Kendilerine “Yurtta Sulh Konseyi” adını veren cuntacıların 15 Temmuz’daki darbe girişimi sırasında, İstanbul Emniyet Müdürü Mustafa Çalışkan ile darbeci askerler arasındaki telsiz konuşmaları ortaya çıktı. Çalışkan'ın halka ateş açan darbeci askere "Oğlum akıllı ol, Türk insanına sıkıyorsun" diyerek teslim ol çağrısında bulunuyor.
15 Temmuz gecesi dönemin Emniyet Genel Müdürü Celalettin Lekesiz ve İstanbul Emniyet Müdürü Mustafa Çalışkan’ın da aralarında bulunduğu üst düzey isimlerin telsiz konuşmalarına, Karar’dan Elif Çakır ulaştı. Darbe girişimi gecesinde polisin telsiz konuşması şöyle:
55-720: 55-720 Merkez.
Merkez: Merkez dinliyor.
55-720: Merkez şu anda Silahlı Kuvvetler şubemizde ve bizden yetki devrini istiyorlar.
Merkez: Sizden ne istedikleri anlaşılmadı.
55-720: Yetki devrini istiyorlar, yol kestiler, kuzey yolu kesik.
Merkez: Takip ettim tamam.
55-720: Merkez buraya rütbeli personel emniyet müdür yardımcılarından bir tanesini gönderir misin?
Merkez: Doğrudur doğrudur konudan bilgimiz var, gereği yapılıyor.
***
Kuzey yolu. Polis literatüründe İstanbul Anadolu yakasından Avrupa yakasına geçiş
güzergahı…
Saat 22:01
55-720: Merkez anonslarım anlaşıldı mı?
Merkez: Anlaşılmadı.
55-720: Merkez Boğaziçi Köprüleri Koruma Şube Müdürlüğü’ne... Şube müdürü veya il emniyet müdür yardımcısını... ediyoruz. Burada durum biraz ağır.
Merkez: Tamam doğrudur görüşmeler devam ediyor. Tamam... tamam.
55-720: Kuzey yolumuz komple asker tarafından kapatıldı.
Merkez: Anlaşıldı tamam ivedi uzun hattan görüşelim.
55-620: 55-620 Merkez aynı durum bizde de mevcut efendim bilginize.
Merkez: Anlaşıldı takip ettim.
“Tüm amirler 2. kanala”
Ve... Artık ‘olağanüstü’ bir durum olduğu kesinleşmiştir. İstanbul Emniyet Müdürlüğü, telsiz hattından ‘deprem’, ‘olağanüstü durum’, ‘afet’ gibi özel durumlarda kullandığı “2’nci kanala” geçtiğini anons eder. ‘Merkez’ önce ‘2’nci kanal’a emniyet müdür yardımcılarını çağırır. Sonra tüm 10’ları. Yani İstanbul’un bütün ilçe emniyet müdürleri teyakkuzdadır ve 2’nci kanaldan verilecek talimatlar beklenir.
***
Saat 22:25
Merkez: Bu kanalda bulunan istasyonlarımız önemle takip etsinler tamam bütün nöbetçi amirliklerimiz tamam... şube müdürlerini bilinen konuyla alakalı ivedilikle bilgilendirip cihazı takip etsinler tamam.
.. -20: -20 Merkez takip ettim efendim tamam.
92-20: 92-20 Merkez takip ettim.
26-20: 26-20 Merkez takip ettim………tamam
36-20: 36-20 Merkez takip ettim efendim.
34-20: 34-20 Merkez takip ettim.
20-10 : 20-10 Merkez.
Merkez: Merkez dinliyorum.
Saat 22:09
20-10: Merkez bütün ildeki görevlilerimizi ikaz edin benim talimatım doğrultusunda hareket edecekler, benim talimatım dışında hareket edilmeyecek, bütün ilçe müdürlerini müdür yardımcılarını bu kanala alın tamam.
Merkez: Takip ettim tamam.
“Bu bir emirdir, trafiği felç edin”
O gece sadece Trafik Şube Müdürlüğü İstanbul trafiğini rahatlatmak, tıkalı yolları açmak için değil trafiği felç etmek için görev başındaydı. Sadece Trafik Şube Müdürlüğü de değil, bütün İstanbul Emniyeti’nin öncelikli görevi trafiği kilitlemekti. Hatta yolda akış halinde olan sivil araçları durdurup vatandaşlardan araçlarını istediler. Yollardan araçlar toplandı. Polisler ‘ivedi bir şekilde’ araçları ‘ağır vasıtaların’ güzergahlarının önüne park ettiler. ‘Ağır vasıta’! Telsiz kayıtlarında ‘temkinli’ olmak adına, gecenin 00.03’üne kadar ‘tanklar’, ‘ağır vasıta’ olarak kodlandı.
Çöp arabaları, beton mikserleri, hafriyat araçları. Polisler, yollardan topladıkları araçlarla tankların önünü kesmeye çalıştılar.
Kayıtlara şöyle geçti:
***
Saat 23:01
Merkez: 20-35’in talimatlarını aktarıyorum tüm trafik unsurlarımız bu kavşakları tamamen kapatacak, yoğunluğun artmasına mani olacaklar. Araçları durdurmak suretiyle trafik oluşturup, trafiğin akmasına mani olacaklar tamam.
Saat 23.02
27-10: 27-10 Merkez emri takip ettim.
Merkez: Tamam emirleri tekrar ediyorum. Bu ana cadde üzerinde tüm kavşaklar tutulup trafiğin akmasına mani olunacak. Özellikle bu Vatan Caddesine gelişler, önemle takip edelim konuyu.
Saat 23:03
44-26: ... şıldı Merkez Altunizadeden 1. köprü istikameti Beşiktaş yönüne trafiğimiz kalmadı. Altunizade’den kestik yolu, arada araç kalmadı, güney yolumuz yoğun ancak güney yolumuz Altunizade istikametine yoğun.
“Lastikleri yakarak helikopterin inmesine engel olun”
İstanbul Emniyeti’ni ele geçirmek isteyen darbecilerin istikameti Vatan Caddesi’dir. Cadde sivil araçlarla tamamen kapatılmıştır. Tanklarla Emniyet Müdürlüğüne ilerleyemeyen darbecilere hava desteği gelir. Kısa süre sonra emniyet binasının üstünden helikopterler uçmaya başlar... Ne olursa olsun helikopterlerin, Vatan Emniyet’in bahçesine inmesinin önüne geçilmelidir...
***
20-56: Orada görevli rütbeli arkadaşlarımız lastik yakmak suretiyle, duman çıkartmak suretiyle helikopterin görüş... değerlendirsinler. Vatan Caddesinde bu lastik yakmak suretiyle çıkabilecek dumanlar iniş kabiliyetini önleyebilecektir, bunu da değerlendirsin arkadaşlarımız.
"Kimse silahını teslim etmesin"
Saat 23:12
20-56: 20-56 Merkez.
Merkez : 20-56 Merkez emirleri dinliyorum.
20-56: Merkez Türkiye Cumhuriyeti’nin polisi amirlerinin haricinde hiç kimseye silah teslim etmeyecek, herkes görevinin başına gelecek, dik bir şekilde işini yapacak.
Merkez: Emirleri takip ettim efendim, tüm bu kanaldaki istasyonlarımız 20-56’nın emirleri doğrultusunda hareket ediyoruz. Hiçbir suretle emir dışına çıkmıyoruz.
Ben 20-10 Mustafa Çalışkan: Kimse görev yerini terk etmeyecek!
Saat 23:13
20-10: 20-10 Merkez.
Merkez: Merkez emirleri dinliyor efendim.
20-10: Merkez bütün arkadaşlarıma hitap ediyorum bulundukları yerden kıpırdamayacaklar, benim emrim haricinde hareket etmeyecekler, hiç kimse görevini terk etmeyecek, silahını vermeyecek, bulunduğu yeri terk etmeyecek, kanunlar çerçevesinde hareket edecek.
Merkez: Merkez emirleri takip ettim. Sayın 2010’un emirleri doğrultusunda hareket ediyoruz, hiçbir istasyonumuz Sayın 2010’un emirleri dışına çıkmayacak.
26-10: 26-10 Merkez tamam emri takip ettim.
20-44: 20-44 Merkez emri takip ettim.
Dışarıdan müdahale asla
Saat 23:19
Merkez: Şu an Vatan Caddesi bu Bezmi Alem önünü de tamamen kapatalım, 2 askeri araç geliyor tamam kesinlikle almıyoruz.
42-12: Anlaşıldı tamam arkadaşlara ben talimat veriyorum.
25-10: 25-10 Merkez.
Merkez: Merkez dinliyor efendim.
25-10 : ... şıldı bu 2 tane askeri araç geliyor dediniz, o gelen askeri araçlar zırhlı mı yoksa minibüs şeklinde mi?
Birazdan 2’nci kanaldan bir ‘emir’ geçecektir ve bütün ‘unsurlar’ önemle dinlemelidir. Talimat Sayın 17-10’dandır, yani dönemin Emniyet Genel Müdürü Celaleddin Lekesiz’den...
Saat 23:22
Merkez: Bu kanaldaki 10’larımız ve 20-10’a bağlı tüm unsurlarımız takip etsinler, Sayın 17-10’un talimatlarını aktarıyorum. Tüm personelimiz bu saat itibariyle ilgili birimine gelecek dışardan müdahalelere asla izin vermeyecek, dışarıdan müdahalelere asla izin verilmeyecek... görev başındaki tüm personelimiz silahlandırılacak.
Merkez: Sayın 17-10’un emirlerini tekrar ediyorum, tüm personel göreve çağrılacak, personele silah dağıtılacak. Dışarıdan müdahaleye izin verilmeyecek, yönetime karşı gelen olursa silahla müdahale edilecek bu şekilde.
Elif Çakır, darbe girişiminde tankın içinde olduğu iddia edilen, girişimin bastırılmasının ardından tutuklanıp, gönderildiği cezaevinde cesedi bulunan eski İstanbul Güvenlik Şube Müdürü Mithat Aynacı’nın, “Darbe girişimini polis de destekliyor” algısı yaratmak için üniformayla Emniyet Müdürlüğü’ne geldiğini belirtti.
Çakır'ın haberinin Mithat Aynacı'yla ilgili kısmı şöyle:
Saat 23:00 suları. Tanklardan birisi bir şekilde Vatan Caddesi’nden geçiş yapıp İstanbul İl Emniyet Müdürlüğü’nün önüne kadar gelmiştir. Tankın üstünde ‘çift yıldız’lı üniformalı bir polis müdürü vardır. Tankın üstüne çıkan müdür, İstanbul eski Güvenlik Şube Müdürü Mithat Aynacı’dan başkası değildir. Yani emniyet personelinin yakından tanıdığı bir isimdir.
17-25 Aralık kalkışmasından sonra ‘paralel çete mensubu’ olduğu gerekçesiyle İstanbul’dan uzaklaştırılmıştır. O gece tankın içinden iki yıldızlı üniformasıyla ortaya çıkar. Amaç bellidir. Emniyet personeli hiyerarşi gereği karşılarında gördükleri iki yıldızlı müdürlerinin talimatlarına uyacaktır. ‘As’larının kendisine tabi olmasını sağlayacak ve polis teşkilatının ‘o gece’ derbede işbirliği içinde olduğu algısını sağlayacaktır.
Türkiye’nin o en uzun gecesinin ilerleyen saatlerinde, Mithat Aynacı bu kez tankın içinden askeri üniforma ile çıkar.
Haberlere ‘Tankın içindeki darbeci polis’ olarak yansır.
Bu durum polis kayıtlarına şöyle geçti:
***
Saat 23:37
25-10: 25-10 Merkez.
Merkez: Merkez dinliyor efendim.
25-10: Buradaki tankın üstünde resmi üniforma giymiş çift yıldızlı bir müdür var. Emniyetten olduğunu zannetmiyorum... diğer istasyonlarımızı da ikaz edersek uygun olur.
Merkez: Tamam diğer unsurlarımız bu şekilde takip etsinler.
***
Bu anons üzerine 20-10 yani İstanbul İl Emniyet Müdürü Mustafa Çalışkan devreye girer:
***
20-10: O tankın üzerinde polis var diye bahsedilen polis değil, polis unsuru bu işe katılmadı... bütün arkadaşların bilgisi olsun, kesinlikle tahriklere girmeyeceksiniz.
Merkez: Anlaşıldı efendim takip
ettim.
***
Emniyet personeline dönük algı oluşturamayan Mithat Aynacı, bu kez tankın içine girip asker üniforması giyer...
***
25-10: ... birinci tankın üzerinde rütbeli polis üniforması giymiş çift yıldız müdür... daha sonra tankın içine girip... kıyafetini giydi... burada havaya ve belediye otobüsüne dahil olmak üzere ateş ettiler. Şu an gerekli tedbirleri aldık, tankı hareket ettirmiyoruz.
STK’larla irtibat kuruldu
20-56: İlçe Emniyet Müdürlerimiz irtibatlı oldukları sivil toplum kuruluşlarıyla derhal irtibat kurmak suretiyle bu şahısların intikal edebilecekleri emniyet binalarıyla kamu binaları... konuşlanmış olan emniyet kuvvetlerinin yanına sivil vatandaşların da gelmek suretiyle... bu şahısların hareket kabiliyetini kısıtlayabilme imkanımız var, bunu da değerlendirsin arkadaşlarımız ivedi şekilde.
Merkez: ... ilçe 10’ları takip edelim.
Tanklar kısıklı yolunda
Saat 00:00
Merkez: Şile yolundan araçların üzerinden geçmek suretiyle tankların Kısıklı ikamet yönüne geldiği şeklinde bilgi geliyor.
93-10: Tamam... bilinen yerdeyiz.
94-10: Nevzat Demir Tesisleri önüne koyduğumuz ekipler yetersiz, onları ezerek, vurarak geçmişler.
Merkez: Takip ettim tamam.
94-10: Diğer ön ön cephesini kapatıyoruz şu an tamam.
20-57: Gerekirse halk otobüsleri, belediye otobüslerini çeksinler Merkez.
Merkez: Kapalı yolları araçlarla güçlendirelim, geçişlere müsaade etmeyelim. Vatandaş araçlarıyla, çöp araçlarıyla, otobüslerle, kamyonetlerle, TIR’larla güçlendirelim. Hafriyat kamyonu olanlar, beton mikseri olanlar bunları da harekete geçirmek lazım. Özel şirketler varsa irtibat kurup bu konuyu özellikle dikkate alalım.
“Cezalarını çekecekler”
20-57: ... Emir verenler bunun cezasını çekecek, hiçbir yerde bir cm geri adım atmak yok. Her yerde vatandaş sokaklara iniyor. Bizde bulunduğumuz yerden geri adım atmayacağız, allah korusun.
..-..: Ölmek var dönmek yok.
20-10: Bu beni dinleyen arkadaşa sesleniyorum, oğlum akıllı ol Türk insanına sıkıyorsun, hiçbir Türk geri adım atmaz. Bütün tanklar teslim oldu, sadece siz kaldınız.