüyüşü gerçekleştirdi. Kortej oluşturan kadınlar, slogan ve dövizlerle Sıraselviler’den Cihangir’e yürüdü. Polisin dağılmaları yönündeki ikazlarına uymadıkları gerekçesiyle gözaltına alınan 33’ü kadın toplam 35 kişi hakkında, savcılık tarafından “Kanuna aykırı toplantı ve gösteri yürüyüşlerine silahsız katılarak ihtara rağmen kendiliğinden dağılmama” suçundan 6 aydan 3 yıla kadar hapis cezası talep edildi. 2 Mayıs 2024’te görülen dava ile tüm sanıklar suçlamalardan beraat etti. |