Sağlık

İsveç örneği üzerinden sigarayla mücadele: Alternatif nikotin ürünleri, çözüm olabilir mi?

“Sigara bağımlılığı, yenilikçi yaklaşımla çözülebilir. Sigara tiryakileri alternatif nikotin ürünlerine geçebilirse en az 1 milyar insanın hayatı kurtulabilir”

03 Haziran 2024 14:29
Gözde Yel

Yüzde 5’in altına inmek üzere olan sigara tüketim oranıyla “dumansız hava sahası” ilan edilmesi beklenen İsveç örneği, yüksek sigara içme oranının azaltılması konusunda “tütün yakmadan tüketilebilecek alternatif nikotin ürünlerinin çözüm olabileceğini” ortaya koydu.

İnovasyonu teşvik eden ve pek çok alanda çalışan düşünce kuruluşları, vakıflar ve STK’ları çatısında toplayan We Are Innovation’ın CEO’su Federico Fernandez, geçen hafta İstanbul’da bir grup gazeteciyle bir araya geldi ve İsveç örneği üzerinden Türkiye’de sigara oranının nasıl azaltılabileceğine dair öneri yaklaşımlar üzerine bir sunum yaptı. Fernandez, sigara tiryakilerinin nikotin tüketimine “yanmayan” ürünlerle devam edebileceğini, bu ürünlerin sigaradan “ışık yılı kadar daha az zararlı olduğunu” ifade etti.

Yetişkin nüfusun yüzde 31’inin (erkeklerde yüzde 46, kadınlarda yüzde 15) sigara içtiği Türkiye’de sigara içme oranının azaltılmasına karşı yapılan regülasyonların global olarak en zayıf ülkeler arasında kaldığının altını çizen Fernandez, Türkiye’nin de İsveç’in stratejisini uygulaması durumunda başarıya ulaşabileceğini savundu.

İsveç’te yüzde 5,6 olan sigara içme oranının yüzde 5’in altına inmesinin beklendiğini belirten Fernandez, “İsveç, Dünya Sağlık Örgütü ve Avrupa Birliği’nin direktiflerini uyguladı. Harmanlanmış bir çalışma onları başarıya götürdü. Dumansız hava sahası için yenilikçi bir yaklaşım benimsendi ve alternatif nikotin ürünleri teşvik edildi” diye konuştu.

Fernandez, Avrupa Birliği genelinde sigara içme oranının yüzde 23 olduğunu hatırlatarak “İsveç’te de nikotin kullanım oranı az değil ama sigara kullanım oranı az. Ateşli sigara değil, daha inovatif, güvenli ürünler tüketiliyor. Bu noktada dört ürün öne çıkıyor: Snus, ısıtılmış tütün, elektronik sigara ve nikotin keseleri. Yapılan araştırmalara göre bu ürünler, sigaradan en az yüzde 95 daha az zararlı” diye konuştu.

Fernandez, DSÖ’nün de açıklamasına işaret ederek, sigaraya bağlı hastalıkların; nikotinden değil, tütünün yanmasından kaynaklı olarak oraya çıkan diğer maddeler sebebiyle olduğunu belirterek, “İnsanları hasta eden şey katran. Nikotin tüketilecekse, bunun yeni yöntemlerle olması daha mantıklı” dedi.

Sigaranın yerine alternatif nikotin ürünlerinin kullanımının arttığı İsveç’te, sigaraya bağlı hastalıkların azaldığının altını çizen Fernandez, “İsveç, Avrupa'da sigaraya bağlı hastalıklarda en düşük oranlara sahip ülke konumunda. En düşük akciğer kanseri, ağız kanseri, kalp hastalıklarına sahip ülke. Ayrıca İsveç'te kanserden ölüm oranları AB ortalamasından yüzde 38 daha düşük. Buna ek olarak, sigaraya bağlı hastalıkların yerini tüketilen alternatif nikotin ürünleri kaynaklı başka hastalıkların da almadığını görüyoruz” açıklamasını yaptı.

“Ya sigarayı bırakırsın ya da ölürsün” yaklaşımının terk edilmesi gerektiğini vurgulayan Fernandez, Birleşik Krallık’ta da doktorların, sigarayı bırakmak isteyenlere alternatif nikotin ürünlerini “reçete ettiğini” sözlerine ekledi.

Alternatif ürünlere geçiş için “erişilebilirliğin” önemini vurgulayan Fernanzez, “Bu ürünlerin kolay bulunabilmesi ve sigarayla kıyaslandığında daha karşılanabilir olması, geçiş, kolaylaştırır. Daha riskli ürünlere daha yüksek vergi uygulanabilir. Ayrıca; kalitesi ve denetlenebilirliği bakımından da legal olması önem taşıyor” diye konuştu.

Dünyada 1,3 milyar sigara tiryakisi olduğunu vurgulayan Fernandez, “Sigara tiryakileri alternatiflere geçebilirse en az 1 milyar insanın hayatını kurtarabiliriz” dedi.