Yatıp da uyuyamamak çok rahatsız edici bir durumdur. Teorik olarak uykunun en doğal ve çabasız olması gerekir. Ama çoğu insan uykusuzluktan şikayetçidir.
Oysa fiziksel ve ruhsal sağlık açısından uyku da en az yeme içme ve fiziksel aktivite kadar önemlidir.
BBC Türkçe'de yer alan habere göre, iyi bir uyku, dikkati toplamak, sağlıklı bir ruh haline sahip olmak ve hafızayı güçlendirmek için gerektiği kadar, kalp hastalıkları ve diyabet gibi hastalıklardan korunmak açısından da önemlidir.
Peki, iyi uyumak için ne yapmak, nelerden kaçınmak gerekir?
İkindiden sonra kahve içmeyin
Akşam saatlerinde kafeinden sakınmak gerektiğini çoğu kişi bilir, ama ısrarla tekrar etmek gerekir. Son kahveyi en geç ikindi vakti içmek gerekir; böylece gece 11.00 gibi vücuttaki kafein atılmış olur. Ayrıca herkes kafeinden aynı derecede etkilenmez. Bazılarında kafein etki göstermez. O nedenle kendinizi sınayıp ona göre davranabilirsiniz.
Uyku çizelgesi
Alkollü içecekleri azaltmak, düzenli spor yapmak, gündüz uykularından kaçınmak ve geceleri aynı düzeni izlemek iyi ve rahat uyumanızı kolaylaştırabilir. Uyumadan önceki saatlerde yorucu ya da stresli işlerden de kaçınmak gerekir. Uzmanlar ayrıca yatmadan önceki aktivitelerinizi kaydettiğiniz bir uyku çizelgesinin yararlı olduğunu belirtiyor. Böylece uykusuzluğunuzu tetikleyen şeylerin ne olduğunu tespit edip onlardan kaçınmanız kolaylaşır.
E-okuma cihazlarıyla yatağa girmeyin
Uyumadan önce okumak rahatlatıcı olmakla birlikte, okuma alışanlıklarımızdaki değişiklikler uykusuzluğu tetikleyebilir. Birçok elektronik okuma cihazları ya da e-kitap mavi dalga ışık yayar, bu ise beyni hala gündüzmüş gibi düşünmeye iter. Araştırmalar, uyumadan önce birkaç saat bu şekilde kitap okumanın uyku hormonu melatonini bastırdığını ve uykuya geçişi zorlaştırdığını ortaya koydu. Aynı şey tableti MP3 ve akıllı telefonlar için de geçerli. Yani ertesi gün dinlenmiş olarak uyanmak istiyorsanız eski yöntemlere dönmek en doğru karar olabilir.
‘Uyutan yiyecekler’
Yatmadan önce peynir ve çikolata yemenin uykusuzluğa yol açacağına dair bir inanç vardır. Bu henüz bilimsel olarak kanıtlanmış değil; ama gün boyunca yediğiniz şeylerin uykunuzu etkilediği de bir gerçek. Karbonhidrat ve protein bakımından zengin az yağlı yiyecekler, yatmadan en an az bir saat önce yenmesi koşuluyla uyku kalitesi ve süresini olumlu etkiler. Biraz hindi eti, biraz kabak çekirdeği ve bir bardak vişne suyu ideal bir reçete olabilir.
Yeni yatış pozisyonu
Uykusuz gecelerin nedeni uyku apnesi de olabilir. Horlamayla bağlantılı olan bu rahatsızlık nedeniyle uyku sırasında nefes yolları tıkanır. Gece boyunca bu durum birçok kez uyanmaya yol açsa da kişi çoğunlukla bu nedenle uyandığının farkında bile değildir. Uyku apnesinin farklı nedenleri olabilir. Ama çoğu zaman yatış şeklini değiştirmenin işe yaradığı görülmüştür. Sırt üstü değil de yüzükoyun ya da yan yatmayı deneyin. Bir araştırmada, solunumda kullanılan kasları güçlendirdiği için nefesli çalgıların uyku apnesi hastalarının daha rahat uyumasına yardımcı olduğu da görülmüştür. Fakat herkesin uyumaya çalıştığı bir saatte nefesli bir çalgı çalmak çok da pratik bir çözüm olmayabilir herkes için.
Burada değinilen yöntemler herkes için aynı şekilde işlemeyebilir. Fakat uykusuz kalmanıza yol açan etkenleri gözden geçirip size en çok uyan çözümleri denerseniz koyun saymaktan daha iyi olduğunu göreceksiniz.