T24 Haber Merkezi
Çin'in Vuhan kentinden yayılarak birkaç ay içinde 17 binden fazla insanın ölümüne sebep olan yeni tip Koronavirüs salgını ülke gündemini sarsarken, İyi Parti İdlib'deki M4 karayolunun akıbetine dikkat çekti ve Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'na "M4 otoyolunun güneyi tamamen Suriye ve Rusya'ya mı bırakıldı?" diye sordu.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in liderliğindeki heyetlerin 5 Mart'ta Moskova'da bir araya gelmesi sonucunda imzalanan mutabakatta "M4 karayolunun kuzeyinde 6 km ve güneyinde 6 km derinliğinde bir güvenli koridor tesis edileceği" ile ilgili bir madde bulunuyordu. İyi Parti Aydın Milletvekili Aydın Adnan Sezgin, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'na bu maddenin uygulanışıyla ilgili bir soru önergesi yöneltti.
Çavuşoğlu'nun 10 Mart'ta konuk olduğu AA Editör Masası programında sarf ettiği, "Ateşkes anlaşması çerçevesinde M-4 yolunun güvenli bir şekilde trafiğe açılması var. Güney kısmını Ruslar denetleyecek, kuzey kısmını biz, yani ortak devriyeler" sözlerine dikkat çeken Sezgin, bu ifadelerin "kontrolün paylaşımına ilişkin bazı belirsizlikler olduğu izlenimi verdiğini" ifade etti. Sezgin, "Bu belirsizlik uygulamada da devam etmektedir" yazdı.
Sezgin, bakana yönelttiği 5 soruluk önergede ilk olarak, "Açıklamanızda kullandığınız 'güney kısmını Ruslar denetleyecek, kuzey kısmını biz' ifadesi, M4’ün güneyinin, yani Türk Silahlı Kuvvetleri’nin gözetleme noktaları oluşturduğu ve denetimi altındaki bölgenin tamamen kontrolümüz dışına çıkması anlamına mı gelmektedir?" diye sordu
Hükûmetin genel olarak Esad yönetimini "rejim" diye nitelendirirken, Rusya'da 5 Mart'ta yapılan basın toplantısında Çavuşoğlu'nun Şam'a "Suriye Arap Cumhuriyeti" diye hitap etmesine göndermede bulunan Sezgin, "M4 otoyolunun güneyi tamamen, hükümetinizin tabiriyle 'Suriye Arap Cumhuriyeti' ile Rusya Federasyonu’nun kontrolüne mi bırakılmaktadır?" diye sordu.
Sezgin'in Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'na yönelttiği diğer sorular şöyle:
-Karayolunun güneyi ve kuzeyinde farklı denetim alanları oluşturulması, “ortak devriye” ifadesine vurgu yapan 5 Mart tarihli mutabakat metniyle çelişkili değil midir?
-M4’ün güneyinde Esad rejimine muhalif nüfus ve terörist kategorisine girenler dahil tüm silahlı gruplar, M4'ün kuzeyine mi nakledilecektir?
-19 Mart 2020 tarihinde TBMM Genel Kurulu’nda yaptığım konuşmada vurgu yaptığım gibi, TSK’nın İdlib’de gözetleme noktaları da tesis ettiği denetim alanının M4’ün kuzeyine sıkıştırılması ve nüfusun da kuzeye gönderilmesi neticesinde, bölgede bir “peşaverleşme” riskinin daha da tahrik edilmiş olacağı konusundaki görüşleriniz nedir? 22 Mart tarihinde bölgedeki birliklerimize “cihatçı gruplar” tarafından yapılan saldırı, bu çerçevede değerlendirilebilir mi?
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, İdlib'de 36 Türk askerinin şehit olmasının ardından 5 Mart'ta Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile görüşmek üzere Moskova'ya gitmişti. Burada yapılan görüşmeler sonucunda Dışişleri Bakanları Mevlüt Çavuşoğlu ve Sergey Lavrov İdlib'de yeniden ateşkes ilan edilmesini içeren mutabakatI imzalamıştı.
Söz konusu Moskova Mutabakatı'nda İdlib'de neler yapılacağı şöyle sıralanmıştı:
"1- İdlib gerginliği azaltma bölgesindeki temas hattı boyunca tüm askeri faaliyetler 6 Mart 2020 tarihinde saat 00:01’den itibaren durdurulacaktır.
2- M4 karayolunun kuzeyinde 6 km ve güneyinde 6 km derinliğinde bir güvenli koridor tesis edilecektir. Güvenli koridorun işleyişine dair ayrıntılı esas ve usuller, Türkiye Cumhuriyeti ve Rusya Federasyonu Savunma Bakanlıkları arasında 7 gün içinde kararlaştırılacaktır.
3- Türk-Rus ortak devriyeleri, 15 Mart 2020 tarihinde M4 karayolunun Trumba’dan (Serakib’in 2 km batısı) Ain-Al-Havr’a kadar olan kesimi boyunca başlatılacaktır."