Danışmanlık ve araştırma firması A.T. Kearney'in hazırladığı Küresel Şehirler Endeksi'nde şehirlerin küresel etkileri analiz ediliyor. Endeksin en son versiyonunda New York, Londra ve Paris en küresel şehirler olma unvanlarını korurken, gelişmekte olan ülkelerde yer alan kimi şehirlerin de küresel etkinliklerini artırdıkları görülüyor.
Küresel Şehirler Endeksi'ne göre; Jakarta, Manila, Addis Abeba, Sao Paulo ve Yeni Delhi gelişmekte olan ekonomiler kategorisinde en çok yükselen şehirlerin başında geliyor. Küresel Şehirler Endeksi'nde yükselen şehirlerden bir tanesi de Türkiye ekonomisinin merkezi olan İstanbul. İstanbul iki sene önce yapılan endekste 37. sıradayken bu yıl yapılan sıralamada dokuz sıra atlayarak 28'inci sıraya yükseldi.
Teknolojide rekor gerileme
A. T. Kearney Türkiye Yöneticisi Michael Weiss, İstanbul'un özellikle Türkiye'nin ticari, siyasi ve kültürel merkezi olması ile öne çıktığını ifade ediyor. Avrupa ve Asya arasındaki iletişimin merkezi olması da İstanbul'un küresel etkinliğinin öne çıkmasına yol açıyor.
Endeks ile ilgili araştırma raporunu hazırlayan yazarlardan Erik Peterson, İstanbul'un küresel şehirlerdeki konumunu şöyle değerlendiriyor:
"İstanbul en küresel şehirler sıralamasında 9 sıra atlayarak en büyük sıçramayı yapmış oldu. İstanbul; ekonomik, politik ve kültürel hareketliliğini artırdı. İnsan kaynakları ve uluslararası politik etkinliği bakımından belli bir çıkış yaşadı. Bunlarla birlikte bilgi değişimi ve teknolojide rekor bir gerileme söz konusu."
Endekste inovasyon - yaratıcılık kategorilerinde de İstanbul'un Sao Paulo, Cape Town ve Manila gibi şehirlerin gerisinde kaldığı görülüyor.
Eğitimde öne çıkıyor
Araştırmada küresel şehirlerin önde oldukları niteliklerine de dikkat çekilmiş. Buna göre dünyanın en iyi üniversiteleri Boston'da yer alırken, bir başka ülkede doğmuş en kalabalık nüfus New York'ta yaşıyor. Bununla birlikte dünyada en çok büyükelçilik ve konsolosluk Brüksel'de bulunuyor ve en çok think tank de Washington'da yer alıyor.
İstanbul ise en çok uluslararası okula, bir başka deyişle uluslararası geçerliliği olan diploma veren okula ev sahipliği yapması ile küresel şehirler arasında öne çıkıyor. Endeksin yazarlarından Johan Gott, uluslararası okullarla ilgili yapılan bu sıralamanın Uluslararası Okullar Konseyi, Uluslararası Bakalorya kayıtlarına dayandığını ifade ediyor.
Uluslararası Bakalorya kayıtlarına göre, Londra'da 16, Berlin'de 5, Paris'te 3 uluslararası okul bulunurken İstanbul'da bu rakam 26'yı buluyor. Türkiye geneline bakıldığında ise uluslararası bakalorya kayıtlarında yer alan 45 okul olduğu görülüyor.
Bu veriler Milli Eğitim Bakanlığı verileri ile birlikte incelendiğinde son yıllarda Türkiye'de uluslararası okul sayısının arttığı da görülüyor. Buna göre 2010-2011 öğretim döneminde Türkiye'de sadece 4 uluslararası lise eğitim hayatına devam ediyordu. Bununla birlikte aynı dönemde Türkiye'de14 de yabancı lise bulunuyordu.